«Цаһан Сар Бумбин Орнд»
методическая разработка (10 класс) по теме
Театрализованное представление
фольклорно- этнографический фестиваль «Җаңһрин ачнр»
Скачать:
| Вложение | Размер |
|---|---|
 dzhangrin_achnr.doc | 49.5 КБ |
Предварительный просмотр:
Театрализованное представление
фольклорно- этнографический фестиваль «Җаңһрин ачнр»
«Цаһан Сар Бумбин Орнд»
Сцена 1. Звучит Музыка «Байсвр»
Бумбин орнахн байрин нәр кеҗәнә. цә ууҗана, көвүд шаһа наачана,
«Нәрн шинҗ»- наачана, Күүкд- берәд домбр цокчана, ноос ээрчәнә.
Цаһана боорцгуд өлгәтә.
Җаңһр: Далн хаани нутгин төр шаҗн хойриг
Һар деерән бәрәд,
Ямр ик берк зарһ ирв гиҗ
Түдл уга хаһлдг,
Байн Күңкән Алтн Чееҗ, келлтн
Ямр хол һазрас мана Бумбин орнур гиич ирн гиҗәнә?
Алтн Чееҗ: Дөрвн талан дөчн хаани нутг номдан орулсн,
Эзн бодг Җаңһр,
Хол һазрас маднла ах-дүүһинәр бәәдг
Баатрмуд ирн гиҗәнә.
Сцена 2.
Заходят богатыри: Илья Муромец, Алеша Попович, Добрыня Никитич с хлебом и солью, блинами.
За кулисами звучит голос: музыка
А и сильны могучие богатыри на славной Руси!
Не скакать врагам по нашей земле!
Не топтать их коням землю русскую!
Не затмить им солнце наше красное!
Век стоит Русь - не шатается!
И века простоит - не шелохнется!
Богатыри вместе: Здравствуйте, дорогие наши братья!
1) Алеша Попович:
Жители провинциальные
Ближние и дальние,
Российские бояре,
Калмыцкие батыры!
2)Добрыня Никитич: Встречай нас народ,
Масленица идет!
3) Илья Муромец: Принесли в честь праздника
Угощение разное:
Пряники и бублики
Для почтенной публики. (подарки на стол )
Хоңһр: «Сән күн санаһар», - гиһәд эднчн аашна.Тосцхай! (Цуһар босцхана)
Өөрдин заңшалар, өвкнрин авъясар
Хальмг улс ирсн гиичиг цәәһәр тосдг.
(күүкд цә гиичнрт өгнә)
Миңъян: Улан цә зандрҗ,
Уухин дееҗ болҗ
Уусн таднд аршан болҗ
Ут нас, бат кишг
Деедс заях болтха!
Сцена 3. (цуһар сууцхана)
Җаңһр: Нә, Ке Җилһн, Бумбин орна тускар гиичнрт келҗ өгтн.
Ке Җилһн: Бумбин Орна магтал
Санл: Эрднин экн цагт һарсн
Эн олн бурхдын шаҗн делгрх цагт һарсн
Тәк Зула хаани ач
Үзң алдр хаани көвүн
Үйн өнчн Җаңһр гинә (показывает на Джангара)
Алтн Чееҗ: Барун бийинь ахлҗ суудгнь-
Иргсн 99 җилә юмиг
Тууҗҗ келдг,
Ирәд уга 99 җилә юмиг
Тааҗ меддг
Би, Байн Күңкән Алтн Чееҗ, болдув.
Хоңһр: Зүн бийинь ахлдгнь-
Төвшүн Ширкгин ач,
Бөк Мөңгн Шикшрһин ууһн көвүн
Шилтә Зандн Герл хатни
Эркн 22 настаднь һарсн
Арслңгин Арг Улан Хоңһр – би болдув.
Миңъян: Нә, ода дууһан дуулцхай.
Цагалаев Вова «Төрлмүд мини»
Сцена 4. (21 зун җилин күүкд орад аашна, һартан компьютер бәрсн )
Звучит музыка П.Чонкушова «Степь»
Сурһульч 1: Эн кенә орн-нутг болхмб?
Сурһульч 2: Я-а энчн Җаңһрин орн-нутг кевтә.
Хәлә, Цаһан Сарин нәр кеҗәнә.
Илья Муромец, Алеша Попович, Добрыня Никитич бас сууна.
Хоңһр: Иим соньн хувцта баһчуд үзәд угав.
Тадн кембвт?
Сурһульч 1: Бидн Ик-Буурла дундын школын сурһульчнрвидн. Тадна тускар меднәвидн.
Санл: Альдас? Яһсн соньн харһлтви?
Сурһульч 1: Бидн 21-гч зун җилә күүкдвидн. Маднд дегтр, компьютер, телевизор, радио бәәнә. Умшад, хәләһәд, соңсад меднәвидн.
Баатрмуд: Сууцхатн нааран.
Алтн Чееҗ: Цаһан Сарла харһҗ ирвт,
Җирһлин хаалһтн Цаһан болтха!
Добрыня Никитич: А что, братья богатыри, знают ли нашу науку ратную современные ученики?
Җаңһр: Не, тиихлә ода марһа кецхәй!
Илья Муромец: Друзья богатыри! Устроим поединок не в силе,
и не во владении оружием, а в знании мудрости народной.
Проверим, кто знает больше пословиц.
- Волков бояться - в лес не ходить.
- Чонас әәсн күн мал өскдго.
- Герой умирает один раз, трус- сто раз.
- Баатр нег үктл, әәмтхә миңһ үкдг.
- Больше дела - меньше слов
- Цө кел, ол сан.
- Глаза боятся - руки делают
- Нүдн әәхәс биш, һар әәдго.
- Ленивый человек одну и ту же работу делает дважды.
- Хоома күн хойр көдлмштә.
Алеша Попович: Молодцы, ребята, ваша взяла.
Сурһульч 1: Эзн Бодг Җаңһр!
Бидн яс кемәлһҗ чаднавидн. (яс үзүләд кемәлһцхәнә)
Илья Муромец: Гляжу я на вас, молодцы, и радуюсь. Все рослые, сильные, умные. А как называется ваша игра?
Көвүн 1: Эн наадн-шаһа наадлһн.
Эн наадыг баһчуд чигн, бөдүн улс чигн наадна.
(богатыри играют в альчики)
Алеша Попович: А на Руси есть похожая игра,
«Городки» называется
Көвүн 2: Эн наадна нерн «Нәрн шинҗ». Орсаһар – головоломка.
12 төөлгин янз медлһн. Төөлгүдиг сулдхх кергтә, хәләтн нааран иигәд кенәв.
Музыка «Степь» Чонкушова
Миңъян: Цаһан Сарин нәәрт ирсн гиичнр,
тадниг Цаһан Сарла йөрәҗәнәв.
Цаһан Сар- хаврин байр гидг.
Идән чигән элвг делвг болҗ
Җил болһн Цаһаһан кеҗ
Көк ноһан урһҗ
Көвүд күүкд өсч
Күмни җирһл сәәхртхә.
Цуhар: Тиигтхә!
Добрыня Никитич: Илья Муромец, мы же скомороха привезли. А где же наш скоморох?
Выбегает скоморох
Скоморох: Масленица – это проводы зимы и встреча весны.
Широкая масленица,
Мы тобою хвалимся,
На горках катаемся
Блинами объедаемся.
Давайте петь, танцевать, веселиться.
Танец «Ишкмдг»
Шаваш: Хү кевтә хурлзад од,
Хулсн мет ярлзад од,
. Хәдрис! (Во время танца)
Йөрәл (цуһар) становятся полукругом
Улан залата хальмгин
У, өргн теегнь
Оньдин дөрвн цагт
Маларн дүүрң болтха,
Олн келн әмтнь
Ни – негн бәәтхә! (поднимают обе руки вверх )