Татар телендә сузык авазлар
план-конспект урока по теме

I. Организационный момент

Учитель: Хәерле көн,укучылар! Хәлләрегез ничек?

Таңнар саен хәерле көн телим,

Аяз күкләр телим җиремә.

Кояшлы көн телим бар кешегә,

Һәм иминлек телим илемә

Учащиеся приветствуют учителей, проговаривают ранее изученное стихотворение

II. Сообщение темы и целей урока

Учитель: Укучылар,әйдәгез, дәресне башлап җибәрик. Тактага күз салыйк әле. Анда без ребус күрәбез. Әлеге ребусны чишеп, без бүгенге дәреснең темасын билгеләрбез.(слайд 2)

Учитель: Әйе,укучылар, ребусның җавабы- сузык авазлар. Димәк,без бүген сезнең белән “Сузык авазлар” темасын ныгытабыз.

Учащиеся решают ребус. Ответ является темой сегодняшнего урока.

III. Актуализация опорных знаний.

Учитель: Авазлар әйтелеше ягыннан нинди төрләргә бүленәләр?

Учитель: Бик дөрес, татар телендә авазлар сузыкларга һәм тартыкларга бүленәләр.

Учитель: Ни өчен сузык авазлар һәм тартык авазлар дип аталалар.

Учитель: Сузык авазларны без сузыбрак, бернинди каршылыксыз әйтәбез. Ә тартык авазларны әйткәндә каршылыкка очрый.

Учитель: Тартык, сузык авазлар үзләре тагын нинди төрләргә бүленә.

Учитель: Димәк,сузык авазлар калын һәм нечкә була,ә тартык авазлар яңгырау һәм саңгырау.
(слайд 3)

Учащиеся отвечают на вопросы.

IV. Развитие навыков аудирования

Учитель: Укучылар, әйдәгез искә төшереп үтик әле, татар телендә нинди сузык авазлар бар.

Учитель: Татар телендә түбәндәге сузык авазлар бар: [а], [ә], [у], [ү], [ы], [э], [и], [о], [ө]. Укучылар, ә хәзер әлеге сузыкларны дөрес итеп, минем арттан кабатлыйбыз.

Ученики вспоминают всех гласных звуков в татарском языке и учатся правильно произносить этих звуков.

V. Работа над темой урока.

Учитель: Укучылар, ә хәзер һәр сузыкка аерым тукталып китәбез. Мисалларны укыйбыз, русчага тәрҗемә итәбез һәм үз мисалларыгызны китерәсез. (слайды 5-13)

Ученики читают примеры,переводят на русский язык и приводят  свои примеры.( [а]- алтын, алмагач, ай, авыл, ат; [ә]-әби, әни, дәфтәр, дәрес, өстәл, дәреслек;[у]- укытучы, урман, буран, су, укучы, уенчык; [ү]-күз, күркә, үрмәкүч, чүлмәк, күгәрчен; [и]- читек, кием, игенче, исем, ишәк, мисал; [ы]- кыз, кыяр, кырмыска, ылыс, тырма ;[ э]- эт, эш, кеше, белем, сер; [о]- йомыш, йомырка, борын, корылма; [ө]- көз, көрәк, йөрәк, көл.

VI. Физкультминутка

Учитель: Укучылар, әйдәгез, ял итеп алабыз. Физкультминутка ясыйбыз. Барыбыз да күнегүләрне кабатлый.

Сазлыктагы бакалар

Иртән үк уяндылар,

Аннары, бергәләшеп,

 Зарядкага бастылар.

Алга да иелделәр, артка да иелделәр,

Уңга да бөгелделәр, сулга да бөгелделәр,

Аяк белән тыпырдап,

Куллар белән чәбәкләп,

Көчләрен сынаштылар.

Учащиеся выполняют упражнения.

VII. Закрепление изученного материала

Учитель: Укучылар, хәзер үтелгән темаларны ныгыту максатыннан, күнегүләр эшләрбез. Тактага карыйбыз һәм биремне үтибез. Сузык авазларны гына сайла алабыз.  
(слайд 14)

Учитель: Хәзер калын әйтелешле сузык авазларны һәм нечкә әйтелешле сузык авазларны гына сайлап алабыз.

(слайд 15-16)

Ученики выполняют задания. Выбираю сначала только мягкие гласные, а потом только твердые гласные.

VIII.  Закрепление изученного материала

Учитель: Балалар, тагын бер уен уйнап алыйк эле сезнең белэн. Сузык  авазларның калын һәм нечкә парлары була. Түбәндәге биремдә авазларның парларын табарга кирәк.
(слайд 17-18)

Ученики находят пары мягких и твердых согласных.

IX. Работа с учебником

Учитель: Дәреслекләрне ачабыз һәм 38нче күнегүне язмача эшлибез.

 Ученики письменно выполняют упражнение в учебнике.

X.Физкультминутка

Учитель: Укучылар, әйдәгез, физарядка ясап алыйк.

Бер, ике, өч

Форточканы ач

Парталарны сөрт

Чиста һава керт.

 Ученики делают физарядку.

XI. Закрепление изученного материала

Учитель: Укучылар, телдән тагын бер биремне эшләп китик.өч сүз арасыннан артык сүзне сайлап алырга кирәк. Бары тик нечкә, яки бары тик калын сузыклар гына булган сүзләрне.

(слайд 19-22)

Ученики устно выполняют задание.Находят лишнее слово, где употреблены только мягкие или только твердые гласные.

XII. Работа с карточками

Учитель: Укучылар, хәзер мин сезнең кулларга сүзләр язылган кәгазь битләре өләшеп чыгам.Шул сүзләрнең берсен сайлап алырга кирәк. Дөрес җавапны күтәрәсез.

(слайд 23-25)

Ученикам раздают листочки,где написаны слова. Надо выбрать правильный ответ.

XIII. ОБОБЩЕНИЕ И ПОДВЕДЕНИЕ ИТОГОВ УРОКА

Учитель: Балалар, димәк,без сезнең белән бүген нинди теманы ныгыттык? Авазлар үзләре нинди төрләргә бүленәләр? Сузык авазлар һәм тартык авазлар тагын ниндиләргә бүленә?

Учитель: Димәк, без бүген сузык авазлар темасын ныгыттык. Авазлар үзләре тартыкларга, сузыкларга бүленә. Сузык авазның калын,нечкә, тартык авазның яңгырау,саңгырау төрләре була.Җавапларыгыз да,  китергән мисалларыгыз да дөрес. Бүген барыгыз да бик яхшы эшләде.Молодцы!

Ученики отвечают на вопросы,делают выводы. Приводят примеры.