Урок-путешествие" Причастисем"
план-конспект урока (7 класс) по теме

Светлана Николаевна Колесникова

 Повторение времен причастий,склонение некоторых причастий

Скачать:

ВложениеРазмер
Microsoft Office document icon prichastisem._petemletu_uroke..doc82.5 КБ

Предварительный просмотр:

Урок теми : «Причастисем»

 Урок тесе: пĕтĕмлету уроке

Урок тĕллевесем : 1 .Веренекенсен причастисемпе çыхăннă пĕлĕвне тĕрĕслесси,

Çитменлĕхсене тупса палăртасси; причастисем материалне вĕренекесен асĕнче çирĕплетсе хăварасси.

2.        Илнĕ пĕлупе пурнăçра пуплевре тĕрĕс усă курма хăнăхтарасси.

3.        Тăван чĕхене юратас , хисеплес туйăма ачасен чунĕнче
аталантарасси.-
2 слайд

Урокра усă куракан хатĕрсем: =ул=уревĕн схеми: карточкăсем  мультипроектор:слайдсем магнитофон: компьютер

Урок юхăмĕ:

1.Класа урока хатĕрлесси:

-Сывлăх сунатăп,ачасем, Ларăр.

         Шăнкăрав сас пачĕ        

Урока чĕнсе

Пĕтĕм класс шăпланче

Парта хушшинче.

—Мĕнлерех паян сирĕн кăмăлсем ?

—Эсир шăлсăр шăши курнă-и?

—Шăши шăмă кăшланине курнă-и тата?

—Апла пулсан «шăлсăр шăши шăмă кăшлать» тесе хăвăрт калăр -ха 3 хут.

II. Киле панă ĕçе тĕрĕслени.

—Питĕ аван. Халĕ вара киле панă ĕçе тĕрĕслĕпĕр.

Сире киле 3 предложени çырма парса янă .

Кам вуласа парать?

     

III .Çĕнĕ темăна ăнлантарасси.

—Халĕ малалла кайăпăр. Паян эпир сирĕнпе «Причастисен» хулине çулçуреве

кайăпăр. Кашни çулçурекенен çул çинчи йĕркесене пĕлмелле, унсăрăн инкек-

синкек тухма пултарать. Çул çинче тимлĕ пулмалла.

—сирĕн умра çулçурев схеми .Пирен паян миçе çĕре çитмелле.-3 слайд

—Мĕнле чарăнусен тумалли сирĕн умăрта.

—Пирĕн çулçуревĕн тĕллевĕ причастисем çинчен мĕн пĕлнине аса илсе

=ирĕплетесси, причастисемпе çырура ,калаçура тĕрĕс усă курма хăнăхасси.

Перремеш чарану «Ыйту - хурав»- 4 слайд

  1. Эпе сире ыйтусем парап тĕрĕс хуравланăшăн эп сире симĕс ялав парап: хуравĕ тулли мар пулсан – сарă тĕс?
  2. 1) Глаголăн сăпатланман форми. Глаголсем шутне кĕрет пулин те грамматика тĕлĕшĕнчен паллă ятне çывăх, анчах япалана е глагола ĕç енчен кăтартать.( причасти)

-2) Причастисене мисе ушкана уйарассе- (5)

- 3)Хале каласа тухар-ха- хальхи: иртне:пулас:пулмалла:сителеклех
 4) Причастисен пурла тата сукла форма пур-ши : теслехсем

Причастисем

Пурлă форма

Çуклă форма

Хальхи причасти

Иртнĕ причасти

Пулас причасти

Пулмалли причасти 

Çителĕклĕх причастийĕ

Кил-екен

Кил-нĕ

Кил-ес

Кил-мелле 

Килмелĕх

Кил-ме-н

Кил-ме-н

Кил-м-ес

Кил-мелле мар 

Килмелĕх мар

5)  Причастисен паларту форми пур-и?  Менле майпа пулассе- аффиксем хушнипе-  _и, Скер-аффиксем.

6) Причастисен танлаштару форми мĕнле майпа пулать? Рах,рех,тарах,терех аффиксемпе- хальхи- мухтанакан-мухтанаканрах-мухтанакантарах

-        Питĕ маттур эсир. Халĕ эпир малалла кайăпăр.
Тетрадьсем сине число, класри ĕç çырса хурăр.

Иккĕмĕш чарăну «Практика есе ».-5 слайд

  1. Çак глагол тĕпĕсенчен тĕрлĕ вăхăтри причастисем тăвăр.  Карточкасем синче сак самахсем

Чăм, макăр, пупле, хашка, сăрла, вĕрен, ыйт.

      2) Çак глагол тĕпĕсенчен иртнĕ вăхăтри причастисем тăвăр.

            Пар, пер, тăр, йĕр, хур, пыр, кĕр, яр, кÿр.

                          Виççĕмĕш чарăну «Паларту ураме».-6 слайд

 Ачасем малалла каяр, паларту  урамне килсе çитрĕмĕр. Ку чарăнура доска умĕнче ĕçлемелле пулать.

  1. Кам доска умне тухать?

Çак глаголсене  тата -скер аффикссем хушса çырса илĕр.

            Курнă, илнĕ, чĕрнĕ, кулнă, çуннă.

            Курас, илес, чĕрес, кулас, çунас.

            Курмалла, илмелле, чĕрмелле, çунмалла.

            Куракан, илекен, чĕрекен, çунакан.

 Менле уйрамлах пур хальхи тата пулас  причастисенче паларту формин аффиксне йышанна чухне. йашанна чухне? Хупа саса варамман илтенет, саванпа ике хупа саса сырмалла.

                    Таваттамаш чарану  « Суйлав такарлаке»7слайд

-        Ачасем ку чарăнура эпир сирĕнпе кăшт канса илетпĕр . Çак глаголсене -чĕ(-ччĕ) аффикс хушса çырса илĕр.

            Татнă, çыхнă, , сĕтĕрекен, пĕлекен,

           сĕтĕрмелли, пĕлмелле.

           сĕтĕрес, пĕлес, илтес.

Эп вулакан предложенисенче  причастисене кăна çырса хумалла. 

1? Володьён статья =ырасси те п.тсе ларч.? (А?Емель?) 2?Кирук хё=ан таврёнассине т.р.ссипе п.лтерсем: мучи? (А?Кёлк?) 3? С.тел =ине в.р-=.н. сёмавар кёларса лартсан кинеми т.л.нмеллипех т.л.нч.? (Г?Луч?) 4?? Теп.р кунне амёш. .не кичем тёнине: апат та =именнине асёрхать? 5? Ёна м.н =итересси =инчен та кала=а==. ачасем? 6? Ка=хине кёна урампа к\лн. лаша хёпарни курёнса кайр.? (Л?Толст?) 7? Лашасёр та: ху=асёр та тёрса юлнёскерсем аннепе эпир ят =.рне те акайми пултёмёр? (П?Хус?) 

-халь тĕрĕслетпĕр кам мĕнле сăмахсем çырнă?

                  Пиллекмеш чарану « Веслену ураме» -8слайд                                            

И, -скер аффикссем йышăннă причастисем сăпатланни çинчен эпир каланăччĕ.

Хăш-пĕр причастисем палăрту форминче тăмасăрах падеж формисене йышăнма пултараççĕ. Хальхи вăхăтри причастисем кирек хăш падеж аффиксне те йышăнаççĕ. Пулмалли причастисене вара нихăш падежра та калама çук.

 

Причасти

Падеж

Пĕреллĕ хисеп

Нумайлă хисеп

Хальхи

Тĕп

Камăнлăх

Пару

Вырăн

Туху

Пĕрлелĕх

Çуклăх

Пирке

Илекен

Илекенĕн

Илекене

Илекенте

Илекентен

Илекенпе

Илекенсĕр

Илекеншĕн

Илекенсем

Илекенсен

Илекенсене

Илекенсенче

Илекенсенчен

Илекенсемпе

Илекенсемсĕр

Илекенсемшĕн

Иртнĕ

Тĕп

Камăнлăх

Пару

Вырăн

Туху

Пĕрлелĕх

Çуклăх

Пирке

Илнĕ

-

-

-

Илнĕрен

-

-

Илнĕшĕн

-

-

-

-

-

-

-

-

Пулас

Тĕп

Камăнлăх

Пару

Вырăн

Туху

Пĕрлелĕх

Çуклăх

Пирке

Илес

-

Илессе

-

Илесрен

Илеспе

-

Илесшĕн

-

-

-

-

-

-

-

-

 Доска умне ике ача тухассе. Сак самахсене падеж тарах веслемелле.   Тупакан – тупакансем

 Ыттисем карточасем синче пана самахсене веслессе: шутлана, Çунакан,вăйланна, тутанакансем.

Улттам.ш чарёну «КОМПЬЮТеР САЛОНĔНЧЕ»9 слайд

Ачасем тест ыйтăвĕсем çине хуравлаççĕ. Ыттисем карточкăсемпе ĕçлеççĕ.

IV. КИЛЕ ВАЛЛИ ĔÇ

Тĕрĕслев ĕçне хатĕрленме. Литературăран 3 предложени причастисемпе çырса илме.

V. ПĔТĔМЛЕТУ

-паян эпир сирĕнпе çулçуреве кайса килтĕмĕр. « Причастисем» хулинче пултăмар .Пурте пите лайăх ĕçлерĕр.

МБОУ « СТАРОИЛЬМОВСКАЯ СОШ»

                                     ЧЕРЕМШАНСКОГО РАЙОНА РТ

Урока хат.рлекен.:

Колесникова Светлана Николаевна

2012 =

Çак глагол тĕпĕсенчен тĕрлĕ вăхăтри причастисем тăвăр.

Чăм, макăр

Çак глагол тĕпĕсенчен иртнĕ вăхăтри причастисем тăвăр.

Пар, пер

Çак глагол тĕпĕсенчен тĕрлĕ вăхăтри причастисем тăвăр.

пупле, хашка,

Çак глагол тĕпĕсенчен иртнĕ вăхăтри причастисем тăвăр.

тăр, йĕр

Çак глагол тĕпĕсенчен тĕрлĕ вăхăтри причастисем тăвăр.

сăрла, вĕрен

Çак глагол тĕпĕсенчен иртнĕ вăхăтри причастисем тăвăр.

 хур, пыр

 Çак глагол тĕпĕсенчен иртнĕ вăхăтри причастисем тăвăр

пыр, кĕр

        

Çак глагол тĕпĕсенчен тĕрлĕ вăхăтри причастисем тăвăр.

+ак причастие падеж тёрёх в.=лемелле пурлё формёра

=унакан

+ак причастие падеж тёрёх в.=лемелле пурлё формёра

Вăйланас

+ак причастие падеж тёрёх в.=лемелле пурлё формёра

тутанакансем

 

+ак причастие падеж тёрёх в.=лемелле пурлё формёра                

шутланё

+ак причастие падеж тёрёх в.=лемелле пурлё формёра