Бәйлекләрнең төркемчәләре
план-конспект урока (6 класс) по теме

        Тема.         Бәйлекләрнең төркемчәләре.

                                                Максат. 1. Укучыларны бәйлекләрнең төркемчә-

                                                                            ләре белән таныштыру.

                                                       2. Интерактив такта белән эшләү күнек-

                                                            мәсен  ныгыту,   дәрескә карата  кы-                                                                                            

                                                            зыксыну   уяту.

                                                                3. Г.Мөхәммәтшинга   ихтирам  итү

                                                              хисе   тәрбияләү.

                                                Дәреснең тибы. Яңа материалны аңлату.

                                                Метод һәм алымнар. Әңгәмә, иҗади эш, өлешчә

                                                                     эзләнү һ.б.

                                                Материал.1. Д.Г. Тумашева, Ф.Ю.Юсупов, К.З.Зин-

                                                             нәтуллина, Б.М.Мифтахов. Татар теле.

                                                                Татар урта гомуми  белем  мәктәбенең

                                                                     6 нчы сыйныфы өчен дәреслек. Мәга-

                                                                     риф, 2001.

                                                                  2. “Татар теленнән күнегүләр җыентыгы”

                                                                   (6 нчы сыйныф өчен кулланма).Төзүчесе

                                              Г.Вәлиева.”Яңалиф”, 2004.

                                                                   3. Ф.С.Сафиуллина ”Хикмәтле дә,бизәк-

                                                                       ле  дә  туган  тел.”

                                                 Җиһазлау. 1. Техник чаралар: компьютер, экран.

                                     2. Сюжетлы рәсемнәр.

        Дәрес  барышы.

1. Оештыру өлеше.

II. Яңа белем һәм күнекмәләр формалаштыру.

1. Дәреснең темасын һәм максатын хәбәр итү.
2. Биремнәр үтәү.

                         Бәйлек  булмаган  сүзне  тап.

        кебек                                                                                 саен

        мияу-мияу (а. и)        төсле

        таба        ләкин (т)

        шикелле        өчен

        аша        турында

        һәм (т)        арт

        өс        тирә

        ян        урта

        як        чит

        ас        чөнки (т)

                                Дөрес  тәрҗемәне  тап.

      До  праздника  Сабантуя  осталось  несколько  недель.

1. Сабантуй  бәйрәме  ике  атнадан  соң  була.
2. Сабантуй  бәйрәме  берничә  атна  элек  булды.
3. Сабантуй  бәйрәменә  кадәр  берничә  атна  калды.
4. Сабантуй  бәйрәменә  бергә  бардык.

      Дәресләрдән  соң  мәктәптә  концерт  булды.

1. Во  время  уроков  в школе  был  концерт.
2. До  уроков  в  школе  был  концерт.
3. В  школе  уроков  не  было, так  как  был  концерт.
4. После  уроков  в  школе  был  концерт.

             Бәйлекләр                                                                     Бәйлек  сүзләр        

     ара                буенда               турында

     күк                 соң               шикелле

         хәтле        урта        кадәр

        өс        чит        янында

        өчен        тирә

                       Уйла  һәм  сайлап  ал.

Очыгыз,  оч,  ак  болытлар,

Кыйблаларга      . . .        .          (Г. Мөхәммәтшин)

        а) сыман        б) аша

                 ә) турында        в) таба

Мыш  килеп  бил  алыша –

Кыш    . . .     яз  ярыша.                      (Г. Мөхәммәтшин)

        а) башка                       б) белән        

        ә) бирле                                              в) чаклы

          Үзе  кечкенә  булса  да ,

Ачкычта  икән  белем , -

Белә  беркем  белми  торган

Баш    . . .     йозак  телен.                             (Г. Мөхәммәтшин)

       а) кадәр                        б) аша

        ә) таба                       в) соң

Сагышлы  моң  гүя  сибелә ,

Елак  көзнең  адымы   . . .   .                        (Г. Мөхәммәтшин)

         а) күрә        б) ары

                   ә)таба        в) саен

Баш  килешен  сораучы  бәйлекләрне  тап .

         Күз  иярлек  тизлек  белән  

Айкап  кылычын ,

Үтә  егет  киң  урамннан ,

Кош  кебек  очып.                                      (Ф. Кәрим)

Мин  ант  иттем  җанны  кызганмаска

Саклар  өчен  халкым , илемне.                                      (М. Җәлил)

 Юнәлеш  килешен  сораучы  бәйлекләрне  тап .

Кырга  ак  кардан  юрган  ябылган .

Җир  язга  чаклы  йокыга  талган.                                      (Г. Тукай)

Габделәхәт  кичкә  таба  зур  бер  чемодан  күтәреп , өстәвенә      

        Арслан  белән  Сәйдә  киленне  дә  ияртеп  кайтып  керде.            (Г. Ахунов)

  Чыгыш  килешен  сораучы  бәйлекләрне  тап .

Унике  яшендә  инде  олы  кешеләр  ярдәменнән  башка  ат  

җигәргә    өйрәнде.           (Г. Ахунов)

         Шаһбаздан  соң  башкалар  да  берәм –берәм  тарала  башлады.

        (Г. Ибраһимов)

Күп  нокталар  урынына  тиешле  сүзне  сайлап  ал.  

         Яңгыр     . . .       бирле  ява.

        а) кичәдән        б) кичәгә

                  ә) кичә        в) кичен

Җырлый – җырлый     . . .      кадәр  бардык.

       а) күлдә           б) күл

           ә) күлдән                       в) күлгә

         Көн     . . .       таба  салкынайтты.

               а) кичен                         б) кичәгә

          ә) кичкә                    в) кич

Укучылар, укытучылар,     . . .      белән  зал  шыгрым  тулган.

               а) кунаклардан                              б) кунаклар

               ә) кунакларда                 в) кунакка

                           Бәйлекләрне  эзләп  тап.

Кроссворд  чишү.

   1 )  к        

   2 )  для

   3 )  как , словно

   4 ) до

    5 ) о

                                                    Викторина .

1. Нинди  бәйлек  һәм  бәйлек  сүзе  уңнан  сулга  да , сулдан  уңга  да  бертөрле  укыла ?

        Аша, кебек, күк, ара.

2. Кайсы  бәйлекне  киредән  укыганда  фигыль  тамыры  була ?

                      Тыш-шыт

3. Нинди  бәйлекләр  исем  дә  була  ала ?

           Таба, күк(йөзе), кала(шәһәр)

4. Нинди  бәйлекләр  “ боерырга  ярата “ ?

            Үтә, аша.

                                                            Тест.

1. Бәйлекләрнең  мөстәкыйль  мәгънәләре  . . .

а) бар

ә) юк

2. Бәйлекләр  ни  өчен  хезмәт  итә ?

         а) җөмләләрне  үзара  бәйләү  өчен  хезмәт  итә ;

         ә) җөмлә  эчендәге  сүзләрне  үзара  бәйләү  өчен  генә  хезмәт  

             итә ;

         б) иярүче  кисәк  белән  ияртүче  кисәкне  һәм иярчен җөмләне

            баш  җөмләгә  бәйләү  өчен .

3. Бәйлек  сүзләр.

          а) ас, өс, арт, ал, арка, урта, ян, як, тыш, ара, тирә, буй, төп ;

          ә) тиеш, кирәк, бар, юк, мөмкин, ярый, ярамый.

4. Бәйлек  ярдәмендә  . . .

          а) тавыш  белдерелә ;

          ә) хис, тойгы  белдерелә ;

          б) теләк, ихтыяр  белдерелә ;

          в) җөмләдәге  сүзләр  үзара  бәйләнә.

5. Бәйлекләр  ничә  төркемчәгә  бүленә ?

          а) 3

          ә) 4

          б) 6

6. Башка, бирле, соң, элек, тыш, үзгә, ары, бәйлекләре  кайсы      килешне  сораучы  бәйлекләр ?      

 а) Б. к.

 ә) Ю. к.

 б) Ч. к.

                                          Тест  җаваплары.

1 - 2  хата  -  “ 4 “ ле

 3 – 4  хата – “ 3 “ ле

4 тән  артык – “ 2 “ ле