Долгинби, Байгалай долгин…
статья

  Хүсэтэй, эршэтэй шэнэ долгин дээр

                Хүгжэн hалбараг  лэ, буряад хэлэмнай!

Долгинби, Байгалай долгин…

Уhан  юртэмсын дээжэ – Байгал далай… Мүнхын уhандал амидаралтай, аршаан шэнги охитой нангин далай. «Аман зохёол, арадай хэлэн гээшэ оёоргүй гүнзэгы далай шэнги» гэжэ манай суута эрдэмтэн Цырен - Анчиг Дугарнимаев  хэлэhэн байдаг.

Дэлхэйн эгээл үнэтэ эрдэни  зэндэмэни, субад, тана, оюун, болор, хуба шүрэнүүдээр бүтэhэн юумэдэл зосооhоо  гэрэл толо татаhаншуу удхатай долгинби, Байгалай долгин.

Yргэн нариншье, ута богонишье, удаан түргэншье уhа мүрэнүүдэйм долгинууд – hурагшадни – Буряад оронойм дүрбэн зүг, найман хизаарай нютаг бүхэнhѳѳ ерэдэг. Мүнгэн толи мэтээр  толорhон  Би, Байгалай долгин, «Мэндэ-э!» гэжэ бултандань hаргама «хашарhаараа»  сасадагби.

Намдуу hэбшээндэ – хэшээлнүүдтээ -  би унаган жороо табилуулан,  томьёото тэмдэглэл хэрэглэдэг  фрейм технологиин хүсѳѳр багахан сагай хугасаада ехэ юумэнэй удха бүридхэн,  hурагшадтаа ойлгуулхые оролдоноб.

Ехэшэг hалхинда – аймагууд дундахи,  хотын, республикын мүрысѳѳнүүдтэ, олимпиадануудта -  морин долгин боложо, мушхаран байгаа байдалай асуудалнуудые шиидхэлсэhэн проектнүүдые зохёоноб: «Илалта шэрээлсэһэн угсаатамни», «Улаан годли», «Арадайм заншалта ёохор», «Эдеэ хоолой байрын дизайн», «Буряад открыткануудай дизайн» г.м.  Жэжэхэн долгинуудтаа хизаар ороноо шэнжэлүүлжэ,  мориной хурдан түбэрѳѳгѳѳр  хүсэ шадал нэмэн, урасхал түргэнтэй болгоноб.

Мушхуу   долгинуудта дарагдахүйн түлѳѳ долгинуудаа   hабаа hудалдань оруулжа,  эрдэмэй талаhаа зүб мэдэсэ үгэхэ принцип баримталнаб, теоретическэ материал бодото байдалтай холбожо, метапредметнэ технологи хэрэглэнэб.

Хүсэ ороhон хурдан долгинуудни шуурга hалхинда азарга долгид боложо, табгайн дошхоор табаруулан, ута дэлhэ  hүүлээ намируулан,  (интернет, радио, телевидени, буряад хэлэнэй электрон ном,  электрон толи, мультимедийна презентаци хэрэглэлгэ) түмэн адуунай түбэрѳѳн шэнги хүүеhэн уhан далайдаа удхатай нэмэри оруулан, хүсыем эршэдүүлэн салгидана.

Эхын энэрхы сэдьхэлээр бүхы гол мүрэнүүдтээ  - hурагшадтаа - хандажа, арюун тунгалаг, уян налгай, энэрхы зѳѳлэн түрэлхи хэлэеэ хүгжѳѳжэ, оёоргүй Байгал баабайнгаа уhыень булангиргүй байлгахые оролдодог Долгинби, Байгалай долгин.  

Уhан юртэмсын урасхал – долгин ѳѳрын ябадалтай, удхатай, мэдэрэлтэй. Ѳѳрынгѳѳ нюрууда эды олон гол мүрэнүүдэй долгинуудые тогтоожо, гүн ехэ далайдаа нэмэри  оруулжа байhандаа омогорхон баясанаб.