Маралдар
презентация к уроку на тему
Предварительный просмотр:
Подписи к слайдам:
Ярым марал төрлө ҙурлыҡта була . Мәҫәлән , бейеклеге , ауырлығы 300 кг еткән осраҡта 2,5 м артыҡ ҙур кәүҙә оҙонлоғо етә . айғырҙарының ашыу марал 130-160 см, ауырлығы һәм кәүҙә оҙонлоғо 100 кг ә см кәм булырға мөмкин бохар боланы , шулай уҡ ҙур булмаған ярым 175-190 мөгөҙ һәм формалары айырыла . Мәҫәлән , европа ҙур күпмөйөш һаны болан , маралдарҙы крона ә юҡ , мөгөҙө үҙенә ауыр һәм бик күпмөйөш 6-7 биреп ҡарай .
Марал донъяның күп кенә райондарында йәшәй . Көнбайыш европаның бөтә территорияһында , хайуандар быға ҡаршы булһа , Б елоруссияла , Алжир, Марокко, көньяҡ Скандинавия, Афғанистан , Монголия, Тибет, көньяҡ-көнсығыш К ытайда . Кертелген Зенландия һәм А встралия , Чили һәм Аргентинаға . Марал үҙен бик яҡшы тоя унда .
. Марал төрлө аҙыҡ менән туҡлана . Был хайуандарҙың төп аҙыҡ үҫемлектәре-үлән , иген , ҡуҙаҡлы . Яҙ , хайуандар өсөн йыл ҡатмарлы ваҡыттан һуң — ҡыш , айырым әһәмиәт биргән ризыҡтары өсөн ҡулланыла үҫемлектәрҙең аҡһым , витаминдар һәм көс алыу өсөн сифатлы аҙыҡ менән тулыландыра . Ҡышҡы осор булмаһын , әгәр ҡар ҡатламы бик түгел , хатта көҙ ағастар япраҡ төштө аҫыл болан табыу мөмкинлеге менән файҙалана , төрлө һабаҡлы ҡыуаҡ һәм ҡабығы . Ҡарағай ылыҫы ель һәм шулай ҡуллана . Болан - ҡышҡы осор өсөн ҙур ваҡыт.Ситлауек , хайуанды сығармаҡсы була ул.- ҡар аҫтында . Каштан бара, шулай уҡ ризыҡ , тирә-яҡ сәтләүек , күп төрҙәре үҫемлек орлоғо . Бәшмәктәр , лишайниктар , емеш , еләк — барыһы ла аҫыл болан ашап бара. Үзгәреп торорға мөмкин булған туҡланыу , ҡыш алдынан ниндәй уңыш йылдары була . Марал аш тоҙон ҡуллана , тупраҡ та, уны таба.Тоҙ ялай , ерде кимере , улар тулы минераль тоҙҙар , минералдар етешмәй организм тулыландырып , минераль сығанаҡтары файҙаланыла . Пастись эҫе түгел , ә күләгә ятҡан , иртән һәм кисен генә көтөүлеккә сығасаҡ . Йылға ҡотолоп булмай . зной, бында күп ваҡыт тәүлек үткәрергә мөмкин . Бохар боланы , шулай уҡ төнгө көтөүлеккә сығасаҡ . Ҡыш башлай , һауа температураһы бик түбән төшәсәк , көндөҙ бөтә хайуандар менән туҡлана мәжбүр итә , энергияны запасын тулыландырыу өсөн
3-6 заттың аҫыл болан көтөп тора, ҡайһы берҙә улар һаны арта. Балаларының иң өлкән инә һәм уның алдағы бер нисә йыл көтөп тора. Ноябрь буйынса бара һәм сентябргә ҡаса башлай . Был осорҙа күп билдәле бер һәрәм ойоштороу инә ҡош ата , мөмкин булған тиклем уның һаны егерме ике . Башҡа ваҡытта айырым йәшәгән ата . Болан ишетеп Рев ай самаһы булып , ул бик алыҫ разноситься, бер нисә километр. Рәүәт болан төрлө тауыш өндәренә үҙ эсенә ала, һәм протяжный приступ тиклем түбән , мычание хәтерләтә . Иң теүәл билдәләмә болан рев — был «торба тауышы », аҫыл болан тауыш яңғырашы буйынса яҡын торба тауышы нәҡ бара. Рәүәт рәссамдарҙың картиналарында һүрәтләнгән болан төрө була : затлы мөгөҙ менән арҡа буйына закинуть башы , тояғы өйләндереп , ер — былар барыһы ла был хайуандарға хас .
Ата-талаш осоронда араһына ҡасыу мөмкинлеге була , мал арҡаһында ул беренселеген ҡуйҙы . Осрашыуҙа дәғүәсе мөгөҙ , аяҡтары менән бер-береһенә бәреп төшөрөргә тырышты . Тиҙ ата көсһөҙ ашыу һуғыш яланын ташлап китә . Беләм , ата көслө йәки көсһөҙ булһа тышҡы ҡиәфәте буйынса ғына түгел , ә өҫтәрәк хатта тауышы . Ул тәжрибәле һәм көслө болан һәм приступ ашыу тауышы түбән , ә йәш һәм көсһөҙ — юғары һәм таҙа . Бәхетһеҙлек менән тамамланған уйындар бик һирәк , булған осраҡта ла, ата мөгөҙөн һындырыр , йәки улар бутала , тип, үҙе аслыҡтан үлә алмай расцепляться һәм ябай . Ата заттар араһында безрогий осрашыуҙар — уйын улар ҡатнашыусы түгел , ә сит шым һәрәм эләгергә тырыша .