Әлифба бәйрәме
методическая разработка (1 класс) на тему

Татарстан Республикасы Арча районы

“Яңа Кенәр урта гомуми белем мәктәбе”

муниципаль бюджет гомуми белем учреждениесенең  

Укытучы: Сафина Рания Саубановна

2018 ел

Максат. Укучыларда тырышып белем алу теләге уяту; аларның зиһенен баету, фикерләү сәләтләрен үстерү; балаларда кешелеклелек сыйфатлары, мәктәпкә карата хөрмәт хисләре булдыруда  ярдәм итү.Укучы булу белән горурлык хисе уяту.

           Сыйныф бүлмәсе бәйрәмчә бизәлә. Салмак кына музыка яңгырый. 1нче сыйныф укучылары керә;  ярым түгәрәк ясап, әти-әниләре каршына тезелеп басалар

              Кадерле укучыларым, хөрмәтле әти-әниләр, кунаклар! Бүген зур бәйрәм – Әлифба бәйрәме! Әле 1 сентябрь иртәсендә генә мәктәп бусагасын тәүге мәртәбә атлап кергән нәни дусларыбыз бүген беренче җиңүләрен бәйрәм итәләр.

Хәрефләр белән танышу, сүзләр төзү җиңел булмады. Әмма сез тырышып белем алдыгыз: укырга, язарга, матур итеп сөйләшергә, мисал-мәсьәләләр чишәргә, әдәпле булырга, өлкәннәрне һәм кечкенәләрне хөрмәт итәргә, акыллы, тәртипле булырга өйрәнделәр. Чын күңелдән котлыйм сезне, укучылар!

Бу бәйрәм – барыбызның да уртак бәйрәме. Сез дә хөрмәтле әти-әниләр алар белән өр-яңадан башлап тагын бер кат әлифбаны укып чыктыгыз. Бик зур рәхмәт сезгә!

Бәйрәм котлы булсын!

1.Чәчәкләр тотып кулга          

Без чыктык матур юлга

Һәркем белә,әлбәттә,

Без барабыз мәктәпкә.

2.Беренче сентябрь  - минем.              

Бәхет-шатлыклы көнем.                      

Беренче Б сыйныфына мине              

Мәктәбем кабул иттең.

3.Алтын яуган көзге көндә    
Тыйнак үттек класска.
Әлифбаны кулга алдык
Әй, сөендек шул чакта.

4.Әтием дә, әнием дә          
Бу көнне бик көттеләр.
Балалардай дулкынланып
Мине озата килделәр.

5.Безне котлый әтиләр:    

-Бик дәү үстегез,- диләр.

Өйрәтәләр әниләр:

-Әйбәт булыгыз, - диләр

Дәү әти, дәү әниләр:

-Хәерле юл,хуш, диләр.

Җыр Хәерле иртә”

6.Сәгать  сигездә балалар  

Мәктәпкә җыелалар.

Куанышып һәр класста

Алар белем алалар.

 7. Күтәренке күңелле,      

Бар да көләч,шат бүген!

Күктә кояш елмая,

Яшерә алмый шатлыгын!.

8.Җырлыйсы килеп кенә    

Тора барыбызның да

Көтеп алган бәйрәме

Бүген һәммәбезнең дә

   9. Әлифбабыз тәмам булды,          

       Без җыелдык бәйрәмгә.          

       Шатлыгыбыз эчкә сыймый,

       Ничек сезгә сөйләргә.

       10    Әгәр ничәү дисәгез ?            
             Класста унбиш без .
             Аерылмас дус булып,
              Тату булып үсәбез .

11. Җыр күтәрә күңелне,   Зәлия

Бар да көләч, шат бүген.

Безнең “ Әлифба” бәйрәме,

Котлагыз безне бүген

  Укытучы.Әйе,без Әлифбаны өйрәнүне тәмамладык һәм бүген кадерле китабыбыз белән саубуллашабыз..

.Сез белем иленең беренче баскычына мендегез.

    Илебезнең барлык мәктәпләрендә “Әлифба бәйрәме” үткәрелә.  

Ә хәзер,укучылар,кадерле әти-әниләребезгә һәм хөрмәтле  кунакларыбызга нәрсәләргә өйрәнүебез турында сөйлик.

 Укучылар (барысы бергә).Без укырга,язарга,сөйләргә,табышмаклар,мәкальләр әйтергә,мәсьәләләр чишергә өйрәндек.

12. Просыпаюсьутром рано,

   вместе с  солнышком румяным.

Заправляю сам кроватку

быстро делаю зарядку    

    13.  На уроке я сижу                            

      Я читаю и пишу                                    

      Я считаю раз и два!                            

      Я пою, учу слова.                                

Учат в школе. 

               14   Бөтен хәрефне беләм      

Алардан сүзләр тезәм.

Тукталып уйлап куям

— Мин бит өйрәндем, диям!

15.Әлифбам — беренчесе,      
Әнием күк кадерлесе.

Юл күрсәтте белемгә  

                         Өйрәтте гаделлеккә.

16. Курчакларны куйдым читкә    

Уйныйсым килми һич тә.

Укыйм, язам, сүзләр төзим

Зур үстем хәзер мин дә.

Укытучы. Әйе,балалар,сезне Әлифба бик күп нәрсәләргә өйрәтте. Әйдәгез, хәзер Әлифбаның үзен, бәйрәмебезгә чакырыйк.

Укучылар барысы бергә:  Кадерле Әлифба, безнең бәйрәмебезгә рәхим ит!(Әлифба китабы керә.)

Әлифба.  Исәнмесез, минем дусларым һәм хөрмәтле кунаклар!

 Бергә. Исәнме, Әлифба!

           Әлифба.   Минем шатлыгым бик зур.

                            Бүген зур бәйрәм.

 17. Әлифба, әлифба,  Адель

        Беренче битеңне

        Ачкан көн хәтердә

        Зур бәйрәм шикелле.           

18.Иң якын дустыбыз          

Булдың син гел безнең.

Һәр хәреф елмаеп

Әйтте үз исемен.

   19.Кадерле китап Әлифба                  

      Якын ул безгә бик тә.                              

      Әнине дә укыткан ул,                              

      Әтине дә укыткан,                                

      Дәү әнине дә укыткан,

      Дәү әтине дә укыткан-  

     Менә кем ул – Әлифба

20.39 хәреф белән  Тимерхан
Таныштык без дәрестә.
Олы ярдәмче булдың син,
Рәхмәт инде, Әлифба

Әлифба:

Нәни дусларым,                                           Белем сараен

Рәхмәт сезгә дә                                          Керергә ачып

Әлифбаны нык                                            Сезнең кулларда

Үзләштергәнгә                                            Хәзер бер ачкыч

                                 Һәрбер укучы

                                 Бик күп укысын!

                                 Китап иң якын

                                 Дустыгыз булсын!

Укытучы:   Кадерле балалар! Безнең Әлифбаны өйрәнүдә зур көчләрен куючылар - әти-әниләребез .Әйдәгез аларга рәхмәтебезне белдерик .

          Сезгә зур рәхмәтебезне                    Әткәй - әнкәй , газизләрем    

           Җиткерәбез Һәммәбез                              Гомер биргәнсез безгә

           Олы ярдәмегез өчен                                 Изге итеп үстердегез                      

           Башыбызны иябез.                                  Мең рәхмәтлемен сезгә .

Әйдәгез,иптәшләрем! Әти- әниләребезгә,кунакларга бер биеп күрсәтик. Без бит бию түгәрәгенә йөрибез.

Укытучы. Укучылар,  әлифбаны бик яхшы үзләштерделәр. Әти-әниләрегез дә шулай тырышып укыдылармы икән! Әйдәгез, аларга берничә сорау биреп карыйк әле.

                                         Әти-әниләргә сораулар.

Әлифбада сузык аваз хәрефләре нинди төс белән язылган?

Әлифбадагы бер шигырьне сөйләргә.

Әлифбада А дан соң нинди хәреф өйрәнелә?

Ф битендә нинди хайван рәсеме бар?

Шаян сораулар бирим

1. Ул укый да, яза да белми.

Ул язарга, китап укырга,рәсем ясарга өйрәнә.Я кем ул ? ( 1 нче сыйныф укучысы)

2.Дәрескә чакыра?

3.Аңа барысы да ашыга.Ул барганда тыныч кына утыралар? (дәрес)

4.Аны мәктәпкә көн дә алып барырга кирәк, аны әти-әниләр карый, укучы өчен ул паспорт кебек.Укытучылар да аны еш сорый, тик ул кайчакта “ югала”( көндәлек)

5.Анда малайларга, кызларга “5” леләр, “2” леләр куялар.Анда балалар акыллы, игътибарлы, йомшак күңеллегә әвереләләр.Бу кайда була?( мәктәп)

6.Ул җәй дә, кыш та, яз да,көз дә була.Укучылар аны көтеп ала. бик ярата.(каникул)

Аны укытучылар да көтә.

Иң беренче кайсы хәрефне өйрәндегез?

Татар алфавитында ничә хәреф бар? (39 хәреф)

-Рус алфавитында ничә хәреф? (33 хәреф)

-Тавышсыз хәрефләрне әйт.( ь –нечкәлек һәм аеру билгесе, ъ- калынлык һәм аеру билгесе)

-Татар алфавитында гына очраган хәрефләрне әйт.(ә,ү,ө,һ,җ)

-Алфавитны кайсыгыз яттан сөйләп күрсәтә ала ?

Нинди аваздан сүз башланмый? (ъ, ь, ң)

• Курайда уйнаучы моңлы  малайның исемен әйтегез.

• Тубы суга төшеп киткән кызның исемен әйтегез.

1)Кечкенә генә йорт,

   Эче тулы корт.(кыяр)

  2)Үскәндә яфрагын ашыйлар,

Үсеп җиткәч үзен ашыйлар.(суган)

 3)Җир астында алтын казык-

Бик тәмле тамыразык.(кишер)

 4)Утыра бер ак чүлмәк

 Үстенә кигән йөз күлмәк.(кәбестә)

 5)Түгәрәк_ ай түгел,

Сары- кояш түгел,

Тәмле- шикәр түгел,

Койрыклы- тычкан түгел. (шалкан)

 6)Тышы яшел, эче кызыл,

Җылы якларда үсә.

Бигрәк баллы,бигрәк сусыл!-

Исемен әйт әле белсәң! (карбыз)

7)Җәен соры ,кышын ак,

Кылый күз, озын колак.(куян)

8)Бернәрсә тегә белми,   

Энәләр тагып йөри.    (керпе)        

9) Үзе ул бал ярата,

Кыш буе йоклап ята.. (аю)    

   10)Сорыдыр төсе.

Үткендер теше ,

Урманда йөри.

Бозаулар эзли.(бүре)

Әлифба:    Молодцы, балалар!

                   Кем кайсы хәрефне

                   Бигрәк тә ошатты

                   Я, әйтеп бирегез,

                   Ачмыйча китапны.  

 21. Һәр көн бер авазның                  

Исемен белдек без,                                        

Сузыкка, тартыкка                                        

Аларны бүлдек без                                        .

22.Әни дип телем ачылган,  

Әни сөйгән, назлаган,

Кайсыбыз соң дәфтәренә

Ә хәрефен язмаган

23.Күзләремнән яшьләр чыкты,

Капкан идем лимонны

Сары булгач бик тәмле дип

Белгән идем мин аны      

24.И” хәрефеннән башлана=          

Илем” дигән матур сүз.

Туган илнен бик бәхетле

Уллары, кызлары без  

25.Фил бүрәнә ташып йөри  

Кара урман эчендә

Һаман тора күз алдымда,

Күрсәм дә тик ... төшемдә.

26. Бәр барабан , уйна быргы ,      

      Бар кешеләр ишетсен .                                                      

    Б дан башка бәйрәм югын                                              

   Барчасы күреп китсен .                                                    

27. А хәрефе алмада.  

А хәрефе агачта

А хәрефен яратабыз

Өйрәнәбез иң башта.

Т белән Я әйтәләр тынычлык яшәсен.

Үзе яхшының эше дә яхшы                    

Узе яхшыга кеше дә яхшы

Әлифба: Инде сез беләсез,

                 Һәр хәреф кирәкле.

28 . Әлифба, аларны                                         29.   Әлифба, син алып кердең

      Безгә син өйрәттең                                         Безне белем иленә Мәрьям

      Әлифба, китәсең,                                            Ялкаулык та, тырышлык та

      Килмәссең моннан соң,                                 Шушы илдә беленә.  

      Әмма син гомергә

      Күңелдә каласың.

30.   Әлифба, әлифба, китәсең бит инде  

         Җыр итеп җырлыйбыз

         Иң соңгы битеңне.

Җыр ,, Әлифба “

Әлифба,әлифба ,безнең сиңа җыр җырлыйсы килә. “Бүләккә”

Әлифба Әйдәгез җырлап карагыз әле.

Әлифба Әйдәгез җырлап карагыз әле.

Әлифба:    Кадерле балалар !    

                    Мин китәм, хушыгыз.

                    Акыллы булыгыз!

                    Гел бишкә укыгыз.!

Бергә: Рәхмәт сиңа, әлифба!

            Хуш, хуш Әлифба.

Әлифба:    Беләсең, алмашка

                   Әдәби уку киләчәк

                   Ул сезгә бигрәк күп

                   Бүләкләр бирәчәк.

( Әлифба Туган телне чакырып кертә

Әдәби уку: Исәнмесез, минем нәни дусларым!

                    Исәнмесез, кадерле кунаклар.!

Укучылар:  Исәнмесез!

Әдәби уку:  Таныш булыйк дуслар Мин быел сезгә Туган илебез, батыр халкыбыз турында сөйләрмен. Сез ни өчен җил исүен,кыш һәм җәй,көн һәм төн булуын белерсез.Мине тырышып укыгыз

        Көттем мин бергәләп                   Май ае беткәнче

        Укыр көн җиткәнен                      Укырга җитәрлек.

        Мин әле өр-яңа                             Тап кына җавабын,

        Бер тапсыз битләрем.                   Табышмак ничаклы.

        Килдем мин никадәр                    Тик менә үтенеч-

        Җыр,шигырь,хикәя,                     Таплама китапны.

        Мәкальләр күтәреп

                    Әдәби уку            

                    Боларны беләбез.

                    Өйрәндек күп нәрсә

                   Әлифба белән без.

      Әдәби уку Сез Тукай абыйны

                        Беләсез һәммесез.

                        Ул язган бер җырны

                        Җырлыйбыз,әйдәгез!

    Җыр. “И туган тел и матур тел”

Туган тел:  Дусларым,  мин  сезгә бүләккә китаплар алып килдем

Математика:  Әлифбадан, сез зирәк, тапкыр булырга өйрәндегез.

                       Мин сезне саннар белән таныштырдым.

                       Мәсьәләләр, мисаллар эшләргә өйрәттем.

мәсьәлә чишә беләсезме икән?.

                 - Керпе гөмбәгә барды,

                   9 ак гөмбә тапты.

                   3 не куйды энәсенә

                  Калганын кәрзиненә.

- Керпе ничә гөмбәне кәрзиненә куйды?6

                 - 7 малай урамга

                  Чыкты футбол уйнарга

                  3 әү килде тагын да,

                  Исәплә син барын да.! 10

              - Ак каенда 3 чыпчык,

                 Түбәдә 5 сыерчык

                 Әйтмәс микән берегез

                 Барысы ничә кошчык?  8

Укытучы. Без мәсьәләләр төзергә һәм чишергә дә өйрәндек..

1. Мин бер сан уйладым ,шул санга 4не кушкач,9 була.Мин нинди сан уйладым? (5).
2. Минем апага 10 яшь.Ул миннән 3 яшькә зур.Миңа ничә яшь?(7)
3. Лилия бакчага керде,                    

Биш кызыл алма күрде                      

Бишесен өзеп алды,

Ботакта ничә калды?( 0 )

4. Биш карлыгач тезелгән

Телефон чыбыгына,

Тагын өчәү өстәлде

Көткәндәй шуны гына.

Бераз сайрап утыргач,

Очып китте дүртәве.

Саныйм әле,чыбыкта

Калды икән ничәве. ( 4)

5.Кәрзинде песи балалары утыра. Аларның 3 пар колагы бар. Кәрзинде ничә песи баласы бар?

6. Каенның бер ботагында 4 алма, икенчеңдә 8 алма усә. Барысы ничә алма?

7.Бер имәндә 5 алма

Шуның 1сен алып ашадым ашадым

Имәндә ничә алма калды?

  Математика:   Кайда гына йөрсәгез дә

                               Китап булсын дустыгыз

                               Хәзергә сау булыгыз.

   Хор:           Сау бул якын дус!   

       Дөньяда иң-иң матур ил                

       Ул минем туган илем!

       Дөньяда иң-иң матур тел                

       Ул минем туган телем! 

Җырлыйсы килеп кенә                    

Тора барыбызның да.

Көтеп алган бәйрәме                        

Бүген һәммәбезнең дә

            Татарча да яхшы бел,                      

            Русчаны да яхшы бел!

            Икесе дә - безнең өчен                    

            Иң кадерле затлы тел!

                                            Жыр Малайлар җырлый

“5”ле керә. Исәнмесез, хөрмәтле укучылар, кадерле кунаклар!

Укучылар. Исәнме, “5”ле. Рәхим ит, түрдән уз!

“5”ле. Мин бит “5”ле, бик көчле

Юкка гына куймыйлар.

Кем тырыша, көч сала –

Шулар минем чын дуслар!

 Син булсаң миңа әйбәт                

Сыйныфым алга китә,                    

Дусларым рәхмәт әйтә.                    

“5”ле. Нәни дусларым! Мин сезне зур җиңүләрдән соң үткәрелә торган олы бәйрәмегез белән чын күңелемнән котлыйм. Сезгә иң изге теләкләремне юллыйм: Ялкауланмагыз! Артта калмагыз! “2”ле алмагыз! Тырыш булыгыз!

Укучылар. Сезнең алда сүз бирәбез:

Ялкауланмаска!

“2”ле алмаска!  

Артта калмаска!  

Тырыш булырга!  

“5”кә укырга!      

Укытучы  Бик күңелле,яхшы эш булды бу. Безнең укучылар да синең ке бек бик тырыш.уңган.Алар хәзер безгә биеп тә күрсәтерләр.

Бию.

Сез,балалар – минем чәчәкләрем.

Сез,балалар – минем гөлләрем.

Сез бит минем үткән көнем түгел,

Сез бит минем алгы көннәрем.

Бәйрәмебез котлы булсын! Тагын шундый бик күп, бик күп хезмәт уңышларын бәйрәм итәргә насыйп булсын безгә! Сезнең һәркайсыгызга шатлык-куанычлар, ныклы сәламәтлек, яңадан-яңа уңышлар телим.

            Безнең бәйрәмебездә катнашкан өчен кадерле әти-әниләргә һәм хөрмәтле кунакларгаБ И К    З У Р    Р Ә Х М Ә Т !