Рәхмәт сиңа, Әлифба.
план-конспект урока (1 класс) по теме

Әлмәт шәһәренең 7 нче гомуми белем бирү мәктәбе.

Тема: “Рәхмәт сиңа, Әлифба! ”

1 нче сыйныфлар өчен

Үткәрде:Сәхәбиева Луиза Нәфис кызы

 II квалификацияле татар теле укытучысы.

Әлмәт- 2010 ел.

“Рәхмәт сиңа, Әлифба”

   Зал бәйрәмчә бизәлә. Күңелле көй “Бәйрәм бүген”  җыры ишетелә. Залга 3 укучы чыга.

1 нче укучы.   Күтәренке күңелле

                         Бар да көләч, шат бүген

                         Күктә кояш елмая

                         Яшерә алмый шатлыгын

2 нче укучы.   Матур итеп киендек

                         Бүген бәйрәмгә килдек

                         Сезне күргәч, кунаклар

                         Шатландык та, сөендек

.

3 нче укучы.   Әлифбаны тәмамладык

                         Без җыелдык бәйрәмгә

                         Шатлыгыбыз эчкә сыймый

                          Ничек сезгә сөйләргә?

Укытучы сүзе:  Укучылар, сез күптән түгел генә мәктәпкә килдегез. Шушы кыска гына вакыт эчендә күп яңалыклар белән таныштыгыз. Хәзер дөрес итеп укый, матур итеп яза һәм рәсем ясый беләсез. Әлифба сезне күп һөнәрләргә өйрәтте. Ә бүген бергәләп Әлифба белән хушлашу бәйрәменә җыелдык. Рәхмәт сезгә, укучылар, Әлифбаны тырышып өйрәнгәнгә.

(Кыңгырау тавышы ишетелә. Залга күңелсез генә Әлифба  китабы керә.)

1 нче укучы.   –Кара әле, бәйрәмгә кунак килә.

Әлифба  китабы.   – Исәнмесез!

2 нче укучы.   – Исәнме, китап дус!

3 нче укучы.   –Син ни өчен күңелсез?

Әлифба  китабы.   - Ә мин исемемне югалттым, озак эзләдем, таба алмадым.

Укучылар.   –Кайгырма, китап дус. Әйдә, без сиңа булышабыз, бергәләп  

                     эзлибез.

Әлифба  китабы .   –Рәхмәт, дуслар! (Чыгып китәләр.Сәхнәгә хәрефләр чыга)

-Карагыз, дусларым, монда нинди матур!

-Әйе, бик матур.

-Карагыз әле, балалар да җыелган.

“ Ә “ хәрефе.    Ә мине таныйсызмы?

                          “Әни” дип телем ачылган

                           Әни сөйгән, назлаган

                            Кайсыгыз соң дәфтәренә

                         “Ә” хәрефен язмаган. 

“Л” хәрефе.   Ә мине беләсезме?

                         Күзләремнән яшьләр чыкты

                         Капкан идем лимонны

                         Сары булгач бик тәмле дип

                         Белгән  идем мин аны.

“И” хәрефе     -Исәнмесез! Мин... мин...

                          (Зал әйтә:    “И” хәрефе )

                          -Әйе, дусларым. Мин    “И” хәрефе

                          Бар ул “ил” һәм “ирек”тә.    

                         “И” хәрефе икелегә

                          Укымаска өйрәтә.

“Ф” хәрефе     -Уф, уф! Мин дә килдем бәйрәмгә

                         Фил бүрәнә ташып йөри

                          Кара урман эчендә

                          Һаман тора күз алдымда

                          Күрсәм дә тик төшемдә.

“Б” хәрефе      Бүген бәйрәм бит безнең

                          Бар балалар да белсен

                          “Б” дан башка бәйрәм булмый

                          Барысы да күреп китсен

“А” хәрефе      -Сез мине таныйсызмы?   

                          “А” хәрефе алмада

                          “А” хәрефе агачта

                          “А” хәрефен яратабыз

                           Өйрәнәбез иң башта.

1 нче укучы     Һәммәбезнең үз урыны

                           Барыбыз да кирәкле

                           Безне “Әлифба” китабы

                           Дус булырга өйрәтте.

2 нче укучы     Әлифба- тормышта

                           Беренче баскычым

                           Син белем дөньясын

                           Ачучы ачкычым

                            (Әлифба йөгереп чыга)

Әлифба            -Менә бит минем исемем! Исемемне таптым! Нинди шатлык! Әйдәгез, бергәләп җырлыйбыз.(“Өйрәтәләр мәктәпләрдә”җырын җырлыйлар. М.Пляцковский сүзләре, В.Шаинский көе, Р.Гыйлемханов тәрҗемәсе.) (Ашыгып Шәвәли керә)

Шәвәли             -Мин ялгышмадыммы? 7 нче мәктәпкә “Әлифба” бәйрәменә ашыга идем.

Укытучы          -Нәкъ бәйрәмнең үзенә килеп кердең.Әйдә, Шәвәли түрдән уз.

Шәвәли             Мин- Шәвәли.

                           Шук малай

                           Үткен малай

                            Ут малай

                           Мин бик уңган

                           Өлгер мин

                           Бик тапкыр мин

                           Җыйнак мин

                           Мин, мин

                           Мин бик тыйнак мин

     Укытучы   -Синең тыйнаклыгыңны күрдек инде. Ә хәзер тапкырлыгыңны да тикшереп карыйк әле. Укучылар, әйдәгез, Шәвәлигә табышмаклар биреп карыйк әле.Шәвәли җавабын табар микән?

                           Күрешергә кулы юк

                           Сөйләшергә теле юк

                           Аның белән күрешмәгән

                           Киңәшмәгән кеше юк.

Шәвәли         - Укучылар, ә сез беләсезме?

Укучылар       Әйе

Шәвәли             -Әйтегез әле, бу нәрсә?

Укучылар       -Китап

Шәвәли            -Әйе шул. Мин беркайчан да, бер җирдә дә, бернәрсәгә дә өйрәнмәдем бит.Мине дә укырга алыгыз әле!

 Укытучы        Укучылар, Шәвәлине укырга алыйкмы?

Укучылар        Алыйк.

Шәвәли             Ура! Мин дә мәктәпкә барам! Укучы булам.

Укучы                Шәвәли, син безнең укучыларны тыңлап кара! Алар сине күп һөнәрләргә өйрәтерләр. (Шәвәли залга төшеп утыра) (Рәсем тотып балалар чыга)

1 нче укучы     Мәктәптә барсы бар

                           Тик монда юк таулар

                            Елгалар, урманнар

                            Зур йортлар, урамнар

2 нче укучы      Ә кирәк булганда

                            Ямь-яшел урманнар

                            Ясыйбыз урамнар

                            Төлкеләр, куяннар

3 нче укучы      Без җырлар, шигырьләр

                            Өйрәнәбез монда

                            Туган ил, туган җир турында

                             Яратып җырлыйбыз

                            Яратып тыңлыйбыз

4 нче укучы      Әлифба,Әлифба

                            Китәсең бит инде

                            Җыр итеп җырлыйбыз

                            Иң соңгы битеңне

5 нче укучы        Кызык әкиятне

                              Укуы рәхәт

                              Рәхмәт, Әлифба

                              Сиңа зур рәхмәт.

                              (1 укучы “Бөрлегән” җырын башкара.)

Әлифба                Нәни дусларым

                              Рәхмәт сзгә дә

                              Әлифбаны нык

                              Үзләштергәнгә

                              Нәни дусларым

                              Шуны белегез

                              Фәкать Әлифба-

                              Белемгә нигез.

6 нчы укучы      Әлифба, китәсең

                             Килмәссең моннан соң

                             Әмма син гомергә

                             Күңелдә каласың

Әлифба               Мин китәмен, нәни дусларым!Миңа алмашка “Татар теле” килер.”Татар телен” дә тырышып өйрәнегез. Уңышлар сезгә, дуслар! Сау булыгыз!

Укучылар           Сау бул, Әлифба! (Почтальон керә)

Почтальон          Исәнмесез!Телеграмма сезгә, телеграмма .Табышмакларга җавап бирмичә, телеграмманы бирмим.Килештекме?

Укучылар           Килештек.

 Почтальон       1. Үзем дә ап-ак

                               Эзем дә ап-ак

                               Белем бирәм дип

                               Сызылам кат-кат  (акбур)

                            2. Баш хәрефтән башлана ул

                                Озын я кыска була

                                Шуны хөрмәт иткән кеше

                                Телгә бик оста була.  (җөмлә)

                            3. Яратмаса да алалар

                                Аны кайбер балалар.  (“2” ле билгесе)

Бик яхшы. Барысын да белдегез. Телеграмманы укыйм.         (Иҗекләп укый)

“Тиз- дән  ки- леп  җи-тәм. Та-тар  те-ле.”

1. Әнә үзе дә килә.( Залга “Татар теле” китабы керә)

“Татар теле”  китабы.  “Бүгеннән без фән иленә бергә барырбыз

                                           Бик күп укысак, күпне белербез”

1 нче укучы      Дөньяда иң-иң матур ил

                            Ул минем туган илем

                            Дөньяда иң-иң матур тел

                             Ул минем туган телем

 2 нче укучы      Туган тел- иң таталы тел     

                             Туган тел- иң тәмле тел

                             Тәмле дип телең йотма

                             Туган телне онытма

3 нче укучы       Әле күп укымасак та

                             “Туган телне” беләбез

                             Бу Тукай абый бүләге.

                             Кадерле җыр диябез.

(Бәйрәм “Туган тел” җырын җырлап тәмамлана.)