Ажык кичээл "Бирги чаданын ужуктери" 1 класс
план-конспект урока (1 класс) по теме

Личностуг  (бот хамаарылгалыг

Аас болгаш бижимел чугаага дылдың уран-чечен аргаларын чедимчелиг ажыглап билири

Предметтиг      (эртемге хамаарыштыр)

Өөреникчилерниң  билип алган турар ужурлуг  билиглери:

- Ооренген материалдарын ханы билип алганынын хыналдазынче угланган  ажылдарны; номчулга, бижилге, уругларны янзы – бүрү бот- ажылдары, чугаа сайзырадылгазы.

-  Уннү ылгап тывары.,ол үннүң артикуляциязын хайгаараары, үннү дыннаарынга  болгаш адаарынга мергежилгелер, үннүң  улуг, бичии үжүктерин катаптаары ,Слогтар, состер, домак номчуурун катаптаар, чуруктуг диктант бижидери.,сюжеттиг чуруктар-биле чугаа сайзырадырынын ажылдарын  чорудары, үжүктер кожаазы-биле ажыл.

  Өөреникчилерниң  өөренип ап болур аргалары:

- Сөстерде үннерни ылгап, оларның туружун тодарадып билир; ажык, ажык эвес үннерни болгаш үжүктерни, кыска, узун ажык үннерни болгаш үжүктерни бот-боттарындан ылгап шыдаар; домактарныё болгаш сөстерниң анализ-синтезтиг сайгарылгазын кылып, домактардан сөстерни ылгап тывар,  үжүктерни, состерни шын, чараш тода бижип билир;домак эгезинге улуг үжүктү бижиири;

домак сөөлүнге  улуг секти салыры.

Метапредметтиг

Регулятивтиг  (углаар-баштаар)

Өөреникчилерниң чогуур деңнелге билип алыр ужурлуг:  

- Өөренип турар эртеминиң  тема, бөлүк аайы-биле кол сорулгаларын, утказын  угаап билири; башкының удуртулгазы-биле бердинген даалгаларны күүседип өөренири; бот хыналданы, удур-дедир хыналданы болгаш орфографтыг, пунктуациалыг частырыгларны тып билирин бо ттандырар;

 Өөреникчилерниң  өөренип ап болур  аргалары:

- Өөренген темазынга алган билиглерин түңнеп болгаш үнелеп билирин боттандырары;

Билиин ханыладырынга түннелдер (познавательные)

Өөреникчилерниң өөренип ап болур   аргалары:

- Аас болгаш бижимел чугааны шын болгаш медерелдии-биле тургузуп билири;

Коммуникативтиг

Өөреникчилерниң   өөренип алыр билиглери: аңгы-аңгы бодалдарны өөренип, сайгарып билири болгаш чаңгыс аай тңннелге келиринге өөредири;

- бот туружун болгаш бодалын быжыглап чанчыгары;

- аңгы-аңгы бодалдарны өөренип, сайгарып билири болгаш чаңгыс аай түңнелге келиринге өөредири;

Кичээлдин чадазы ( этап)

Башкының ажыл чорудулгазы

Өөреникчиниң ажыл чорудулгазы

1. Ооредилге ажыл-чорудулгазынче барымдаа. (мотивация к учебной деятельности.(2 мин)

-Экии уруглар! .

-Шупту кичээлге белен бе?

Шын кылдыр олургаш кичээливис эгелээлиңерем, уруглар.

Богун бистин кичээливистин девизи:

" Демниг сааскан теве тудуп чиир."  ( Слайд.)

Кичээлдин девизи:

Хоглуг конга кынгырт кылды,

Кичээл шагы эгеледи.

Кончуг оожум олупкаш

Кичээнгейлиг оорениили

(бот-боттарынгахулумзуруур)

2. Билиглернин онза-чугулазы. (актуализация знаний)(4 минут)

 Чугаа чүден тургустунарыл?    

Домактардан чүден тургустунарыл?

Сөстер чүден тургустунарыл?

-Слогтар чүден тургустунарыл?

-Үннер чүлерден тургустунарыл?

- Ажык уннер деп чул? Аданар

- Ажык эвес уннер деп чул?

 - Уннерни бис канчаар бис?

 - Ужукту канчаар бис?

-Ажык уннер бистин иштики сагыш- сеткиливис уннери- дир.

 - Ажык эвес уннер долгандыр турар бойдуста хөйү- биле бар.

-Чугаа домактардан тургустунар.

-Домактар сөстерден

-сөстер слогтардан

Слогтар үннерден тургустунар

-ужутерден тургустунар

-ажык уннерни адап турувуста аастан хей шаптыкка таварышпас.

- ажык эвес уннер дээрге аастан унген хей шаптыкка таваржыр.

-уннерни бис адаарболгаш дыннааар бис.

-ужукту бис коор болгаш бижиир бис

3. Ооредилгеглиг сорулганы салыры (постановка учебной задачи)

 (2 минут)

Башкы: 

- Богун бис кичээлде 1-ги чадада ооренип эрткен уннеривис болгаш ужуктеривис катаптаар бис. Номчуур, бижиир бис.Ол ышкаш богун бистин кичээливиске "Репа" деп тоолдун маадырлары аалдап келир,оларга дузалажыр бис.

Богунгу кичээлде 3 болукке чарлып алыр бис;

1-ги болук "Билбеспей"

Девизи: " Ужук билбес кижи уну чоктан дора;

2-ги болук "Буратино"

Девизи: "Эртинени черден казар,эртемнерни номдан тывар."

3-ку болук "Карандаш"

Девизи: "Ооренир,ооренир.база катап ооренир."

Башкы:

Ынчангаш, уруглар, богун силернин бо 3 болуунер мурнунда кончуг эки сорулгалар салып турар дыр.Ол салган сорулгаларынар аразында аажок чоок, тудуш-тыр.

(утка аайы- биле харылзаазын тайылбырлаар.)

Дыннаар, сактып алыр.

4. Ооренип эрткен билиинин хыналдазы ( зачёт )

( 20 минут)

Сула шимчээшкин

Зачёт.

" Репа" (тоолду чугаалары,коргузери)  Маадырлар бүрүзү онаалга эккээр.

Кадайнын онаалгалары:

1-ги болук - Ажык үннерни, үжуктерни адаптынар.

2-ги болук - Чуге ол уннерни ажык дээр бис?

3-ку болук - Ажык үннер кандыг-кандыг болурул? (кыска, узун)

- Оон ынай ажык үннерни адап турувуста канчап турар ийик бис?

(ырлап турар ышкаш бис)

" Ачай" деп ырны ажык үннер дузазы-биле ырладыр.

А -а-а-а-а-а

Э-э-э-э-э-э-э

И-и-и-и-и-и

О-о-о-о-о-о ...

Туннел үндурери.

Тоолдун уламчызы...

Уругнун онаалгалары:

1-б. -Ам ажык эвес уннернин ужуктерин адаптынар.

2 -б. -Чуге оларны ажык эвес уннер дээр бис?

3 -б. -Ажык эвес үннернин дузазы - биле чуну канчаар бис?

 ( слогтар,состер тургузар бис.)

Шупту ам бо слогтарны номчуптаалынар:

Ма- маа,сы-сыы,ло-лоо,шы-шыы,чу-чуу,ши-шии.

Касса-биле ажыл.

1б- шала

2б- мал

3б- Лора. ( бо состерни болук бурузу кассада ужуктер дузазы-биле тургузар)

Ажылдын туннели.

Физминутка.

Эртен эрте одунгаш ,эзеп-херлип чытпас мен.

1,2,3         1,2,3          1,2,3.

Тоолдун уламчызы

Ыттын тонаалгалары:

Домак номчулгазы

1б- Амыр мону номчу.

2б- Чечен шары мунар.

3б- Ору оор мал чор.

Домак сайгарылгазы.

Бирги домакты шупту номчуптаалынар. (ниитизи-биле номчуур)

1б- Бирги состе каш слог, ун,ужук барыл?

2б- Ийиги состе каш слог,ун,ужук барыл?

3б- Ушку состе каш слог, ун, ужук барыл?

Ажылды туннээри.

Физминутка "Дииспейим"

Чаптанчыг мээн дииспейим

Зарядкалап кирипти

Бар шаа-биле херлир-даа,

Бажын ол-бо долгаар-даа,

Холум-биле хлоп -хлоп,хлоп

Будум-биле топ,топ,топ.

Тоолдун уламчызы...

Дииспейнин онаалгазы:

1. Чуруктуг диктант.

Лаа, ыш, ном.

Ажылдын туннели.

2.Чуруктарга домактар чогаадыры.

Ажылдын туннели.

Тоолдун уламчызы...

Кускенин онаалгазы:

.Кичээлди туннээри

1.Богунгу кичээлге чуну кылдынар,уруглар?

2.Кайы болук эки ажылдааныл, уруглар?     (болук бурузунун тогериктерин санаар)

Тоолдун тончүзү:...репазын тырткан,тырткан ушта тыртып алган.

Уруглар  тоолду чугаалаар,маадырларнын

онаалгаларын болук аайы-биле кууседирлер.

Ырыны  башкынын дузазы-биле ырлап кууседир.

Билип алган чуулун туннээрлер.

Оореникчилер состерни боттары т

ургузарлар.

Сула шимчээшкиннер кылырлар.

Шын тода номчулга.

Ун, ужук анализин кылырлар.

Сула шимчээшкиннер кылырлар.

Дыннап бижиирлер.

5.Кичээлдиң рефлексиязы

- Богунгу кичээл солун болду бе,уруглар?

- Чүү солун болду?