Сәләтле балалар белән эш
материал на тему

Сәләтле балалар белән эш

КЕРЕШ ӨЛЕШ.

      Минем педагогик эшчәнлек түбәндәге төп ике бурычны хәл итүгә юнәлтелгән:

• сәләтле һәм талантлы балаларны укыту һәм тәрбияләү системасын булдыру;
• һәр укучының сәләтен үстерергә мөмкинлек бирә торган гамәли чаралар әзерләү.

Һәр баланың нинди дә булса сәләте бар, мин шул өлкәне табып балага талантын күрсәтү өчен шартлар тудырырга тырышам.

Һәр баланың төп кызыксынуын истә тотып, белем алу өчен шартлар тудырыла, иптәшләре белән тыныч мөгамәлә һәм үзара дуслык урнаштырыла.

Беренче чиратта, һәр укучы үзен кабатланмас шәхес итеп тоярга, үзенең мөмкинлекләрен, зш – гамәлләрен аңларга һәм бәяләргә тиеш. Шул вакытта сыйныфташлары һәм укытучы тарафыннан аңа шәхес буларак ихтирам формалаша.

Түбәндәге дүрт төркемгә кергән балаларны, гадәттә, сәләтле дип атыйм.

1. интеллектны билгеләүче махсус тест буенча югары күрсәткечкә ия булган балалар;
2. иҗади сәләтләре югары дәрәҗәдә булган балалар;
3. эшчәнлекнең нинди дә булса өлкәләрен (музыка, рәсем сәнгате, математика, шахмат һ.б.) уңышка ирешкән балалар, аларны еш кына талантлы дип атыйм;
4. мәктәптә яхшы укучы балаларны (академик сәләтлелек).

Сәләтле балалар белән эшне түбәндәге юнәлешләрдә оештырам:

       I. Эстетик яктан.

1) нәфис сүз;

2) сәхнәләштерү, театр сәнгате нигезләре;

3) җырлау, вокал буенча башлангыч мәгълүматлар;

4) декоратив кулланма сәнгать;

5) рәсем сәнгате нигезләре;

6) бию, хореография;

.

       II. Филология фәннәре.

1. поэзия, шигырь төзелеше (татарча һәм русча);
2. проза, иҗат итү нигезләре (татарча һәм русча);
3. рус теле һәм әдәбиятын тирәнтен өйрәнү;
4. татар теле һәм әдәбиятын тирәнтен өйрәнү.

III.  Математика, информатика фәннәре.

1)   укучыларның сәләтен үстерү максатыннан фәнне тирәнтен өйрәнү;

2)   логик фикерләүгә биремнәр;

 3) “Көнгерә” конкурсында катнаштыру;

       IV. Табигать фәннәре.

1) тирә-юньне өйрәнгәндә фәнни – тикшеренү эше нигезләре;

2) табигать белеме фәне аша әйләнә - тирәне өйрәнү;

       V. Спорт, сәламәтлек фәннәре. Шәхесне үстерү, яхшы уку һәм спортта югары нәтиҗәләргә ирешү өчен шартлар булдыру.

Укучыларның сәләтен үстерү өчен системалы эш оештырдым. Сентябрь аенда балаларның кызыксынуларын һәм сәләтен ачыклау, нинди түгәрәкләрдә шөгыльләнергә теләүләре белән танышу максатыннан, ата – аналарга анкета тараттым. Анкета нәтиҗәләрен җентекләп өйрәндем. Укучыларны түгәрәкләргә һәм спорт секцияләренә җәлеп иттем. Мәктәпкә кергәнче үк төрле өлкәләрдә  уңышка ирешкән талантлы балаларга аерым игътибар бирдем. Уку процессында һәм сыйныфтан тыш чараларда катнашкан укучылар арасыннан яңа талантлар ачыкланды.

Мин балаларның белем һәм күнекмәләрен тикшереп, аларның сәләтләре үсешен билгеләү өчен мониторинг алып барам. 1нче сыйныф укучыларының мәктәпкә ничек ияләнүе турында шәхси әңгәмәләр уткәрдем.

Анкета, интеллектуаль тест нәтиҗәләре буенча, укучыларның белем һәм күнекмәләрен, табигый сәләтләрен истә тотып, төркемнәр оештырдым. Балаларның сәламәтлеге какшау, стресс, артык эш йөкләү һ.б. булмасын өчен ел дәвамында укучыларның психик һәм физик сәламәтлеген күзәтү өчен диагностика үткәрәм.

Рус теле, математика, табигать белеме һәм укудан фән атналыклары уздырганда укучыларның сәләте үстерелә, иҗади сәләтләре югары дәрәҗәдә булган талантлы балалар ачыклана. Моңа түбәндәге эш төрләре ярдәм итә.

ПЛАН.

      Ел саен “Иң зирәк укучы” дигән бәйге үткәрелә. Сораулар математика, рус теле, татар теле, уку, әйләнә - тирә дөнья, сәнгать буенча әзерләнә. (Биремнәр кушымтада)

Укучыларның төркемнәргә бүленеше.

Сәләтле бала тәрбияләгез.

(Дэвид Льюи)

1. Мин баланың һәр соравына туры һәм түземлелек белән җавап бирәм.

      2. Мин бала бүлмәсендәге һәм өстәлдәге тәртипсезлек өчен тавыш кузгалтмыйм. Ул шөгыльләнсен өчен шартлар тудырам.

      3. Уңышлары өчен генә түгел, ә балам булганы өчен яратуымны аңардан яшермим.

      4. Балага һәрвакыт хәленнән килгән эш йөклим.

      5. Балага җитешмәгән якларын күрсәтеп, башка балалардан син начаррак, дип әйтмим.

      6. Баланың теге яки бу мавыгуын, шөгылен үстерү өчен кирәкле китаплар һәм материаллар алам.

      7. Мин баланы фикерләргә, уйларга өйрәтәм, аңа кызыклы  нәрсәләрне даими укыйм.

      8. Балада һәр нәрсәгә карата кызыксыну уятырга тырышам, төрле вакыйгалар – хәлләр уйлап чыгаруын, хыялына каршы килмим.

      9. Мин һәр көнне бала белән икәүдән – икәү калып сөйләшергә вакыт табам.

     10. Гаилә эшләрен яки сәяхәтне планлаштыруда бала да катнашырга тиеш.

     11. Мин бервакытта да бала җибәргән хатадан көлмим, аны үртәмим.

     12. Кирәк вакытта аны яхшы эшләре өчен мактау сүзләрен кызганмыйм.

     13. Мин баланы олылар белән үзен олыларча тотарга өйрәтәм.

     14. Ялганга, тупаслыкка юл куймыйм.

Арча районы Югары Мәтәскә башлангыч мәктәбе

Укытучы: Йосыпова Роза Кыяметдин кызы