Әлифба бәйрәме
классный час (1 класс) на тему

Актаныш 1нче урта гомуми белем бирү мәктәбе

                                     Төзеде: Шакурова Фәнисә Таһир кызы,

                                                        Актаныш 1 нче урта гомуми белем бирү мәктәбенең

башлангыч класс укытучысы

Бәйрәмнең максаты: укуга зур тырышлык куеп, дус-тату яшәсәң генә күп нәрсәләргә ирешеп булуын күрсәтү, балаларда туган телне

өйрәнүгә кызыксыну тудыру.

Бүлмә бәйрәмчә бизәлә.Сәхнә түренә плакатлар эленә:“Әлифбам- юл башым, тел ачкычым,гомер бишегем!”

Бер якта - әлифба, икенче якта - туган тел  дәреслекләренең рәсемнәре.

Укытучы:

-Хөрмәтле укучылар, әти-әниләр, укытучылар! Кабатланмас балачак иленең иң зур бәйрәмнәренең берсе - Әлифба бәйрәме. Җир йөзендә кем генә булмасын, кайда гына эшләмәсен ул зур дулкынлану белән үзенең нәни кулларына тәүге тапкыр Әлифба алганын искә төшерә.Чөнки һәркемнең дә белем дөньясына беренче адымы Әлифбадан башлана.

                           Күчкәнме бу залга

                            Дөньяның бар яме?

        Күңелләр түрендә-

        Әлифба бәйрәме.

        Бу матур бәйрәмгә

                             Кушыл , дус,әйдәле!

        Мәктәпне гөрләтсен

        Әлифба бәйрәме!

“Әлифба” җыры

И , Әлифбам - син тәүге фәннәрнең

Тәүге баскычы.

Син кадерле,син туган телемнең

Алтын ачкычы.

        Укырга да өйрәттең,

        Язарга да өйрәттең.

        Син кадерле син туган

        Телемнең алтын ачкычы.

И, Әлифбам- син кулымда балкыйсың

Нәкъ нур булып.

Һәр баланы зур бәхеткә илтүче

Ак юл булып.

        Укырга да өйрәттең,

        Язарга да өйрәттең.

        Син кадерле,син туган

        Телемнең алтын ачкычы.

Укучылар:             Алтын яуган көзге көндә

                             Тыйнак үттек класска.

        Әлифбаны кулга алдык

                              Әй ,сөендек шул чакта.

                             Әтием дә ,әнием дә,

        Бу көнне бик көттеләр.

        Балалардай дулкынланып

                            Мине озата килделәр.

Укытучы:  - Ә хәзер әйдәгез үзебез белән таныштырыйк.

-Исемем минем Раил

Йөземдә балкый гел нур.

Сөйләшергә яратам

Барысын үземә каратам.

        -Мин Алинә - тырыш кыз мин,

                    Барысына да өлгерәм.

        Җырлыйм ,биим, дәресемне дә

                     Бик оста сөйләп бирәм.

        -Гаиләдә без биш кеше

                             Уртанчысы мин-Илдар.

                              Карлар көрим ,утын ярам ,

                              Укуда да булдырам.

        Ә мин Айгөл

                                               Русча дөрес, матур сөйлим

                                               Яратам исәпләргә.

                                               Матур-матур сүзләр өстәп,

                                               Әкиятләр сөйләргә.

Мин Регина,

Абыемнан калышмыйм диеп

Тырышам бар көчемә.

Тәртипле бул ,күпне бел дип

Максат куйдым үземә.

        Мин гаиләдә бер генә

                       Булат була исемем.

                       Булышам бөтен эштә.

        Бик тырышам мәктәптә дә

                       Яхшы укырга теләп.

Минем исемем Алмаз

Минем кебекләр бик аз.

Көрәшче яки чаңгычы

Булырмын әле үскәч.

        Ә мин –Нәзлия

                    Биим дә мин ,җырлыйм да мин

        Спортны да үз итәм.

                    Сугыш чукмарларыбызны

                    Әдәпкә дә өйрәтәм.

        Ә мин –Энҗе

                                       Журналист я диктор булам,

        Оста итеп сөйләшәм.

        Чын дуслыкның кадерен беләм

                                        Чисталыкны яратам.

Барысы бергә:        Әгәр ничәү дисәгез?

                                  Без класста унберәү.

                                  Аерылмас дус булып

                                   Тату булып үсәбез.

Укытучы: Әле 1 нче сентябрь иртәсендә генә мәктәп бусагасын тәүге тапкыр атлап кергән нәниләр бүген беренче җиңүләрен бәйрәм итәләр. Аларга хәрефләр тану, хәрефләрдән иҗекләр сүзләр төзү, укырга өйрәнү җиңел булмады.Тик алар югалып калмадылар,

тырыштылар.Бүген класстагы һәр бала укый белә.Әлифба безнең

беренче уку китабы. Әйдәгез әле, ӘЛИФБА сүзен төзеп күрсәтик әле.

  Ә        Әтәчем иртә тора

                 Һава ярып кычкыра.

                  Ашыгырга куша ул

                 Мәктәп белем иленә.

 Л        Күзләремнән яшьләр чыкты,

        Капкан идем лимонны.

                  Сары булгач бик тәмледер

                  Дигән идеммин аны.

И        И хәрефе ипидә бар ,

                 Бар ул ил һәм иректә.

                 И  хәрефе икелегә

        Укымаска өйрәтә.

Ф        Ябалакның зур күзләре

                  Ялтырый караңгыда.

                  Ф хәрефенә охшаган

                  Туп-туры караганда.

Б        Бәр барабан ,уйна быргы ,

                  Бар кешеләр ишетсен.

        Б дан башка бәйрәм югын

                  Барчасы күреп китсен.

А        Әлифба башлана

                  Сузып а авазын.

        А-ана, а –авыл,

                  А-ватан, а-Казаным.

Бергә:         Әлифба.

Укытучы: - Әлифба белән саубуллашу кичәсенә җыелдык.Әлифба сезне нәрсәләргә өйрәтте икән? Сынап карыйм әле. Ике команда белән ярыш. Сораулар :

1.Татар алфавитында ничә хәреф бар ?    ( 39 хәреф )

2.Нинди аваздан сүз башланмый ? Баш хәрефләре юк ? (Ь,Ъ,Ң )

3.Үзе хәреф,үзе сан ? Ул нинди хәреф?                              ( З )

4.Хәреф аваздан нәрсә белән аерыла?    (Хәрефне язабыз, авазны әйтәбез).

5.Авазлар ничә төркемгә бүленә ?          (Тартыклар һәм сузыклар )

6.Й хәрефеннән башланган нинди сүзләр беләсез ?

  Табышмаклар да әйтеп китим әле.

 -Өстенә энәле күлмәк кия,

 Шулай да аны әнисе “йомшагым” диеп сөя.         (керпе )

 -Җәен соры ,кышын ак

 Аңа шулай яхшырак                                                 (куян )

-Лампа түгел-яктырта ,

Мич түгел-җылыта.                                                   ( кояш )

-Сикереп төшә ,бозны тишә.                                     (тамчы)

-Җәен киенә ,кышын чишенә.                                   (урман)

-Кышын да, җәен дә бертөсле .                                 (чыршы)

-Булгач булсын инде математикадан да сезнең тапкырлыгыгызны,

зирәклегегезне сынап карыйм әле:

1. Конверттагы геометрик фигуралардан квадрат төзергә.

2. Каенның бер ботагында 4 алма, икечесендә 8 алма бар. Барысы ничә алма бар ?

3. Кәрзиндә песи балалары бар.Аларның 3 пар колагы бар.Кәрзиндә

ничә песи баласы бар?

4. Өстәлнең 4 почмагының берсен кискәннәр. Ничә почмагы калган?

5. Үсеп җиткәч, нинди һөнәргә ия булса да – эшчеме ул, игенчеме,

укытучымы, әллә журналист, инженермы, генералмы беркем дә

балачакта беренче уку китабын читләтеп узмый. 1964 елда иң беренче Әлифба китабы төзелә. Авторлар аны яңартып үзгәртеп

торалар. Арчада әлифба музее бар. Анда дөньяның төрле төбәкләреннән җыелган 100дән артык әлифба бар.

-Укучылар шигырьләрне дәвам итәбез.

Әлифба алгач әтием миңа

Бик-бик сөенгән идем.

Белдем әлифба-телнең ачкычы

Белем иленең тәүге баскычы.

                  Бәхетле мин әлифбам

                    Анам телен өйрәндем.

                    Үстем инде әлифбам

                    Тәртипкә дә өйрәндем.

                             Кадерлем әлифбам

                             Инде китәсең миннән.

                             Әлифбам –беренчесе

                             Әнием күк кадерлесе.

Нәни дусларым, шуны белегез,

Тик  әлифба белемгә нигез.

Зур доктормы ул, укытучымы,

Яки төзелештә бер инженермы.

Косманавтмы ул,әллә галимме ,

Агроном яисә гади эшчеме.

Үтәргә эшнең кечесен ,зурын

Әлифбадан ул башлаган юлын.

              Белем сараен ачып керергә

              Безнең кулларда хәзер бар ачкыч.

              Һәрбер укучы бик күп укысын

              Китап иң якын дустыгыз булсын.

“Китап” җыры

         Бар минем дускаем,

Иң якын сердәшем.

Һәр җирдә, һәр эштә

Киңәшчем, иптәшем.

Өйрәтә ул миңа

     Бар фәнне телләрне

     Юк аның белмәгән сәнгате, һөнәре.

Күргәнен, белгәнен

Барысын да аңлата.

Көлдерә, җырлата ,

Уйната, юата.

Укытучы: - Әйе, сез хәзер күп хәрефләр беләсез. Алар турында шигырьләрне дәвам итәбез.

Т       Сезнең өйнең түбәсенә

          Карап тордым мин кичә

          Антенна тора селкенеп

          Т хәрефенә охшап.

У       У уйлап укыгыз ди ,

           Урындыкка утырыгыз ди.

Г         Г-куәтле күтәрү краны

            Төзүчеләр ярдәмчесе

           Зур ташларны күтәрә ул

           Бик биеккә тиз генә.

А        А охшаган ул ракетага

           Ул басуда багана да

           Аны белә һәрбер бала

            Алфавитны башлый ич-А.

Н         Н-волейбол сеткасы

            Спорт залында да бар ул,

            Бик тә килә уйныйсы

            Башта өйрәнәсе бар.

Т          Т охшаган тырмага

            Әйтә тизрәк тырмала.

Е          Е хәрефе еланда,

            Е хәрефе елгада.

            Е хәрефе карый безгә,

            Елмаеп елаганда

Л          Ясадык без урманда,

             Л хәрефе уйлап тап.

             Л бит урман шалашы

             Әллә шуны белмисез.

-Балалар,сез хәзер “Туган тел” дәреслеген укырсыз. Без сезнең белән төрле язучылар иҗаты, халык авыз иҗаты белән танышырбыз.

Укучылар: Нигә безгә куанмаска,

                     Без бит инде зур үстек.

                     Әлифбаны тәмамлап

                     Туган телгә дә күчтек.

                    Туган тел-иң татлы тел,

                      Туган тел-иң тәмле тел.

                    Тәмле тел дип телең йотма,

                        Туган телне онытма.

                 Туган тел-иң әйбәт шигырь

                  Туган тел-иң әйбәт җыр.

                 Туган тел- иң әйбәт китап,

                   Туган тел-иң якын тел.

“Туган тел” җыры

Укытучы  – Кадерле балалар. Безнең Әлифбаны өйрәнүдә зур көчләрен куючылар - әти-әниләребез.Әйдәгез, аларга рәхмәтебезне

белдерик.

Сезгә зур рәхмәтебезне,

Җиткерәбез һәммәбез.

Олы ярдәмегез өчен

Башыбызны иябез.

         Әткәй-әнкәй,газизләрем,

         Гомер биргәнсез безгә.

         Изге итеп үстерәсез

         Мең рәхмәтлемен сезгә.

- Сүзне әти-әниләргә бирәбез.

Сезнең алда сүз бирәбез

Ялкауланмаска,

Артта калмаска,

Тырыш булырга

“5 “кә укырга.

            Мәктәп юлы якты юл

              Зур уңышларга илтә.

               Укырбыз ,өйрәнербез,

               Сынатмабыз без һич тә.

“Өйрәтәләр мәктәпләрдә” җыры белән дәрес тәмамлана.