Әлифба бәйрәменә "Шүрәле бездә кунакта" дип исемләнгән сценарий
методическая разработка (1 класс) по теме

Балтач муниципаль районы Куныр урта гомуми белем бирү мәктәбе

Ә  л  и  ф  б  а       б ә й р ә ме “Шүрәле бездә кунакта”

Үткәрде: башлангыч класслар укытучысы

Хафизова Гөлйөзем Мансур кызы

2013

Зал бәйрәмчә бизәлгән. Түрдә плакат:   “Рәхмәт, сиңа, Әлифба!” Язмада “Әлифба” җыры яңгырый. Музыка астында  балалар тезелеп чыга.

  И, Әлифба, син тәүге фәннәрнең

  Тәүге баскычы.

   Син кадерле, син туган телемнең

   Алтын ачкычы.

                   Укырга да өйрәттең,

                    Язарга да өйрәттең.

                    Син кадерле, син туган телемнең

                    Алтын ачкычы.

  И, Әлифбам, син кулымда балкыйсың

  Нәкъ нур булып.

  Һәр баланы зур бәхеткә илтүче

  Ак юл булып.

                      Укырга да өйрәттең,

                       Язарга да өйрәттең.

                       Син кадерле, син туган телемнең

                       Алтын ачкычы.

Укытучы:  Хәерле кич, хөрмәтле кунаклар, кадерле укучыларым!                                               Күчкәнме бу залга дөньяның бар яме?

                                  Күңелләр түрендә – Әлифба бәйрәме!

                                  Бу матур бәйрәмгә  кушыл, дус, әйдәле,

                                  Дөньяны гөрләтсен Әлифба бәйрәме!

Әйе, бүген бездә зур бәйрәм - Әлифба бәйрәме. Әле яңа гына мәктәп ишеген ачып кергән укучыларыбыз бүген беренче җиңүләрен бәйрәм итәләр. Әйе, балалар, сезгә хәрефләрне тану, алардан иҗекләр, сүзләр төзү җиңел булмады. Әмма сез югалып калмадыгыз, тырыштыгыз. Бүген безнең сыйныфта һәрбер бала укый, яза белә.Чын күңелдән котлыйм сезне, укучыларым!  

        Кыңгырау : Кадерле дуслар! Мин сезне иң беренче дәрескә дәштем.

Ул матур иртәдә сез минем яңгыравык тавышымны йотылып тыңладыгыз. Аннары, укытучы апагызга ияреп, якты класска кердегез. Дөрес утырырга, китап- дәфтәрләрне ничек куярга өйрәндегез. Белем иленә сәяхәт әлифбадан башланды.

Укучы:  Тышта ап-ак кар яуганда

                 Без җыелдык бәйрәмгә.

                 Безнең шатлык эчкә сыймый

                 Сезгә ничек сөйләргә?

Укучы:  Яфрак яуган көзге көндә

                Тыйнак үттек класска.

                Әлифбаны кулга алдык            

                Әй, сөендек шул чакта!

Укучы:  Бүген бездә зур тантана

                Моңсу да ул, ямьле дә,

                Әлифбабыз китә бездән-

                Бу көн калыр хәтердә!

(Әлифба булып киенгән бала керә)

Әлифба .Мин – Әлифба, таныйсызмы?

                Танымыйм дип тормыйсызмы?

                Юктыр, юктыр, ышанам,

                Сезне күреп шатланам.

                Исемдә һәркайсыгызның

                Күңелле йөзләрегез.

                “Яхшы”, - дигәч укытучыгыз,

                Елмайды күзләрегез.

                Хәзер инде зур кешеләр –

                Укучылар булдыгыз.

                Төрле-төрле китапларны

                Бик яратап укырсыз.

Укучы:  Әлифба,  әлифба,

               Беренче битеңне

               Ачкан көн хәтердә

               Зур бәйрәм шикелле.

Укучы:  Иң  якын дустыбыз

                 Булдың син гел безнең.

                 Һәр хәреф, елмаеп,

                 Әйтте үз исемен.

Укучы:   Һәм алар бик матур

                 Сүзләргә әйләнде,

                 Сүз төзеп укуы

                 Кызыклы, күңелле.

 Укучы:   Әлифба, синдә бит

                  Чыныкты канатлар.

                  Чакыра әкиятләр,

                  Канатлы ак атлар.

  Укучы:  Өйрәттең син безгә

                  Ватанны сөяргә.

                  Рөхсәт ит, зур рәхмәт,

                  Мең рәхмәт дияргә!

Җыр “Әлифба”

Әлифба. Мине зурлавыгыз өчен рәхмәт, балалар! Минем ярдәмчеләрем-хәрефләрем сезне укырга өйрәтергә бик тырыштылар.

Укучы: ( күкрәгендә Ә хәрефе)

                  Әлифба син алып кердең

                  Безне белем иленә.

                  Тырышлык та, ялкаулык та

                  Шушы илдә беленә.

Укучы: (күкрәгендә Н хәрефе)

                  Нарат үскән бигрәк биек,

                   Китә болытлар тиеп,

                   Тора баһадир сыман ул,

                   Яшел түбәтәй киеп.

Укучы:  (күкрәгендә И хәрефе)

                  И хәрефе ипидә бар,

                  Бар ул ил һәм иректә.

                  И хәрефе икелегә

                  Укымаска өйрәтә.

 Укытучы.  Балалар, бу хәрефләр нәрсә әйтергә теләделәр икән?                

Укучылар:  Әни!

Укытучы: Әйе, сезнең әти-әниләрегез дә сезне укырга өйрәтү өчен күп көч куйдылар. Рәхмәт аларга!

Укучы:     Җирдә туган илем бар,

                   Туган илдә җирем бар.

                   Туган-үскән җиремдә

                   Авылым бар минем дә.

                   Туган авылда - өем,

                   Ә өемдә - әнием,

                   Иң кадерлем ул минем.

Җыр. “Әниемнең кочагы”

Укучы:   Хәрефләр юллар  ачты

                 Әкиятләр иленә.

                 Шигырьләр һәм хикәяләр

                 Өйрәндек без тиз генә.

Укучы:   Матур итеп сөйләргә,

                 Аңлаешлы укырга,

                 Табышмаклар чишәргә

                 Өйрәттең син , Әлифба!

Укучы:   Кызларны ул зур ярдәмче,

                 Булышчы булсын , диде .

                 Эшләгән  барлык эшләре

                 Елмаеп торсын, диде.

Укучы:   Малайларга  Әлифба 

                 Кушты җитез булырга.

                 Батыр, кыю кешеләрдән

                 Үрнәк алып торырга.        

Укучы:   Өйрәтте чиста булырга,

                 Пөхтәлекне сакларга.

                 Усаллардан, яманнардан

                 Кечеләрне якларга.

Укучы:  Курыкмаска салкыныннан,

                 Яңгырыннан, карыннан.

                 Дус  булсагыз, яратсагыз,

                 Файда тияр барыннан.

Әлифба:  Күреп торам, бик күп нәрсә

                  Сезнең  хәтердә калган.

Укучы:     Ял минутлары да истә.

                   Күрсәтеп китик әле.

                   Сәламәт, җитез булырга

                   Өйрәтте алар безне.

 “Солнышко лучистое” зарядка

Әлифба:  Нәни дусларым, рәхмәт сезгә дә

                  Әлифбаны нык үзләштергәнгә.

                  Белем сараен ачып керергә

                  Сезнең кулларда хәзер бар ачкыч.

                  Һәрбер укучы бик күп укысын!

                  Китап- иң якын дустыгыз булсын!

                  Минем өчен алмашка

                  Ике дәреслек килер

                  Дуслашыгыз, балалар,

                  Күп итеп җимеш бирер.

 (“Әдәби уку” һәм Татар теле  китаплары к е р ә)

 “Әдәби уку “:  Мин әдәби уку китабы булам.

 Татар теле:     Мин татар теле булам.

“Әдәби уку “:   Мине укып сөйләрсең.

 Татар теле:      Мине язып көйләрсең.          

“Әдәби уку “:   Бик күп юллар үтәрсең.

 Татар теле:     Хыялыңа җитәрсең.

 “Әдәби уку”  :

                       Саумысез, сөекле,          

                       Иң якын дусларым!                     .

                       Тырышып укучы                      

                       Кызларым, улларым!

                       Көттем мин бергәләп

                       Укыр көн җиткәнен,

                        Мин әле өр- яңа,              

                        Бер тапсыз битләрем.

                        Килдем мин никадәр

                        Җыр, шигырь, хикәя,

                        Мәкальләр күтәреп.

                        Май ае беткәнче

                        Укырга җитәрлек.

                        Тап кына җавабын –

                        Табышмак ничаклы!

                        Тик менә үтенеч:

                        Таплама китапны!

Җыр “Китап”

  Әлифба:        Кадерле балалар,

                         Мин китәм, хушыгыз!

                          Бәхетле булыгыз,

                          Гел бишкә укыгыз!

Укучылар:   Рәхмәт сиңа, Әлифба!

                         Хуш, хуш, Әлифба!                  

Кыңгырау:   Килеп җитте тәнәфес,

                        Көтеп алган тәнәфес,

                        Биеп калыйк, җырлап калыйк,

                        Уйнап калыйк, әйдәгез!

(Күмәк татарча бию)

(Үкереп елап, Шүрәле керә)

Укучы:          Әй, Шүрәле, син килгәнсең

                        Күңел ачарга безгә.

                        Бәйрәмнең ямен җибәреп,

                        Болай елыйсың нигә?

Шүрәле:    Минем дә сезнең белән мәктәпкә барасым килә...

 Укучы:    Ничек инде, Шүрәле, сине мәктәпкә алыйк, ди? Син бит                     алфавитны да белмисең!

Шүрәле:    Ә нәрсә соң ул алфавит? Аны нәрсә белән ашыйлар?

Укучы:        Юк, Шүрәле, аны ашамыйлар, Менә тыңлап кара әле.

Җыр “Алфавит”

 Шүрәле:    Ә-ә. Менә хәзер белдем, бу бит хәрефләр: а,б,в,г, д... Шулаймы? Ә хәзер мәктәпкә аласызмы?

Укучы:       Әй, Шүрәле, дускаем,

                     Алда эшең күп әле.

                     Шул өйрәнгән хәрефләрдән

                     Сүз язасың бар әле!

(Сүз төзү ярышы: “кәмпәт”, “патик”)

Шүрәле:    Ура! Мин дә сүз язарга өйрәндем. Хәзер аласызмы мине мәктәпкә?

Укытучы: Тукта әле, Шүрәле, балалар укырга гына түгел, җырларга, биергә дә өйрәнделәр. Аларның биегәннәрен карап алыйк.

(Бию”Чебиләрем”)

Шүрәле:  Ай-яй матур биеделәр. Минем дә алар кебек биисем килә. Укытучы:  Шүрәле, без синең математикадан белемнәреңне тикшермәдек бит әле.

Ак каенда 3 чыпчык,

Түбәдә 5 сыерчык.

Әйтмәс микән берегез-

Барысы ничә кошчык?

(Шүрәле белми, балалардан сорап йөри. Балалар җавап бирә)

Укытучы:  7 малай урамга

Чыкты футбол уйнарга.

Өчәү килде тагын да,

Исәплә син барын да.

Укытучы:  Карагыз әле, балалар, Шүрәле ачуланган түгелме? Әйдәгез әле аны биетеп алыйк.

(“Шүрәле” җыры башкарыла. Шүрәле төрле хәрәкәтләр ясый, мәтәлчек ата, койрыгын болгый)

5

Укытучы:  Афәрин, булдырдың, Шүрәле! Синең тагын нинди һөнәрләрең бар соң?

Шүрәле:   Ә мин балаларны кытыклап көлдерәм. Хәзер, хәзер, көлдерәм мин сезне. Көл инде, көл, көлле күмәч бирермен,  көл капчыгына салырмын.

Кара инде боларны,

Чыкмый хәтта тыннары.

Сөйләшмиләр, көлмиләр,

“Әйе-ыһы” димиләр.

Ә хәзер табышмак әйтәм, тыңлагыз!

1. Ормый, сукмый, үзе кешене елата.  

Ул нәрсә?

2. Үзем ап-ак йоп-йомры,

 Мул итеп уңыш бирәм,

Вакытында җыймасагыз,

Хәзер чыгып йөгерәм.

Укучы:  Рәхмәт сиңа, Шүрәле,

Һөнәрләрең күп икән.

 Якын дуслар булырбыз,

Укырсың безнең белән.

Укытучы:  Кадерле укучылар! Сезгә белем үрләрен яулаганда  күп тырышлыклар ихтыяр көче кирәк булыр. Мин сезгә уңышлар телим.

Җыр “Туган тел”

(Укытучы бүләкләр тапшыра, әти-әниләр, директор урынбасары балаларны котлый.)