Галина Раднаевагай шүлэгүүд
презентация к уроку

Слайд 1

Галина Раднаевагай шүлэгүүд Д YY ргэбэ : Цыдендоржиева Сэлмэг , 5 – дахи анги Х Y тэлбэрилэгшэ : Банзаракцаева Людмила Баторовна , буряад хэлэнэй багша

Слайд 2

Зорилгонууд : Шэнжэлэлгын объект: поэт Галина Раднаевагай шүлэгүүд . Шэнжэлэлгын предмет: Галина Раднаевагай шүлэгүүдэй хэлэн . Зорилгонууд : Г.Раднаева тухай бэшэгдэһэн хүдэлмэринүүдые хэрэглэн , зохёохы ажал болон шүлэгүүд тухайнь тобшохоноор бэшэхэ ; Г.Раднаевагай шүлэгүүдэй хэлэнэй лексическэ шэнжэнүүдые удхаарнь тодорхойлхо .

Слайд 3

Галина Жигмытовна Раднаева Галина Жигмытовна Раднаева Зэдын аймагай Бага Нарин тосхондо 1949 ондо түрѳѳ . Түрүүшынь номой суглуулбари « Уянга ». Москва хотодо Горькиин Литературна институт дүүгээ.Буряадай уран зохёолшодой холбооной гэшүүн , СССР-эй уран зохёолшодой холбооной гэшүүн болоо . Бэшэ h эн номууд : « Сагаан hара », « Гуламтын гал » ,« Хэтэ сахюур », « Yлхѳѳтэ шүрэнүүд », « Талын булаг », « Түрэлгын зоболон » . Галина Раднаева 13 томо лирическэ ба философско поэмэнүүдые бэшээ . Тоонто нютагтаа 30 шүлэгүүдынь зорюулагданхай , тэдэнэй 22-тонь хүгжэм бэшэгдэнхэй .

Слайд 5

Галина Жигмытовна Раднаева Галина Жигмытовна Раднаева Зэдын аймагай Бага Нарин тосхондо 1949 ондо түрѳѳ . Түрүүшынь номой суглуулбари « Уянга ». Москва хотодо Горькиин Литературна институт дүүгээ.Буряадай уран зохёолшодой холбооной гэшүүн , СССР-эй уран зохёолшодой холбооной гэшүүн болоо . Бэшэ h эн номууд : « Сагаан hара », « Гуламтын гал » ,« Хэтэ сахюур », « Yлхѳѳтэ шүрэнүүд », « Талын булаг », « Түрэлгын зоболон » . Галина Раднаева 13 томо лирическэ ба философско поэмэнүүдые бэшээ . Тоонто нютагтаа 30 шүлэгүүдынь зорюулагданхай , тэдэнэй 22-тонь хүгжэм бэшэгдэнхэй .

Слайд 6

Галина Жигмытовна Раднаевагай шүлэгүүдэй лексикын онсо шэнжэнүүд Тодорхой ба юрэнхы үгэнүүд . Һалбаржа байһан уяхан бэетэй ургы сэсэг Түмэн наһые эдлэжэ хубитай ургамал хаш . Эндэ « Уянга » гэжэ ном соо « Мүнхэлдэг һайш » гэжэ шүлэгэй хэһэг абажа харахада , « ургы сэсэг ” гэжэ үгэнүүд юрэнхы удхатай үгэнүүд болоно . « Сахали » гэжэ шүлэг соо харахада : « шубууд » гэһэн үгэ юрэнхы удхатай , « сахали » гэжэ үгэ тодорхой удхатай болоно .

Слайд 7

Нэгэ ба олон удхатай үгэнүүд . Мүшэн саһанда мүнхэ дураар Дурлаад үнинэй , Мүнгэн дураяа дунда оруулхаар Шэбшэжэл ябааб . (« Талын булаг », 17н.) Дуран , эжы , газар , эхэ , нүхэр , наһан , үхибүүн гэхэ мэтэ нэгэ удхатай үгэнүүд – уншагша бүхэндэ дүтэ , ойлгосотой ; сагаан һанаан , сагаан бодол түрүүлнэ

Слайд 8

Антонимуудые хэрэглэлгэ . Авторай шүлэгүүд соо антонимуудай хэрэглэлгые хаража үзэе : Амисхалайнгаа салгяанда жаргал зоболонгоо Байгаалитай хубаалдахам . (« Набшаһадай һаршаганаан », 35н.) Хэлэһэн үгэдөө хүрэхэгүй һаа Yнэнөө дурдажа Худал бү болго . (« Yлхөө шүрэнүүд », 11н.) Галина Раднаева дээрэ үгтэһэн шүлэгүүд соогоо иимэ антонимуудые хэрэглэнэ : жаргал – зоболон , үнэн – худал , нүгэл – буян . Эдэ антонимууд нэгэ ойлгосые хоёр ондоо талаһаань тодорхойлно .

Слайд 9

Омонимуудые хэрэглэлгэ Түмэр утаһан дээрэнь амарһан Турлаагууд үгыем тоншоод , Тала дүүрэн хаагалнад . Энэ шүлэг соо тала гээшэ тала газар – степь, поле тэмдэглэнэ . Мүн тала гэжэ үгэ баһа ондоо ойлгосотой байдаг , тала нүхэр – приятель, друг .

Слайд 10

Абтаһан үгэнүүд . Галина Раднаевагай шүлэгүүд соо түбэд , хитад , монгол ба ород хэлэнүүдһээ абтаһан үгэнүүд дайралдана : Асфальт харбан Наран тээшэ Тэгүүлһэн ногоондол . (« Набшһадай һаршаганаан », 114н.) Галина Раднаевагай шүлэгүүд соо ород хэлэнһээ абтаһан үгэнүүд дайралдана : асфальт, кукла, телефон, дача, фронт, фото, телевизор, машина, афиша. « Алас » гэжэ монгол хэлэнһээ абтаһан үгэ , бурхан – түбэд хэлэнһээ , ресторан – француз хэлэнһээ ород хэлэ дамжан абтаһан үгэ . Эрдэм ухаанай , наука техникын , соёл культурын , ажахын хүгжэхэ бүри шэнэ шэнэ абтаһан үгэнүүд олон болоо байна .

Слайд 11

Нютаг үгэнүүд гү , али диалектнүүд . Галина Раднаевагай зохёоһон шүлэгүүд соо нютаг үгэнүүд гэхэдэ : Тэнгэриһээ ахаш гээд , Тэнэг болгожо туршанаб . Эжын хүүхэн гээд , Эрхэшье болгожо туляаһан … (« Yлхөө шүрэнүүд », 82н.) ГалинаРаднаевагай зохёоһон шүлэгүүд соо нютаг үгэнүүд гэбэл : хүүхэн гэһэн үгэ басаган гэһэн удхатай , сайхан – һайхан болоно . Уран зохёолшо нютаг үгэнүүдые хэрэглэхэдээ , хэлэлгэеэ бүри хурса болгоно , образуудаа бүри тодоор илгаруулна .

Слайд 12

Түгэсхэл Авторай шүлэгүүд ехэ гүнзэгы философско удхатай . Бэе бэетэеэ нягта холбоотой поэдэй һанал бодолоор , үндэр эрмэлзэлээр , наһанайнь ута зам гэрэлтэн , туяаржа , толотожо байна . Галина Раднаева зохёолоо бэшэхэдээ элдэб аргануудые , буряад хэлэнэйнгээ үгын баялигые , лексическэ тааралдал баримталан , нугархай буряад хэлэн дээрэ гүн сэдьхэлэйнгээ баяр , бодол , уран тодоор харуулна .

Слайд 13

Анхаралтайгаар шагна h андатнай баярые хургэнэб !