2-ги класска тыва дыл кичээлинде ажыглаар карточкалар
картотека (2 класс)
Предварительный просмотр:
2-ги класска тыва дылга карточкалар-биле ажыл
Темазы: Кыска болгаш узадыр адаттынар ажык үннер болгаш үжүктер
Карточка 1
1. Кыска ажык уннерниң адаан шыйыңар.
Мээң, келди, дузалаан, чагыг, тоовас, бөру, улус, соок, билбес, чөпшээредир, кичээл, көөр.
2. Сөс бүрүзүнүң бирги үжүктери-биле чаа сөстен тургузуп бижиңер.
Чодураа, аңаа, аңнаар, шуут, кыштаар, ырлаар, ногаан.
Карточка 2
1. Үжүктери-биле үннериниң саны дүүшпейн турар сөстерни ушта бижиңер.
Даараан, бок, ойнаар, өңнүг, аът, келбес, ээрем-де, чаъска, эриир, чурукчу, шалбааландыр.
2. Узадыр адаар ажык үннерлиг 5 сөстен сактып бижиңер.
Карточка 3
1. Узадыр адаар ажык үннерниң адаан шыйыңар.
Бызаа, кыдыраажы, Эгерек, болбаазырадыр, хоорай, унелиг, дораан, турду, турар, мактаан.
2. Сериин деп сөс-биле домактан чогаадып бижиңер.
Карточка 4
1. Хөй сек орнунга ажык үжүктерден немеп бижээш, номчуңар.
Эки чаңчыл
Арыг-силиг чор...р херек. ...рыг-даа халдавас болур. Арж...л болгаш хепти ч...р. Чугган с.нда изиг ил...р-биле базар. Бо эки чаңчыл кижилерге херек.
2. Сестер болу бээр кылдыр ажык эвес үжүктер-
ден немеп бижиңер.
О... аа , ...и…ээ... , ...о...аа , ...ы...аа , ы...ы...аа .
Карточка 5
1. Узадыр адаар ажык үннерлиг сөстерниң адаан шыйыңар.
Тур, даайым, терең, ээрем, ыяштар, аржыыл, суур, арыг, боова, Агбаан.
2. Состер болу бээр кылдыр ажык үжүктерни киирип бижиңер.
к...п... ст ,л...м...н ,к...з...л , б...л…ш ,д...з...л…р .
Темазы: Өк-биле адаар ажык үннерлиг состер (6-10)
Карточка 6
1. Үлегер домактарда өк-биле адаар ажык үннер-ниң адаан шыйыңар.
Эки кижээ эш хөй, Аът - кижиниң буду,
Эки аътка ээ хөй. Ыт - кижиниң кулаа.
Чок чувең аазава, Артык тенек аъдын мактаар,
Чоржаң аъдың мактава. Болбас тенек бодун мактаар.
Аътты баглап өөредир,
Ажылды сургап өөредир.
2. Өк-биле адаар ажык үннерлиг сестер; тып бижиңер.
Карточка 8
1. Сос каттыжыышкыннарында капкан состерни киирип бижиңер.
Чүгүрүк … , семис… ), аар …), суггур , беш дугаар ... ), амданныг….
2. Тывызыкты тывыңар.
Танды кырындан тарбыдады. (Чаашкын)
Карточка 9
1. Скобканы ажыткаш, айтырыгларга харыыланар
Аалывыс артында кара эзим бар. Ооң ортузунда кырлаң каът бар. Ол дыка (кандыг?) (оъттуг) (чузүн?) (аът) аңаа (канчаар?) (оът). (Каяа?) (каът) аннаар база (канчаар?) (оът). Мал (канчаар?) (оът)кадар оьт элбек.
2. Дуъш, оът, чоъп деп состер-биле домактардан чогаадып бижиңер.
Карточка 10
1. Сөзүглелди номчааш, аттан бериңер
Суурда а...ш-чем садыы бар. Ында кандыг чем чок дээр! Э...т, балык, чигир, далган дээш. Үргγлчγ семис э..т база садып турар. А..т э..динден кылган колбасаны бо-ла сада бээр.Садыгжылары шупту аныяктар-ла болгай.
2. Бердинген сөстерни хөйнүң санынче бижиңер.
Аът-…, аъш-чем-... , эът -…, чүък -…, оът -…, чаъс-…, каът -… .
Темазы: Ыыткыр болгаш дулей ажык эвес уннер (11-14)
Карточка 11
1. Кайы сөстерде Тдеп үжүктү каапканыл ? Киирип бижиңер.
Чы...кан, ...ириг, дужу..., ...аарта, дем..ек, ...өрт, пөш...ер, ...умчуу, тулаа...а, тывызык...
2. Ыыткыр ажык эвес үжүктерни дмдегленер. Эжеш ыыткыр ажык эвес үннерниң дүлей ажык эвес эжеш үннерин бижиңер.
Т, ж, ц, з, ф, х, м, р, л, д.
Карточка 12
1. Кайы сөстерде Д деп үжүктү каапканыл? Киирип бижиңер.
Чоор...у, ...орга, ... айга, ...азыл, эъ...инден, ... )ылга, ...ужут, ке...ергей, бөр...чугеш, тур...увус, юлбек...ер, ...ымырааш.
2. Дүлей ажык эвес үннерниң адаан шыйыңар. Ол сүктер-биле эгелээн сөстерден сактып бижиңер.
С, б, й, ш, ч, в, н, к, п, щ
Карточка 13
1. Шупту ажык эвес үннери ыыткыр сөстерни тывынар.
Даглар, төөгу, чоогаже, дуун, тудуп, берген.
2. Үжүктери үннеринден хөй сөстерни ушта бижинер.
Эгелээн, тооруктаан, дүне, коньки, Юлия, аныякар, Елена, аъды, чедиишкинниг.
Карточка 14
1. Шупту ажык эвес үннери дүлей сөстерни тывынар.
Дүшкүже, соок, делгем, какпа, өске, бар.
2. Үжүктери, үннери дең сөстерниң адаан шыйынар.
Меңээ, тайгада, бажыңнарлыг, Енисей, корабль, эрт, хоюг, концерт, каарганнар.
Темазы: Ф, ц, щ деп үжүктерлиг сөстерни шын бижиири (15-18)
Карточка 15
1. Үжүк бүрүзүнге дөрт-дөрт сөстерден сактып бижиңер.
Ф Ц Щ
2. Ферма деп сөс-биле үш домактан чогаадып би-иңер.
Карточка 16
1. Демдектерин езугаар каапкан сөстерни немеп бижиңер. (Сөстерде ф, ц, щ деп үжүктер кирген).
Солун…, амданныг…,чаагай…, чараш…, школачы…, кайгамчыктыг…, инектерлиг…, чырык..., даараныр, адарлыг…, демир…, дискилиг…,ногаан…, көрүнчүктүг…, куску....
Хереглээр состери: щии, борщ, щи, форма, фартук, футбол, ферма, фонарь, фабрика, цирк, циркуль, магнитофон, огурец, шкаф, шеф.)
2. Цирк деп сөс кирген 2 домактан чогаадып бижиңер.
Карточка 17
1. Айтырыгларга чүгле «ф» деп үжүк-биле эгелээн
өстерден тып харыылаңар.
Сээн адың кымыл?
Федя.
Ачаң ады кымыл?
Филипп.
Аваң ады кымыл?
Фрося.
Силер кайда чурттап турар силер?
Франция да.
Ачаң кайда ажылдап турарыл?
Фермада.
Аваң кайда ажылдап турарыл?
Фабрикада.
Фабрикада чүнү даарап турарыл?
Форма, фартук, фуфайка.
2. Щетка деп сөс кирген 3 домактан чогаадып
ижиңер.
Карточка 18
- Домактарда каапкан үжүктерни немеп бижиңер
- Ачазы Коляга порт...ель садып берген. Ооң иштинде ...иркуль, карандаш суп каан. ...иркте адыг, пар,арзылаң бар. Адыг тан...ылаан....орточканы ажыдып, өрээлин агаарладыр. Хостуг γезинде кудумчуга ...утбол ойнаар....еня ...ормазын ...етка-биле аштаар.
- 2. Телефон, шеф, фамилия деп сөстер-биле домактан чогаадып бижиңер.
Темазы: Я, е, ё, ю деп үжүктерлиг сөстерни шын бижиири.(19-22)
Карточка 19
1. Бердинген сөстерде каапкан үжүктерни немеп бижиңер.
А...к, ...лка, ду…г, плать..., ...нзы, ...зулуг, ха..., ...елена, хо…г, ...ра, ...на, ...фросинья.
2. Я, е, ё, ю деп үжүктер кирген хоорай, суурлар аттарындан сактып бижиңер.
Карточка 20
1. Хөй сектер орнунга каапкан үжүктерни немеп бижиңер.
О.. .н-оол хая хозунга у... тудуп каан. У... га кушкаш чедип келген.
...ндан самол...тка ужудар. Удавас ...лка болур. Хүн а...с турган. ...ндаймаа биле ...ң-оол хаактап чорупкан. ... лена чанып келген. И...шкилер и...лээ чурттап турар.
2. Оюмаа деп сөстүң үн, үжүк сайгарылгазын кылыңар.
Карточка 21
1. Бердинген сөстерниң үн, үжүк сайгарылгазын кылыңар.
Уян — Ёзулуг —
Дуюг — Ефим —
2. Я деп үжүк кирген чурттар аттарындан сактып бижиңер.
Карточка 22
1. Хөй сектер орнунга тааржыр сөстерден киирип бижиңер.
... дөзүнде ... чыдыр. Чуртувуста ...-бүрү ыяш үнген. ... хунде ... уруглары ... ойнап чорупкан. ... дазы-лындан ... чазаан.
Хереглээр сөстери: аяк, аяңче, дая, аяс, ыяш, уя, янзы, ясли.
2. Үннери үжүктерден хөй сөстерниң адаан шыйыңар:
Буян, хая, Яңмаа, иези, Яша, Юра, езугаар, дуюглуг, ээлдек, иелээ, Елена, пар, ойнаарактар, эът, оъттуг.
Темазы: Чымчак (ь) демдектиг сөстерни шын бижиири (23-26)
Карточка 23
1. Тывызыкты тыпкаш, харыызынга үн, үжүк сайгарылгазын кылыңар.
Көрүнчүкке маңнаар аъдым,
Хөрзүнге хоржок аъдым.
2. Күш-культура деп сөс-биле домактан чогаадыңар.
Карточка 24
1. Хөй сек орнунга чымчак демдектиг сөстерден немеп бижиңер.
Маадыр-оол ... өөренип алган. Юра ... македи кылган. ... ,...., .... - кыштың айлары. ... айда ... дыштандым. Миша ... хайындырып өөренип алган. ... бирде өөредилге эгелээр. ... бирде дыштанылга эгелээр.
Херелгээр сестери: конькилеп, июль, корабль, сентябрь, декабрь, январь, февраль, июнь, лагерьге, кисель.
2. Октябрь деп сөстүң үн, үжүк сайгарылгазын кылыңар.
Карточка 25
1. Домактарда каапкан сөстерни киириңер.
Менде он ... бар. Ачам чаа 2011 чылда херек ... саткан. Дөрткүулдуң ... бирээде эгелээр. Күстүң сөөлгү айы ... .
2. Чымчак демдек кирген кижилер аттарындан сактып бижиңер.
Карточка 26
1. Бердинген сөстерде каапкан үжүктерни немеп бижиңер.
Дем..ян, Ил...я, Соф...я, (Эл...га, Тат...яна, Натал...я, Ул...яна, Дар...я, Аксин...я.
2. Платье деп сөс-биле домактан чогаадып бижиңер.
Темазы: Слогтар (27-30)
Карточка 27
1. Сөстерниң чүгле бирги слогтарын бижиңер.
Кажаа, сөөртүр, дуун, дииңнээр, кыдырааштар, бичии, мактаан, Санаада, ойнаарак, уруглар, Айлаң-маа, Оюмаа.
2. Каапкан слогту чедир бижиңер.
___тар, ___ваа, ка__че, куду___ , хи___леп, ___наан,
____ковь, ка___даш, ___сия, пе___ .
Карточка 28
1. 3 слогтуг сөстерни ушта бижиңер.
Чоорту, шулураан, хирээлеп, бедээн, кудуруу, каастап, эриинде, школада, саазындан, пос, бусталып.
2. Тааржыр слогтарны немеп тургаш сөстердентургузуңар.
лаг, чүгеш, тыг,
таг, чигеш, тиг,
зег, жыгаш, нуг,
заг, лиг, дыг.
Карточка 29
1. Бердинген сөстерден кижилерниң мергежилин көргүскен сөстерден тургузуп, оларга айтырыгдан салыңар.
балык — балыкчы, баян-…, далай -…, трактор -…, даш -…, журнал-…, тудуг -…, хөгжүм -… , ыры -… , аң -…, хөөмей -…
эм -… .
2. 2 слогтан тургустунган 5 сөстен сактып бижиңер.
Карточка 30
1. Дараазында сөстерни слогтарга чарып бижиңер:
Кылаңайнып, Анна ,тудугжуларны, Илюша, акыла-
рымга, дыңнапканнар, Россия.
2) Сөстерни үш чадага чыскаап бижиңер.
Чоннуң, оът, айыылын, талдар, уну, ерт, теректер, хеглуг, бис, тааланчыг.
Темазы: Сөстү көжүрери (31-34)
Карточка 31
1 .Тывызыкты тывыңар. Тывызыктың харыызын көжүрүп бижиңер.
Хар чааптар удуп каар, хаарыктап кыштаар. Час келирге туруп кээр, чаа хевээр туруп кээр. Хаваа калбак, караа сыгыр, кулаа докпак, кудуруу чолдак. (Адыг.)
2. Көжүрүп болбас сөстерни ушта бижиңер.
Карточка 32
1. Көжүрүп болбас сөстерни бирги чадага, көжүрүп болур сөстерни ийиги чадага көжүрүп тбижиңер.
Час, дагда, эвес, кежээлээн, тудуп, каът, билир, удуп, харыы, ажылдаар, ээрем.
2. Сөстерде артык сөстү тывыңар. Чүге артык деп бодап турар силер?
Турар, бөлгүмү, дагжап, долу, удуп, багай, эштип.
Карточка 33
1. Бердинген сөстерни көжүрер кылдыр чарып бижиңер.
Уруглар, будаан, платье, өң, ыяш, докпак, дузалаарлар.
2. Артык сөстү тыпкаш, чүге ол сөс артык апарганыл, тайылбырлаңар.
Бызаа, бөрзек, хураган, анай, бодаган, эзирик.
Карточка 34
1. Домактарда сөстерни көжүрер кылдыр чарып
бижиңер.
Торга оолдарынга хоюг уя кылбас. Олар бөзүр ко-ңгул иштинге өзер. Дырбактары диистиң ышкаш чидиг эвес. Торга ыяш үрээр курттарны узуткаар.
2. Көжүрүп болур аттарны ушта бижиңер.
Амыр, Аяс, Яңмаа, Дугар, Оля, Буян, Серен, Яша,
Оюн, Доржу.
Темазы: Кым? Кымнар? Чүү? Чүлер? деп айтырыгларга харыылаар состер (35-38)
Карточка 35
1. Кым? Кымнар? Чүү? Чүлер? деп айтырыгларга харыылаар сөстерни ушта бижиңер.
Янзы-бүрү, ачам, ыяштар, чурттаар, кыштаан, эл-бек, хемчигеш, кургадып тур, балды, тудугжулар.
Кым? Кымнар? Чүү? Чүлер?
2. Долгандыр көрүңер. Кым? Чүү? деп айтырыгга харыылаар сөстерни бижип алыңар.
Кым? Чүү?
Карточка 36
1. Бижиңер. Кым? Кымнар? Чүү? Чүлер? деп айтырыгларга харыылаар сөстерни чаңгыс шыйыг-биле шыйыңар.
Иргит Наташа биле Салчак Херелмаа класска мурнай келген. Коңга эткен. Авам Кызыл баар. Фабрикам орус, тыва оон-даа Өске сөөк кижилер ажылдап турар
2. Кым? Кымнар? деп айтырыгларга харыылаттынар уш слогтуг сөстерден сактып бижиңер.
Кым? Кымнар?
Карточка 37
1. Хөй сек орнунга херек сестерни киирип, домактарны тургузуңар. Киирген сөстериңерге айтырыглардан салыңар.
Суурувус чанында ногаан… бар . Ында суук талдар, чодур теректер, саглагар ...үнген. Чайның изиг хүнүнде аңаа чоруурга сериин. -арыг улустуң байлаа. Ону ...айыылындан камгалаар.
2. Дараазында сөстерге айтырыглардан салгаш, хөйнүң санынче киирип бижиңер.
Аът -...? Хат - ...? Кулун - ...? Ажылчын - ...? Дс - -...? Дилги - ...?
Карточка 38
1. Частырыын эткеш, бижиңер.
Кандыг? Чүү? Каш? Канчаар? Кым? Чүү? Кьн Кандыг?
Тайга, сап-сарыг, тос, дыштаныр, Калчанак, Сотпа, Маадыр, ыттар.
2. Бердинген сөстерниң үн, үжүк сайгарылгазын кылыңар.
Ховаганнар — Оъттар —
Лагерь — Каарганнар —
Темазы: Кандыг? деп айтырыгга харыылаттынар состер (39-42)
Карточка 39
1. Бердинген состер кандыг ылгавыр демдек илереткенил? Ийи сөс-биле домактан чогаадыңар.
Чазык, хорадаачал, ажынчак, эвилең-ээлдек, хγндүлээчел, тенек, томаанныг.
2. Өң илереткен чеди состен сактып бижинер. Оларга айтырыглардан салыңар.
Карточка 40
1. Айтырыглардан салгаш, чүнү илереткенин чугаалаңар.
Чигирзиг, дустуг, ажыг, сүтсүг, катсыг.
2. Сөстерниң чоокшулашкак утказын тып бижин
Ажыктыг-…, ынаныштыг -…, эрес - …, дыдык -…,озал -…, омак - …,түреңги - …, күштүг -…, шыдалдыг- ... .
Карточка 41
1. Сөстерниң удурланышкак утказын бижиңер.
Бичии -…, ырак -…., муңгак -…, аар -…, чараш-…, бургег - …, терең - …, делгем - …, дидим -….
2. Чүвелерниң хемчээлин, хевирин илереткен состерни ушта бижиңер.
Хензиг, төгерик, доруг, хурең, шөйбек, сап-сарыг, чоон, кежээ, калбак, чазый.
Хемчээли Хевири
Карточка 42
1. Үлегер домактарны бижээш,утказын тайылбырланар. Үлегер домактарда кандыг? деп айтырыгга харыылаар сөстерни дыйлагар шыйыг-биле шыйыңар.
Аас айыылдыг, ава кежиктиг. Шын кучу луг, шынар ачылыг.
Иелиг кыс угаанныг, адалыг оол томаанныг. Эки кижи чажындан будуштуг, эки аът кулунундан чугурук.
2.Кандыг? деп айтырыгга харыылаар 5 сөстен сактып бижиңер.
Темазы: Канчап тур? деп айтырыгга харыылаттынар сөстер (43-46)
Карточка 43
1.Кылдыныг илереткен сөстерни тывыңар.
Авам (чуну кылып тур?) ... , ... , ... , ... , ... . Ыт (канчап тур?) ... , ... .
2.Канчап тур? деп айтырыгга харыылаттынар состерни ушта бижиңер.
Даваа, конькилеп турлар, унелиг, аргып олур, ээрип чораан, изиг, даг-дугу.
Карточка 44
1. Айтырыглар дузазы-биле домактарны делгеренгей кылдыр тургузуңар.
Аяс тудуп алган. Аяс чуну тудуп алган? Чалгыны торгу-ла. Чалгыны кандыг торгу-ла? Аяс ховаганнарны школага эккелген. Аяс кажан аннарны школага эккелген?
2. Хөй сек орнунга хереглээр сөстерни киирип бижиңер.
... ойнап тур. Удавас куштар школаже чорупкан. . .. бустап тур. Диңмирээшкин .... Хар ....
Карточка 45
1. Домактарны чедир бижиңер.
Чаъс соонда
Кежээ дээр бургеп .... Дуне чаъс .... Чамдык черлерге ...Чаашкындан чер кыры .... Ам дээр .... Чайгы хγн изиди хуннеп эгелээн. Куштарның уну арыгда ....
2. Оол чуну канчап турарын бижип алыңар.
Эртен эрте Олег ...,…, ….
Школага Олег ...,…, ….
Школа соонда Олег ...,…, ….
Карточка 46
1. Канчап тур? деп айтырыгга харыылаттынар состерни ийи шыйыг-биле шыйыңар.
Анай ногаан шыкта чыдыр. Дуңмам школада өөренип турар. Мээң даайым тудугда ажылдап тур. Агбаан пага тудуп алды.
2. Канчап тур? деп айтырыгга харыылаттынар 5 состен сактып бижиңер.
Темазы: Ат болгаш фамилияларга, азырал амытаннарның хуу аттарынга чурттар, хоорай, суурлар аттарынга улуг үжүктү бижиири (47-50) Карточка 47
1. Хуу аттарны ушта бижиңер.
Оюн Даваада ном бар. Угбашкылар Таня биле Ай-кыс чуңгулап турган. Кадарчыда Черликпен, Көстукпен деп ийи ыт бар. Эжим Туран хоорайда чурттап турар. Улуг-Хемде теплоход чоруп турар.
2. Доржу, Ак-Довурак, Улаатай, Васька деп сөстер-биле домактардан чогаадыңар.
Карточка 48
1.Xepeк черлерге бичии үжүктерни улуг ужуктербиле солуңар.
Космосче бир дугаар лайка деп ыт ушкан. Угбам кызылда чурттап чоруур. Москва москва деп хемниң эриинде турар. Мээң ачамны монгуш оолак иргитович дээр.
2. Сөс бүрүзүнге фамилиязын, адын, адазының адын немеп бижиңер.
Космонавт - ... , эртемден -…, чогаалчы -…,композитор-…,
Хереглээр сестери: Петр Ильич Чайковский, Иван Владимирович Мичурин, Леонид Борандаевич Чадамба, Валентина Николаевна Терешкова.
Карточка 49
1. Частырыгларын эткеш, бижип алыңар.
Даайым шагаан-арыгда ажылдап турар. Москва- россияның төву. Дамдында Кара карандаш бар. Айлана кара Далай эриинге дыштангаш келген. Угбам люба Бай-тал суурже баткан. Кырган-ачамның коданчы ыдын ак-хол дээр. Бистиң лагеривис чагытай хөлдуң эриинде.
2. Хей сек орнунга адын, фамилиязын, адазының адын киирип бижиңер.
Мээң авамны … дээр. Мээң башкымны ... дээр. Мени … дээр. Россияның президентизи ... Школавыстың директору ….
Карточка 50
1. Дириг амытаннарның хуу аттарын киирип бижиңер.
... дыңзыг ээрген. Аныяк аъттар аразынга ... эртип келген. ... хөлчок суткур инек.
2. Домактарны чедир бижиңер.
Ондар Володяның чурттап турар хоорайы - ... . Володяның бажыңының кудумчузу - ... . Хомушку Буянның чурттап турар сууру - ... . Буянның чайын эштип турар хеми - ... .
Темазы: Төрел сөстер (51-54)
Карточка 51
1. Төрел сөстерниң дазылын тывыңар.
Эм, эмчи, эмзиг, эмнээр, эмчилээр, эмнелге. Чы-рык, чырыткы, чырыдар, чырыдыкчы. Хөглуг, хөглээр, хөгжум.
2. Ажыл деп дазыл сөстен укталган терел сестерни
чыып бижиңер.
Карточка 52
1. Айтырыглар дузазы-биле терел сестерни тур-
гузуңар.
Чүү? Кым? Чүлүг? Канчаар?
Аң
Мал
Аал
Сады г
2. Чуру деп дазылдыг торел состерни бижиңер.
Карточка 53
1. Төрел сөстерни бөлүктеп чыскаап бижиңер. Дазылдарын шыйыңар.
Балыктыг хөлде балык-даа, балыкчыгаш-даа бар. Сыырткыыш, четки, шүүр - балыктаар херекселдер-дир. Балыкчыда су г иди и бар. Сугжу хемелеп чорупкан. Суггур чаъс теп келген. Салбак хемден суглаар.
2. Төрел сөстерни тыпкаш, дазылын шыйыңар.
Хем, хемчигеш, хемниг, хензиг, хемчик, хемче,хемнээр, хемежи.
Карточка 54
1. Дүжүрүп бижиңер. Төрел сөстерниң дазылыншыйыңар.
Чайлаг
Чайгы хүн даг бажында олурупкан. Ногаан аргадан чуксуг чыт кээп тур. Тайга эдээнде чайлаг бар. Аңаа кадарчылар чайлаар . Долгандыр көк шыпкан. Мындыг эки оъттуг черте мал семириири албан.
2. Тоол деп сөстүң төрел сөстерин сактып бижиңер.
Темазы: Домак. Кол сөс-биле сөглекчи (55-58)
Карточка 55
Домактарның кезектерин тудуштуруңар. Домак бүрүзүнге кол сөстен немеп бижиңер.
... бөгун школа баар. Арыгда хөй ... өзуп турар. ... ногаан шыкта оъттап чораан. ... чигир чыыры-биле ужуп чоруп турлар. Бай-Тал суурда ... ажылдап турар.
Карточка 56
1. Үлегер домактарда каапкан сөстерни тып бижиңер.
Чалгаа кижи бажым дээр, Хиреңни миннип чор,
Чазый кижи ...дээр. Хириңни ... чор.
Ажылдан дескеш, турегге дужер.
Билигден дескеш, ... дужер.
Оолдар кара - баарзык-тарга шуугайдан
азып каан
Оозун ыяш бажынга
чер кырының ногаан байлаа менди чаагай өзүп турар
Дараазында хүн кара-баарзыктар
бажың кылып берген
Олар уя кылып
ужуп келген
Куштарның ачызында
бергенинге өөрүп турган
Кижини ... дивес, кидисти хирлиг дивес,
Хырны тотса-даа, караа ....
2. Домак бүрүзүнге сөглекчилерни киирип бижиңер.
Эжикти бир-ле кижи ... . Долума таптыг-ла чеди шакта .... Бөгун Оолак биле Марина класска .... Доржу дуңмазы Очурга портфель …,….
Карточка 57
1. Дүжүрүп бижиңер. Кол сөс-биле сөглекчини бижиңер.
Оолдар хады, шиви чочагайы чыып алган. Кара-Даг баарында хем агып баткан. Өөреникчилер совхозтун, фермазынга чораан. Удавас чаа чыл келир. Федя бызааларга сиген каап тур. Совхоз чаа тракторлар алыр. Ында үш чуурга чыткан.
2. Домактарның сөөлүнге херек бижик демдектерин салыңар.
Аяс ээлдек — эвилең чаңныг ол өөренип турар эртемнеринге кезээде бештер алыр эжи Эрестиң ©вредил гезинге дузалап турар Аяс класс даргазы.
Карточка 58
1. Бердинген сөстер-биле домактан тургузуңар.
а) Бистиң, Орлан, Хертек, келген, оол, деп,клазывыста.
б) Олуртуп каан, башкы, ону, Мерген-биле,Ооржак.
в) Шүлүктээри, аажок, ырлаар, кижи-дир.
г) Малчын, турган, ол, кудумчузунда, Тээлиге,чурттап.
2. Номчуңар. Кол сөс биле сөглекчини ушта бижиңер.
Буян-оол биле Баян-оол хой кадарып чораан. Чылыг чурттардан куштар чазын ээп келир. Оолдар дая аразында уя көрүп каап. Лагерь арыг иштинде турар. Көстүкпен моортай ээрип тур.
Тыва дылга олимпиада. 2 класс
1) Үлегер домактарның кезектерин тудуштуруңар:
2) Ребустарны тывыңар:
Билииргектин
Эртемнерни номдан тывар
Эки кижээ эш хөй
Билии кызыы
Эртинени черден тывар
Эки аътка ээ хөй
) - кыс
+ЧЫ
1ОООгаш
кЗкүл
3). Сөстерни утказының аайы-биле тудуштуруңар:
кажар койгун
Үзер аът
чүгүрүк буга
майтак дилги
4). Удурланышкак уткалыг сөстерни тудуштуруңар:
шыргай кызаа
бедик шаараш
делгем чавыс
5). Тывызыктарны тывыңар:
Көрүнчүкке маңнаар аъдым, Кара ыдым
Хөрзүнге хоржок аъдым.( ) Хаалга кадарды.( )
Мыйыстыг аң эвес, Санаттынмаан хой,
Салдыг ашак эвес, Хемчээттинмээн шөл.
Сыргалыг кадай эвес, ( )
Кудуруктуг аът эвес,
Адыр дуюглуг инек эвес.
( )
6). Артык сөстү тывыңар:
Оглу, эжи, кырган-авазы, ачазы.
7). Тыва алфавитте каш ажык үжүк барыл?
Ф, ц, щ, деп үжүктерни кандыг сөстерге бижиирил?
Дириг амытаннарның чаш төлдерин чүү деп адаарын бижи:
Инектиң төлү-
Өшкүнүң төлү-
Тевениң төлү-
Бениң төлү-
Хойнуң төлү-
Ивиниң төлү- .
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
Тыва дыл кичээлдеринге ажыглаар карточкалар
Карточка-биле ажыл, уруг бурузунун билиинин деннелин билип алырынга дыка дузалыг....
тыва дыл кичээлинге ажыглаар карточкалар
Карточкалар дузазы-биле бот тускайлан билиин хынаарынга дузалыг...
3- ку класска Тыва дылда ажык кичээл "Демдек ады"
Кичээлдин темазы: Демдек ады. Катаптаашкын.Сорулгалары: · ооредилге талазы-биле: демдек адын катаптаар;· кижизидикчи: ооредилг...
Тыва дыл кичээлдеринге ажыглаар ребустар
Тыва ребустарны эге класс болгаш улуг класстарга тыва дыл башкылары кичээлдеринге ажыглап болур.Сорулгазы: уругларнын сос курлавырын байыдары; чугаазын, угаан-бодалын сайзырадыр; тывынгыр, чогаадыкчы ...
3-ку класска тыва дыл кичээлинге "Домак дугайында ниити билиг" деп темага хыналда ажыл.
Бо материал 3 ку класстын уругларынын домак дугайында ниити билиин хынаарынга ажыл....
4-ку класска тыва дыл кичээлинин технологтуг картазы
Темазы: «Хойнун санында чуве аттарынын санарга оскерлири"...
4-ку класска тыва дылда карточкалар
Карточки по тувинскому языку для 4 класса...