Разработка по диагностике УУД
методическая разработка (1 класс)

Уорэх дэгиттэр уоруйэхтэрин сыаналааьын

Уорэх дэгиттэр уоруйэхтэрин сыаналааьын икки чаастан турар. Сурун уонна эбии сорудахтартан.

Сурун чааьа 6 сорудахтан турар. Ол сорудахтара о5о салгыы уорэнэригэр тирэх буолар билиилэрэ, сатабыллара тоьо сайдыбыттарын бэрэбиэркэлииргэ туьуланаллар. Манна нуучча тылыгар, математика5а, аа5ыыга сыьыаннаах сорудахтар киирэллэр. Бу салаа5а киирбит сорудахтары о5о бэйэтэ ойдоон онорор. Ол иьин бу сорудахтары о5о барыта толоруохтаах.

       Эбии сорудахтар ыараан иьэр бэрээдэгинэн оноьулуннулар.Бу сорудахтары толороругар о5о бэйэтин ис кыа5ыгар, эбии ылбыт матырыйаалыгар, тобулар ойугэр тирэ5ирэр. Бу сорудахтары о5о бэйэтин ба5атынан толорор.Ол иьин о5о бу сорудахха сыыспыт да5аны буолла5ына , ол уопсай тумуккэ охсуо суохтаах. Манна сыаналаныахтаах о5о ситиьиитэ, кини кыьаллан оноро сатаабыта.

        Эбии сорудах чааьыгар 5 сорудахтаах.

        Сорудахтар бары тиэкискэ оло5ураллар, о.э. о5о ойдоон аахпытыгар. Атыннык эттэххэ, маннайгы кылааьы бутэрэр о5о тиэкиьи кытта сатаан улэлиир буолуохтаах.

Улэни толоруу бириэмэтэ

Бу сыаналааьыны ыытарга бириэмэтин чопчу быьар сыыьа. О5о тоьо бэлэмнээ5иттэн корон 25 мунуутэттэн са5алаан  3, 4 да уруогу биэриэххэ соп. О5о бэйэтин тэтиминэн толоруохтаах. О5ону ыксатар сыыьа.

Сорудахтар коруннэрэ

         Маннайгы сорудах о5о аа5ар тэтимин быьаарарга ананар. Ол гынан баран ол тумугэ сыаналаммат.Бытааннык аа5ар о5о тургэнник аа5ар о5ону кытта соруда5ы толорууга биир кыахтаахтар.Онон, бу соруда5ы учуутал бэйэтигэр бэлиэтэнэн тэннээн короругэр субэлиибин.

         Иккис соруда5ар о5о сыыьата суох этиини устуохтаах.Тиэкиьи сопко, сыыьата суох устуу- бу о5о таба суруйар дьо5урданарыгар сурун уоруйэх. О5о5о тиэкистэн биир этиини талан уьул,бэрэбиэркэлэн, сыыспыт буоллаххына коннор диэн сорудах бэриллэр. Манна улахан сыана- 1 балл.

       Учуутал о5олор кыахтарыттан корон бу соруда5ы ыаратыан соп. Холобур, 6-с этиини уьул, тумуктуур этиини уьул, иккис абзац маннайгы этиитин уьул.

      Уьус сорудах о5о ойдоон аахпытын бэрэбиэркэлиир.Улахан сыаната- 1 балл.

Манна тиэкис геройдарын быьаараллар, буолбут бэрээдэгинэн сааьылыыллар Боппуруоска соптоох эппиэти бэлиэтииллэр.

           Тордус уонна бэьис сорудахтарга тьиэкиьи математика тылыгар коьорор уоруйэхтэрэ сыаналанар (ахсааны аа5ыы, тэннээьин). Улахан сыаната – 1 балл.

             Бэьис сорудах предмет ахсаанын аа5ыыга уонна сибээстэрин ыспакка ситэрэн биэриигэ бэриллэр.Улахан сыаната- 2 балл.

           Алтыс сорудахха о5о дор5оону, буукубаны тоьо билэрин сыаналыыбыт. Улахан сыаната- 2 балл.

Онон,о5о  бу сорудахтары барытын сопко толордо5уна 7 баалы ылыахтаах.

Эбии сорудахтар

Сэттис уонна ахсыс сорудахтарга о5о тулалыыр эйгэтин билэрэ костор. Бу соруда5ы о5о бэйэтин кэтээн коруулэригэр оло5уран толоруон соп.

         Сэттис сорудахха о5о талан эппиэттиир. Ол гынан баран, ону таларыгар бэриллибит  объектары о5о хас да оттуттэн ырытан коруон наада.

Улахан сыаната- 1 балл.

            Ахсыс сорудах о5о тулалыыр эйгэтин костуулэрин, уунээйилэрин, кыылларын сопко араарарын, бэйэтэ эбии холобурдуурун быьаарага ананнылар. Бу сорудах ыарахана кини схема быьыытынан бэриллэригэр уонна туора (бу сорудахха сыьыана суох) объект баарыгар буолар. Улахан сыаната – 2балл.

        Тохсус сорудах о5о задачаны сатаан суоттуурун бэрэбиэркэлииргэ комолоьор. Манна о5о иьигэр толкуйдаан, суоттаан баран эппиэтин суруйар. Сыаната- 1 балл.

           Онус сорудах о5о бэйэтин санаатын сааьылаан, сопко суруйан тиэрдэр уоруйэ5ин бэрэбиэркэлиир.Сыанабыла – 1 балл.

          Уон биирис сорудах о5о торообут тылын лексическэй суолтатын ойдуурун, быьаарарын сыаналыырга комолоьор. Сыанабыла- 1 балл.

Онон, эбии сорудах баала 7 балл буолар.

           Бу бэрэбиэркэлээьини соптоохтук тэрийэн ыытарыгар учуутал туьааннаах литератураны аа5арыгар, о5олорун таьымнарын, уратыларын учуоттанарыгар субэлиибин.

Суор уонна куобах

               Суор обургу үрдүк таас хайа чыпчаалынан күүстээхтик күѳрэйэ кѳтѳн иһэн, аҥаар кынатын тосту дайбаан,аллараа куугунаабыт уонна, тааһы бырахпыт курдук, ѳрүс хаба ортотугар ѳрүтэ тэйиэккэлии түспүт. Онуоха ѳрүс долгуннара Суор обургуну саба халыйан, хам кууһан ылбыттар уонна улуу муора диэки уһуннарбытынан барбыттар. Ол курдук быраҕыллан иһэн, Суор обургу, бэрдин- бэрт, ѳйдѳѳҕүн- ѳйдѳѳх, кытыыга куттас куобах мас мастыы, талах сутукалыы сылдьарын таба кѳрбүт уонна:

- Атаһым, абыраа, ѳлѳн-сүтэн эрэбин, ѳрүһүй, күн- ый буол,- диэн кѳрдѳспүт.

       Кини урут куобах  эрэйдээҕи атаҕастыыра, тутан сиэри эккирэтэн муҥнуура уонна куттас Куобах ѳлѳр-хаалар күммэр ѳрѳһүлтэ буолуо диэн хаһан даҕаны санаан кѳрбѳт буолара. Дьэ, ол бэйэтэ, бу кѳрдѳһѳн эрдэҕэ.

- Тыый! Ити хайа муҥнаах ѳлѳн- сүтэн эрдэҕэй, - диэт куттас Куобах икки кэлин атаҕар олоро түспүт, кулгаахтарын чѳрѳҥнѳппүт. Арай, устар долгун быыһыгар Суор муҥнаах ѳлѳѳрү  гыммыт. Куобах  аҕыйах лабаалаах талаҕы туура тардан ылан тардыһар талаһа оҥоһуннун диэн, Суорга быраҕан биэрбит.

(А.Бэрияк)

                                                      1 вариант

Оҕо аата- суола________________________________________________________________

Кылааһа_________________________

Оскуолата___________________________________________________________

Сүрүн чааһа

1. Тиэкиһи искэр эбэтэр кыратык аах.Учуутал тохтоппут сиригэр бутэһик аахпыт тылгар бэлиэтэ уур. Тиэкиьи ѳйдѳѳн толору аах.
2. Бу кэпсээнтэн биир этиини талан уһул.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Бэрэбиэркэлэн. Сыыһалаах буоллаххына, кѳннѳр.

3. Хартыыналары  кэпсээн бэрээдэгинэн сааһылаа.

4. Сѳптѳѳх эппиэти тал уонна бэлиэтээ

Куобах саҕа атахтаах…

А. Мэкчиргэ

Б. Суор

В. Куурусса

Г. Бѳрѳ

5. Худуоһунньук уруһуй аайы хастыы куобаҕы уруһуйдаабытын сыыппаранан суруй

Бу  уруһуйдар сибээстэрин бул. Кэлэр хартыынаҕа куобаҕа хас буолуохтааҕын сыыппаранан суруй.

6. Бу тыллары нууччалыы тылбаастаа ол кэннэ дорҕоонун, буукубатын ырыт.

Куобах-___________________________________________________________

Суор-______________________________________________________________

Ѳрүс-________________________________________________________________

Талах- _________________________________________________________________

Быраҕан биэрбит-_______________________________________________________

Эбии сорудахтар

7. Бу бэриллибит объектартан хайалара тыаҕа үүнэрий, ол гынан баран сатаан сүүрбэтий, кѳппѳтүй?. Ону бэлиэтээ.

А. Куобах

Б. Суор

В. Талах

Г. Долгун

8.  Схеманы кѳр. Эбии ханнык тыллары суруйан биэриэххэ сѳбун толкуйдаа. Суруй.

Уруһуйдары тыынар уонна тыыммат айылҕаҕа араартаа. Стрелканан холботолоо.

Күн

9. Суор күҥҥэ 2 кутуйа5ы тутар. 2 кун суор хас кутуйа5ы тутуой?

Эппиэтэ: Икки күн суор                   кутуйаҕы тутар.

10. Бу кэпсээнтэн эн туох санааҕа кэллин?

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

11. «Арай»  диэн тыл тугу кѳрдѳрѳрүй?. Быһаар.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

                                                                2 вариант

Оҕо аата- суола________________________________________________________________

Кылааһа_________________________

Оскуолата___________________________________________________________

Сүрүн чааһа

1. Тиэкиһи искэр эбэтэр кыратык аах.Учуутал тохтоппут сиригэр бутэһик аахпыт тылгар бэлиэтэ уур. Тиэкиһи ѳйдѳѳн толору аах.
2. Бу кэпсээнтэн биир этиини талан уһул

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Бэрэбиэркэлэн. Сыыһалаах буоллаххына, кѳннѳр.

3. Хартыыналары  кэпсээн бэрээдэгинэн сааһылаа.

4. Сѳптѳѳх эппиэти тал уонна бэлиэтээ

Суор  саҕа атахтаах…

А. Куобах

Б. Ыт

В. Куурусса

Г. Бѳрѳ

5. Худуоһунньук уруһуй аайы хастыы суору уруһуйдаабытын сыыппаранан суруй

Бу  уруһуйдар сибээстэрин бул. Кэлэр хартыынаҕа суора хас буолуохтааҕын сыыппаранан суруй.

6. Бу тыллары нууччалыы тылбаастаа ол кэннэ дорҕоонун, буукубатын ырыт.

Куобах-___________________________________________________________

Суор-______________________________________________________________

Ѳрүс -________________________________________________________________

Талах- _________________________________________________________________

Санаан кѳрбѳт буолара_________________________________

Эбии сорудахтар

7. Бу бэриллибит объектартан хайалара сүүрэрий, ол гынан баран сатаан кѳппѳтүй?. Ону бэлиэтээ.

А. Суор

Б. Куобах

В. Кус

Г. Элиэ

8.  Схеманы кѳр. Эбии ханнык тыллары суруйан биэриэххэ сѳбүн толкуйдаа. Суруй.

Уруһуйдары тыынар уонна тыыммат айылҕаҕа араартаа. Стрелканан холботолоо.

9. Суор күҥҥэ 2 кутуйаҕы тутар. 2  суор күҥҥэ  хас кутуйаҕы тутуохтарай?

Эппиэтэ: Икки  суор   күҥҥэ                кутуйа5ы тутуохтара.

10. Бу түбэлтэ кэнниттэн суор куобахха сыһыана уларыйбыта буолуо дуо?

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

11. «Муҥнуура»  диэн тыл тугу кѳрдѳрѳрүй?. Быһаар.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________