Изучение родного языка через марийский фольклор
проект

Добрый день, уважаемые коллеги и члены жюри. Меня зовут ВОН, я работаю учителем начальных классов в МСШ№1. Сегодня я хочу представить вам образовательный проект «Изучение родного языка через марийский фольклор»

Вид проекта: познавательно - творческий, групповой.

 Срок реализации проекта:  долгосрочный(1 год)                                                                                                    

  Постановка проблемы:

       Чаманен каласаш перна, кызытсе жапыште йоча калык йомак гоч огыл, мультфильм гоч воспитыватлалтеш. Шуко ача-аван йоча дене пырля шинчын, книгам лудаш жапшат уке. Йоча психолог-шамыч тидым пеш начар явлений манын шотлат. Анкетирований ончыкта, монгышто кугыенжат, йочажат книгам пеш шагал лудыт, южо кугыенже даже марий йомакын лумыштымат огыт пале. А вет йомак ожнысо жап гычынак йочам нравственно, эстетически воспитатлаш полшен шога, тыгак кугыен илышыште шкем чын кучаш полша. Садланак мый йоча-шамыч воспитанийыште изиш шукырак жапым марий калык фольклорым лудмылан пуэм. Йоча – влак дене йомакым лудмо, почеламутым тунемме годым шижынам, кузе нунын куанымышт дене  шинчашт йылгыжал колта, йодыш-шамычым пуэдат. Санденак нуным марий калык культура дене лишкырак палым ышташ желаний лекте. Тиде пашалан эн чот марий йомак-шамыч келшен толыт.

Проектын цельже:

Марий йомак деке йоратымашым шочыкташ.

Проектын задачыже: образовательный, развивающий да воспитательный улеш.

 Образовательный:

1. Йомак дене палымым ышташ.
2. Еш нерген представленийым формироватлаш( пырля илаш, ваш-ваш полшаш, ваш-ваш йораташ)
3. Словарный запасым поянгдаш.

                    Развивающйе:

1. Кучык йомакым шонен лукташ.
2. Марла предложенийым чын чонгаш туныкташ.
3. Образный шонымашым, фантазийым развиватлаш.
4. Коммуникабельностьым развиватлаш, кугыен-шамыч дене турло ситуацийыште кылым кучаш туныкташ.

Воспитательный:

1. Йырым-ваш чылажымат йораташ туныкташ.
2. Йоча-влак коклаште келшымаш кылым пенгыдемдаш, творческий инициативым поощрятлаш.
3. Весым чаманаш туныкташ..
4. Эстетический вкусым развиватлаш, моторлыкым ужаш да перегаш туныкташ.

Объект исследования: марий йомак-влак

Гипотеза

1. Йомак воображенийым развиватлымаште кугу рольым модеш. Йомак книгам лудмаш деке йоратымашым шумангда.

Актуальность темы

1. Йомак – пеш ожнысо жанр. Тудо илаш туныкта, оптимизмым вселятла, порылык да справедливость эре сенгат манын, туныктен шога. 
2. Йомак – пеш чот образный, поэтичный, эмоциональный произведений. Тудо нравственный идейым келгыдемден шога, переживатлаш туныкта.
3. Марий йомакыште пеш онгай событий-влак вашлиялтыт. Нуно вес енгым йораташ туныктат. Йомак персонаж дене вашлиялтмаш ик йочамат равнодушныйым ок кодо. Туткарыш логалше геройлан полшымо шуэш, йомак ситуацийым умылымо шуэш,  чыла тиде уш-акыл деятельностьым стимулироватла, марий йылме деке йоратымашым шумангда. Йомак гочын йоча шуко уым пала: жап да пространство нерген, айдеме ден пуртус кокласе кыл нерген. Йомак йочам воспитатлен шога. Кызытсе современный илышыште тиде теме пеш актуальный.

Йомак дене пашам ыштымаште йомак презентацийым, йомак салоным, драматизацийым, театрализацийым, интерпретацийым, медитацийым да молымат кучылташ лиеш.

Йомак презентаций годым автор дене палым ышташ, иллюстрацийым ончаш, тыгайрак содержаниян руш але йот йомакым шарналташ лиеш.

Йомак салонышто йомакысе ситуацийым реальный илышыште кычалаш, у йомакым шонаш лиеш.

Йомак драматизаций: диалогым лудмаш, выборочно лудмаш, роль дене моторын лудаш.

Театрализаций: кучык сценарийым шонымаш, немой сценым кучылтмаш, йомак отрывкым модын ончыкташ.

Йомак интерпретаций: отрицательный персонажын койыш-шоктышыжым корректироватлаш, йомак мучашым вашталтымаш.

Медитаций интерпретацийым шарныктен кода: йоча шкенжым иктаж персонаж манын ужын шога, тиде герой шкенжым кызытсе илышыште кузе куча ыле, шушаш илышыште тудын дене мо лиеш ыле…

Ожидаемые результаты:

1. Марий калыкын культурыж дек интерес шочеш..
2. Йоча йомакым, почеламутым, мурым палаш тунгалеш..

Пояснительная записка.

Эше кажне лудын моштыдымо йоча пала, мо тугай йомак, да юзо йомак дене пырля тудлан художественный литературын поян туняже почылтеш.

Йочан илышыште йомак кугу рольым модеш. Йомак илаш туныкта. Йомак гочын йоча туня нерген пала, шкем кузе кучаш тунемеш.

Проектым реализоватлыме жапыште кум марий йомак дене паша ышталтеш:«Смоляной бычок», «Ший пуян Ший Пампалче», «Рывыжигын пайремже»

Кажне йомак дене паша кум этаплан шелалтеш.

Икымше этапыште пашалан Лариса Борисовна Фесюкован «Воспитание сказкой» методикыже негызым пыштен.

Кокымшо этап годым йочан психо-физический качествыже развиватлалтеш, паштенге этаплан(модыш-драматизаций) йочам ямдыла.

Марийская сказка «Смоляной бычок», 

1 этап.

Задачи.

1. Йомак дене палымым ышташ.
2. Йомак содержаний дене вашмутым пуаш.
3. Герой – шамыч шкеныштым молан тыге кучат, умылтараш.
4. У эпизодым шонаш.
5. Марий калык йомак деке интересым шочыкташ.

2 этап.

Задачи.

1. Кажне персонажлан келшыше геометрический фигурым да тусым ойыраш.
2. Йомакым шке мут дене каласкалаш туныкташ.

3 этап

Программное содержание.

1. Герой-шамычым мут деч посна модын ончыкташ.
2. Моторын мутланаш, кап-кылым лывырташ, рольдене модын ончыкташ.

Планируемый результат проекта:

Йоча-шамычлан проектын темыже онгайын чучеш, куанен пашам ыштат; йомакым колышташ йоратат, книгаште суретым куанен ончат. Шке семын модмо годым йомакым курчак дене модын ончыктат. Южо йоча шке йомакым шона (рушла). Йоча-шамыч чотырак келшаш тунгалыныт, ваш-ваш куанен полшат.

Тыгерак, проект дене пашам ыштыме годым чыла могыр гычат положительный результат гына коеш.