Габдулла Тукайның “Су анасы” әкияте. ( 3 нче сыйныф өчен уку дәсесе эшкәртмәсе)
план-конспект урока (3 класс)

Предмет: Әдәби уку дәресе

Үткәрү вакыты: 12.04.2019.

Укытучы: Әлмәт шәһәре МАГББУ “16 нчы урта гомуми белем бирү мәктәбе”нең татар теле һәм әдәбияты укытучысы Минһаҗева И.Р.

Класс: 3 нче сыйныф (рус мәктәбендә укучы татар балалары өчен)

Дәреснең темасы: Габдулла Тукайның “Су анасы” әкияте.

Дәреслек: Гарифуллина Ф.Ш. Әдәби уку: рус телендә башл. гомуми белем бирү мәкт. 3 нче с-фы өчен д-лек (татар балалары өчен) 2 кисәктә/ Казан: “Мәгариф – Вакыт” нәшр., 2013.

Максат: 1) Габдулла Тукайның “Су анасы” әкият-поэмасын укып өйрәнү. 2) Әкиятләр турындагы белемнәрне тирәнәйтү. Диалогик һәм монологик сөйләм телен, фикерләү сәләтен  үстерү. 3) Кеше әйберенә тимәскә кирәклеген төшендерү.

Планлаштырылган нәтиҗәләр:

Шәхескә кагылышлы нәтиҗәләр: Әкиятләрнең кеше тормышындагы ролен, кеше әйберенә тияргә ярамауны аңлаулары.

Метапредмет нәтиҗәләр:

Укыганны аңлый, план төзи,  сөйли алу, иптәшләреңне тыңлый, сорау бирә, аңа җавап бирә белү, чагыштыра, үз фикереңне белдерә, нәтиҗә ясый белү. Төркемдә эшли белү. Сәхнәләштереп, образга кереп уйный белү.

Уку мәсьәләсен билгели белү. Үзеңә һәм иптәшләреңнең эшенә бәя бирә белү.

Предмет нәтиҗәләре:

Халык әкиятләре һәм автор әкиятләре, Габдулла Тукай иҗаты турында күзаллау.

Дәрес тибы: Яңа белемнәр алу дәресе.

Дәрескә әзерлек: “Тавык, тычкан һәм көртлек” рус халык әкиятен сәхнәләштерү. Г.Тукайның кайбер шигырьләрен яттан өйрәнү, рольләп уку.

Җиһазлау. компьютерда презентация, тактада язулар, Г.Тукай китаплары, әсәрләренә иллюстрацияләр

Предметара бәйләнеш:  рус теле әдәбияты, музыка, рәсем

Укучыларның эшчәнлек формасы: фронталь, парларда, төркемнәрдә.

Метод һәм алымнар: Сәнгатьле уку, әңгәмә, өлешчә эзләнү, чагыштыру, монологик, диалогик сөйләм һ.б.

Дәрес барышы:

1. Дәрескә оештыру. Мотивлаштыру. Белемнәрне актуальләштерү.

1. Оештыру. Мотивлаштыру.

• Исәнмесез, балалар! Хәерле көн!
• Сез әкиятләр яратасызмы? Ни өчен? (көтелгән җавап: без әкиятләр яратабыз, чөнки алар яхшылыкка өйрәтә: әнине тыңларга, тырыш, эшчән, ярдәмчел, гадел булырга һ.б.)

2. “Тычкан, тавык һәм көртлек” рус халык әкиятен сәхнәләштереп уйнау.
3. Белемнәрне актуальләштерү.

• Бу әкият сезгә ошадымы? Ул нәрсәгә өйрәтә?
• Нинди әкиятләр була? (көтелгән җавап: халык әкиятләре, автор әкиятләре; тылсымлы, тормыш-көнкүреш, хайваннар турындагы)
• Бу нинди әкият?
• Әкиятләр язучы нинди авторларны беләсез? (таблицага язу)

2. Уку максатын кую. 

• Бүген дәрестә кем әкиятен укыйбыз дип уйлыйсыз? ( Габдулла Тукайның “Су анасы” әкият-поэмасын.)

3. Уку максатын чишү.

1. Г.Тукай турында белешмә бирү. Шуны кабатлау. (Берничә укучыдан сөйләтү).

• Г.Тукай – татар халкының бөек шагыйре. Ул балалар һәм зурлар өчен шигырьләр, әкиятләр язган. Без аларны бик яратып укыйбыз.
• Габдулла Тукайның тормышы авыр булган. Бик иртә ятим калган: аның әтисе һәм әнисе үлгән. Ул бер гаиләдән икенчесенә күчеп йөргән.
• Г.Тукай бик иртә авырып үлгән. Аңа бары тик 27 яшь кенә булган.Ләкин халык аны онытмый. Бәйрәмнәр үткәрәләр. Шигырьләрен яттан өйрәнәләр.

2. Габдулла Тукайның кайбер шигырьләрен яттан сөйләү, сәхнәләштереп, рольләп уку. (“Эш”, “Бәхетле бала”, “Бала белән күбәләк”, “Фатыма белән сандугач”, “Кызыклы шәкерт” һ.б.)
3. “Су анасы” әкияте өстендә эшләү.

1. Эчтән уку (дәреслек, 93-96 бит)
2. Сүзлек эше (дәреслек, 97 бит)
3. Сәнгатьле уку
4. Әкият эчтәлеге буенча план төзү (Төркемнәрдә эшләү)
5. Сорау-җавап бирү эше (парларда сөйләшү)

4. Физминут (Әкият эчтәлеген хәрәкәтләр күрсәтеп сөйләү) Малай суда коена, чума, уйный, киенә, басмадан таракны ала, авылга чаба. Су анасы да чаба. Этләр өрә. Су анасы кирегә чаба. Малай таракны бирә. Йокларга ята.)
5. Бер укучы ахырын сөйләп бетерә.
6. Төп фикерне билгеләү (автор нәрсә әйтергә теләгән?) Р.Гыйззәтуллинның “Көтелмәгән сорау” хикәясе белән чагыштырып карау.
7. Сәхнәләштереп уйнап карау (әнисе белән малайның сөйләшүе)

4. Белемнәрне тирәнәйтү. Сәнгатьнең башка тармаклары белән бәйләү.

1. Ф.Г.Әминовның “Су анасы” картинасын күзәтү. Әсәр эчтәлеге белән чагыштыру.
2. Ә.Бакировның “Су анасы” балетын тыңлау.
3. “Су анасы” мультфильмын искә төшерү ( вакыт калса карау)

5. Өй эше бирү

1. Г.Тукай шигырьләрен сәнгатьле укырга, ятларга
2. Картина буенча әкиятне сөйләргә
3. Г.Тукай шигырьләренә иллюстрацияләр ясарга

6. Рефлексия. Бәяләү.

• Без дәрестә нәрсә белдек?
• Ничек уйлыйсыз, кем ничек җавап бирде? Нинди билге куярбыз?
• Туган телдә әдәби уку дәресе безгә нәрсә бирә? бу дәресләрнең нинди файдасы бар?

7. Йомгаклау.

Дәресне Г.Тукайның “Туган теле” белән тәмамлау.