Открытый урок
план-конспект урока (2 класс) на тему

Саха тыла (2 кылаас)

Уруок темата: Предмет енчн кердерер тыллар

Уруок сыала:

1. Предмет аатын кердерер тылга предмет енчн кердерер тыллары була черэнии.
2. Предмет аатын туьунан ейдебчлч чинэтии.
3. Тулалыыр эйгэ5э баар араас еннерге кэрэхсэбили черэтии.

Туттуллар матырыйаал: тереебчт кыраай айыл5атын кердерер хартыыналар, предмет ойуулара (хопто, тураах, хапта5ас, сугун, сибэкки, харыйа),  таблицалар.

Уруок хаамыыта:

1. Тэрийэр чааьа.
2. Ыраастык суруйуу
3. Ааспыты чинэтии.

- Урут черэппиппитин ейдчч тчьче5чн. (таблица ыйанар)

                             Сайылыкка икки сана дьиэ турар.

- Аа5ын уонна аат тылы булун. Дьиэ диэн ханнык ааты кердерерчй? (Чопчу предмет аатын)

- Ханнык дьиэ туьунан эттибит? (Сана дьиэ туьунан.)

- Сайылык дьиэтэ барыта сана буолар дуу, ессе ханнык дьиэлэр баар буолалларый?

(Эргэ, ампаар, сарайдаах, сарайа суох дьиэлэр баар буолаллар).

- Сеп. Дьиэ барыта биир буолбат. Атын-атын буолар.

- Билигин бу икки харандааьы керчн. Туох атыннаахтарый? (Биирдэрэ кыьыл, биирдэрэ кчех).

- Ессе туох уратылаахтарый? (Биирэ уьун, биирэ кылгас. Биирэ суон, биирэ синньигэс).

- Ессе туох атыннаахтарый? (Биирдэрэ уьуктаах, оттон биирэ уьуга суох).

- Ессе? (Биирдэрэ сана, биирэ эргэ).

Дуоска5а маннык сурук тахсар:

ХАРАНДААС

                                     кыьыл                                     кчех

                                     уьун                                        кыьыл

                                     суон                                        синньигэс

                                     уьуктаах                                 уьуга суох

                                     сана                                         эргэ

- Бу тугуй? (саахар, туус)

- Бу предметтэр маарыннаьар бэлиэлэрин этин (Саахар манан, туус эмиэ манан)

- Билигин уратылаьар бэлиэлэрин этин (Саахар миннигэс, оттон туус аьыы).

- Оттон бу тугуй? (Мээчик)

- Ене хайда5ый? (Кыьыл)

-Теье улаханый? (Кыра)

- Формата хайда5ый? (Тегчрчк)

-Теье ыараханый? (Чэпчэки)

- Ессе хайда5ый? (эргэ, ойуулаах)

- Кыьыл, хара, эргэ, сана ыраас, кирдээх, уьун, кылгас энин диэн предмет тугун кердерер тылларый? (Предмет енчн, улаханын, аччыгыйын, учугэйин, уьунун, синньигэьин)

- Итини барытын биир тылынан предмет туга диибитий? (Предмет бэлиэтэ диибит).

- Предмет бэлиэтин кердерер тыллар сана ханнык чааьа буолаллар этэй? (Да5ааьын аат)

- Да5ааьын аат ыйытыыларын ким этиэй? (Ханнык? Хайдах?)

4. Сана тема.

Дуоска5а хартыына ыйанар. Биьиги тереебчт кыраайбыт араас енчнэн киэркэйбит айыл5алаа5ын биьирииллэр.

- Бу предметтэр ааттарын этин. (ойуулары кердерер)

- Билигин предметтэр ааттарын кинилэр бэлиэлэрин холбуу этин.

5. Кинигэнэн члэ.

209 эрчиллиини тылынан толоруу: Соруда5ы искэ аа5ан, этиилэри ейдерчгэр ситэрэллэр. Онтон тыллары таба ситимнии черэнэллэр. (хара тураах, кыьыл хапта5ас, манан хаар, кчех сугун).

- Билигин учугэй сонун ис хоьоонноох этиини толкуйдуурга кчрэхтэьиэхпит.

(210 эрчиллии). Ким эмэ этиини сыыьа онордо5уна, туох сыыьалаа5ын тута быьааран иьиллэр. Чс саамай бастын этиини о5олор бэйэлэрэ талаллар, учуутал тылыттан суруйуу.

6. Оонньуу ситуацията.

- О5олоор, Билбэтчэйгэ кемелеьчеххэйин эрэ. Кини тугу эрэ кыраас5калыан ба5арар да билбэт.

7. Тчмчк.

- О5олоор, уруокка тугу себчлээтигит?

- Ким хайдах члэлээтэ?

8. Дьиэ5э члэ.