Yйлэ угэ хубуунэй орон нютагаар аяншалга
план-конспект урока (2 класс)

Хэшээлэй гол зорилго

Һурагшадай үйлэ үгэ тухай олоhон дүршэл ба шадабари элирүүлжэ дабтаха. Аман ба бэшэмэл хүдэлмэридөө зүбөөр хэрэглэжэ hураха дадал.

Һуралсалай зорилго

Үхибγγдтэ даабаринуудые дγγргγγлхэ; булэг булэгоор ажал хэжэ hураха; тэдэнэй ухаан бодолыень гγйлгγγлхэ; анхарал , hонирхол дээшэлγγлхэ;

Хγгжөөлгын зорилго

Һурагшадай «Үйлэ үгэ» гэжэ темээр дγршэл ба шадабари гγγнзэгыруулжэ дабтаха, холбоо хэлэлгэ хγгжөөхэ

Хүмүүжүүлгын зорилго

Һурагшадые өөhэд хоорондоо эбтэй худэлхые, бэе бэеэ шагнажа hурахые, үнэн сэхээр бэеэ сэгнэхэ дадал хүмүүжүүлгэ.

Хэшээлэй түхэл

Хэшээл- бэхижүүлгэ

Түсэблэгдэhэн hуралсалай дүнгүүд

Предметнэ: үйлэ үгэ гэhэн мэдэсыень бэхижүүлхэ, тэдэниие илгаруулха, зүб тайлбарилха шадабариие дабтаха.

Метапредметнэ: хэшээлдэ абаhан мэдэсэ, шадабари, дадалаа юрын ажабайдалда хэрэглэжэ шадаха; өөрынгөө hанал бодолые хэлэжэ hураха, өөрынгөө хэшээлдэ хүдэлhэн, бухы шадалаа гаргаhанаа сэгнэжэ hураха еhотой.

 Личностнэ: Буряад хэлэн – эхэ хэлэн, арадай түрэлхи хэлэн гэжэ мэдэхэ, үзэхэ, баялигаарнь омгорхохо эрмэлзэл түрүүлхэ, үгынгөө нөөсэ баяжуулха, буряадаар сэбэрээр, зүбөөр дуугарха, хэлэхэ эрмэлзэл түрүүлхэ; олон янзын түхэлөөр хэшээлдээ хүдэлжэ, буряад хэлэндэ hонирхол түрүүлхэ; гансаараа гү, али бүлэгөөр хүдэлжэ hураха, олоороо сугтаа хүдэлөөд, нэгэ харюуда ерэжэ шадаха шадабари дадалтай болохо; ажалаа түсэблэжэ шадаха; ажалайнгаа алдуунуудые, дутуунуудые өөрөө оложо, үшөө саашанхи ажаябуулга заhан түсэблэхэ.

Хэшээлдэ хүдэлхэ түхэл

Гансаараа хүдэлхэ, параараа, бүлэгөөр.

Хэрэгсэлнүүд

Ажалай дэбтэрнүүд, тус сэдэбээр презентаци, карточканууд , сэгнэлтын хуудаhан

Хэшээлэй шатанууд

Багшын ажаябуулга

Һурагшадай ажаябуулга

Хэшээлдээ хоорондоо харилсаха түхэлнүүд

Мотиваци

- Сайн байна!

- Хэшээлэмнай эхилбэ. Мүнөө хэшээлээ массажhаа эхилэе:

Толгоймнай hайнаар хүдэлхын түлөө,

Нюдэмнай hайнаар харахын түлөө,

Шэхэмнай hайнаар шагнахын түлөө,

Гарамнай hайнаар бэшэхын түлөө.

- Тиигээд хэшээлдээ булта анхаралтайгаар намайгаа шагнажа, эдэбхитэйгээр, hайнаар ажаллахыетнай хүсэнэб.

- Сайн байна!

Фронтальна (ангяараа)

Хэшээлэй темэ, зорилго элирүүлхэ

(Видео-зураг)

- Самбарта анхаралаа табигты. Видео-зураг дээрэ юу харанабта? Үхибүүд юу хэнэб?

- Гар хүлөөрөө хүдэлгэнгүйгөөр гүйжэ, урилдажа шадаха гү?

- Тойроод байhан бүхы юумэн хүдэлхөө болишоо hаань, юун болохоб?

- Юумэ хүдэлгэлэг үгэнүүд юу тэмдэглэнэб?

- Энэ үгэ ямар хэлэлгын хуби болоноб?

- Мүнөөдэр Үйлэ хүбүүмнай өөрынгөө орон нютагаар аяншалгада урина. Аяншалха дуратай гүт?

- Нютагынь юугээрээ баян юм, юугээрээ hонин юм гэжэ аяншалхадаа мэдэхэбди. Хараhан үзэhэн юумэеэ дабтахабди, ойлгоогүй юумэеэ хадуужа, сээжэ зүрхэндөө нэбтэрүүлжэ абахабди. Зай нүхэд аяншалгадаа бэлэн гүбди?

- Видео-зураг дээрэ үхибүүд морёор урилдана, гүйлгэнэ.

- Үгы. Нэгэ дороо байха.

- Хуу юумэн байшаха.

- Үйлэ тэмдэглэнэ

- Үйлэ үгэ гэhэн хэлэлгын хуби болоно.

- Дуратай.

- Бэлэн

Актуали-заци

Дабталга

- Зай үхибүүд, зориhон нютагта хүрэжэ ерэбэбди. Энэ нютагамнай асуудалнуудай нютаг болоно. Эндэ бидэ асуудалнуудта харюусаха ёhотойбди. Эдэ асуудалнуудта харюусабал үйлэ үгые бэшэ хэлэлгын хубинуудhаа илгаруулжа шадахабди.

1. Үйлэ үгэ гэжэ юун бэ?

2. Юу тэмдэглэнэб?

3. Ямар асуудалнуудта харюусанаб?

- Зай, бэрхээр асуудалнуудта харюусабат. Тиигэбэл саашаа аяншалая.

- «Хабарай эхин» гэжэ нютагта ерэбэбди.

- Ажалай дэбтэр соо рассказ үгтөөтэй.

Анхаралтайгаар уншагты.  

- Юун дутуу байнаб?

- Хайшан гэбэл, энэ рассказ ойлгосотой болохоб?

- Зүб. Мүнөө 2 минута соо рассказ соогоо үйлэ үгэнүүдые нэмэжэ бэшэнэт.

- Шалгая. Вадим уншана.

- Хэн ондоо үйлэ үгэнүүдые оруулжа бэшээб?

- Үшөө хэн ондоо үйлэ үгэнүүдые оруулба?

-Бэрхэнүүд. Иимэ олон гоё үйлэ үгэнүүд байна. Үйлэ үгэнүүдые оруулхадамнай рассказамнай ойлгосотой болобо гү?

-  Үйлэ үгэ энэ хэлэлгын хуби.

- Үйлэ тэмдэглэнэ.

-Юу хэнэб? Яанаб? гэhэн асуудалнуудта харюусадаг.

Үхибүүд сэгнэлтэ табина

Уншана

- Үйлэ үгэнүүд дутуу байна.

Үйлэ үгэнүүдые нэмэбэл рассказ ойлгосотой болохо.

Бэшэнэ

Унашана.

- Болобо.

Үхибүүд сэгнэлтэ табина

Физми-нутка

- Зай, эсэбэ гүт?

- Тамир hайжаруулгын нютагта амарая. Бодогты даа. Бэеэ амаруулая.

- Бэеэ заахан амаруулаабди, саашань аяншалгаяа үргэлжэлүүлэе.

Үхибүүд бодоно.

Дабталга

- Амитадай нютаг хүрэжэ ерэбэбди.

- Танай урда карточка дээрэ даабари. Уншагты.

- Ямар үгэнүүд үгтөөтэй байнаб?

- Бэе бэетэйгээ хөөрэлдөөд, зүбшэн хэлсээд тэрьелhэн амитадые үйлэ үгэнүүдтэ тааруулан няагты.

- Амитануудаа зүб бусаагаа гүт, шалгая. Нэгэ хүн уншана, бэшэн шалгана.

- Зай, бэрхэ.

Уншана

- Үйлэ үгэнүүд байна.

-Уншана

Үхибүүд сэгнэлтэ табина 

Дабталга

- Дууша нютаг хүрэжэ ерэбэбди. Дуу анхаралтайгаар шагнаад, дуунай үгэнүүд сооhоо үйлэ үгэнүүдые олохо ёhотойт.

- Мүнөө бүлгэмөөрөө хүдэлхэбди. Нэн түрүүн бүлгэмөөрөө хүдэлхэ дүримөө дабтая.

- Тиигэбэл дабаряа дүүргэе.

- Шалгая. Нэгэдэхи бүлгэмэй харюу шагная.

Хоёрдохи бүлгэмэй харюу шагная.

Үхибүүд сэгнэлтэ табина

Дабталга

 - Гурбан бэрхэ нютаг хүрэжэ ерэбэбди. Эндэ гурбан янзын даабари үгтэнхэй:

1 даабари хэhэн хүн адаг бэрхэ.

2 даабари хэhэн хүн дунда бэрхэ.

3 даабари хэhэн хүн эрхим бэрхэ.

Таанад ойлгохо, хэжэ шадаха  даабаряа шэлэжэ абаад хэгты.

- Зай, мүнөө харая, хэн ямар даабари шэлэжэ абааб. Хэн 1-дэхи даабари дүүргээб.

…..

Үхибүүд сэгнэлтэ табина

Тобшолол

Тренажёроор хэгдэнэ

Рефлекси

- Иимэ hайхан, hонирхолтой  нютагуудаар Үйлэ хүбүүнтэй мүнөөдэрэйнгөө хэшээлдэ аяншалга хэбэбди.

- Иимэ hэеы гэрнүүдтэ Үйлэ хүбүүн таниие урина. Энэ хэшээлдээ хэрэ хүдэлөөб гэжэ hананабта. Өөртөө таарамжатай смайлигуудые абаад, hэеы гэртэ абаашаад оруулагты.

Гэрэй даабари

Үгтэhэн үгэнүүдээр мэдүүлэл зохёохо. Үйлэ үгэ доогуур зураха.