хэлэ хугжэлгэдэ хэрэглэхэ даабаринууд.
учебно-методический материал на тему

Оролто γгэ.

          Эхин  класста тγрэлхи хэлэ зааха программын гол шухала зорилгонь хадаа грамотада hургалга  ба хэлэлгэ хγгжѳѳлгэ болоно. Грамотада hургалга хэлэлгэ хγгжѳѳлгэтэй тон нягта холбоотойгоор эихидхэгдэхэ ёhотой.

         Эхин класста хэлэлгэ хγгжѳѳлгэдэ тон багахан саг γгтэнэ. Yгтэhэн саг соо бага наhатай γхибγγдые  уhан буряад хэлэтэй болгохом гэхын аргагγй. Бултанай мэдэhээр, мγнѳѳ γеын багашуул  ород хэлэн дээрэ хѳѳрэлдэдэг, буряад хэлэеэ ойлгохошьегγй ушарнууд γзэгдэдэг гээшэ.Тγрэл буряад хэлэндэ hургаха, хэлэнэйнь нѳѳсэ баяжуулха, тγрэл хэлэн дээрээ тоб байса хэлγγлжэ, хѳѳрэлдγγлжэ hургаха гээшэ багшын ажалда тон хγндэ, харюусалгатайшье. Мγнѳѳ γеын тγрэлхидшье тγрэл хэлэеэ мэдэхэеэ болинхой гэжэ хэндэшье мэдээжэ гээшэ ааб даа. Буряад хэлэнэй хγгжѳѳлгэдэ нэмэри саг γгтэнэгγй. Тиимэhээ багша бγхэнэй, hурагшадайнгаа арга боломжонуудые зубѳѳр хэрэглэжэ, программануудые, хэлэ хγгжэлгэдэ хэрэглэхэ элдэб янзын даабаринуудые, наадануудые, кроссворднуудые, ребусγγдые  зохёожо, ажалдаа хэрэглэхэ  гээшэ тон амин шухала асуудал мунѳѳ оршон уедэ болонхой. Мγн баhа арадай аман зохёолhоо; таабаринуудые, оньhон ба жороо γгэнγγдые, удхаараа hонин, hурагшадай ойлгохо багахан онтохонуудые мγн баhа ялдэб янзын физминуткануудые хэрэглэхэ тон шухала.

        Энэ манай зохёон табиhан хэлэ хγгжэлгэдэ хэрэглэхэ элдэб янзын  даабаринууд, нааданууд, кроссворднууд, ребусγγд заншалта ёhоороо бага наhанай hурагшадые буряад хэлэндэ hургаха, хэлэнэйнь нѳѳсэ баяжуулха, тγрэл хэлэн дээрээ hайнаар, эли тодоор хэлγγлжэ, хѳѳрэлдγγлжэ, уншуулжа, бэшγγлжэ hургалга болоно  Иимэ элдэб янзын арга боломжонуудые γргэнѳѳр, элбэгээр хэрэглэжэ, γхибγγдые hонирхуулжа, тγрэл хэлэндэ hургаха гээшэ манай нангин уялга. θѳрынгѳѳ буряад хэлэнэй баялиг зγбѳѳр хэрэглэжэ, уран гоёор, тодо хурсаар хоорондонь харилсуулха,омогорхуулха багшын анха тγрγγшын зорилго  гээшэ ааб даа. Буряад хэлэн ямаршье хэлэнhээ дутуу бэшэ баян, уян, тодо гэжэ γхибγγдэй сэдьхэл зγрхэндэ шэнгээхэ, нэбтэрγγлхэ гээшэ манай зорилгонуудай  тоодо баhал оролсоно.

I.Текст мэдγγлэлнγγдтэ хубаалга. Нэрэ hаналга.

№1

        Текст мэдγγлэлнγγдтэ хубаажа бэшэгты. Нэрэ hанагты.

        Манайда Васька гэжэ миисгэй бии тэрэнэй шэхэниинь hонор миисгэймнай гал шара нюдэтэй, хγлдѳѳ хурса хюмhатай тэрэ мяха эдихэ дуратай Васька ехэ мэхэтэй.

№2

        Текст мэдγγлэлнγγдтэ хубаажа бэшэгты. Нэрэ hанагты.

        Манай эжы колхозой фермэдэ хγдэлнэ тэндэ олон γнеэд байдаг hаалишад γнеэдые hаадаг  фермын  γнеэд дулаан байрада байдаг.

№3

        Текст мэдγγлэлнγγдтэ хубаажа бэшэгты. Нэрэ hанагты.

        Бидэ Улаан-Yдэдэ байдагбди тэрэ хадаа Буряад республикын тγб хото юм Улаан-Yдэ Сэлэнгэ мγрэнэй эрьедэ оршодог сэлэнгэ мγрэн Байгал далайда шудхажа ородог Байгал тон гγнзэгы ба сэбэр уhатай далай юм

№4

        Текст мэдγγлэлнγγдтэ хубаажа бэшэгты. Нэрэ hанагты.

        Бидэ Буряад γндэhэтэ яhатанай нэгэдэхи лицей – интернадай хоёрдохи класста hуранабди манай класста олон хγбγγд басагад hурадаг бидэ номдоо hайнаар hурахые оролдонобди γдэр бγри олон тоо ба задачануудые бодонобди hонин онтохонуудые уншанабди, шγлэгγγдые сээжэлдэнэбди манай классай hурагшад ехэ эбтэй юм.

№5

          Текст мэдγγлэлнγγдтэ хубаажа бэшэгты. Нэрэ hанагты.

        Хγйтэн γбэл хγрэжэ ерэбэ газарай хγрьhэн хγрэбэ тала дайда сагаан хγнжэлѳѳр хушагдаба.

        Гол горход мγльhэтэбэ γхибγγд конькигаар халтирна тэдэнэр γбэлэй хγйтэнhѳѳ айнагγй.

№6

        Текст мэдγγлэлнγγдтэ хубаажа бэшэгты. Нэрэ hанагты.

        Манай γнеэн малаан тугалтай юм тэрэнь Малаадай гэжэ нэрэтэй намда Малаадай эрхэлдэг тэрэ эхэеэ харахадаа шангаар мѳѳрэдэг Малаадай ехэ хѳѳрхэн тугал даа.

№7

        Текст мэдγγлэлнγγдтэ хубаажа бэшэгты. Нэрэ hанагты.

        Халуун зун γнгэрбэ алтан намар айлшалан ерэбэ γрэ жэмэс, талха таряан эдеэшэбэ хуhанай набшаhад шарлаба уляаhанай набшаhад улайжа эхилбэ хγхюун солбон γхибγγд hургуулидаа ошобод колхознигууд таряагаа хуряана hурагшад огородой баян ургаса хуряалгада туhална.

№8

        Текст мэдγγлэлнγγдтэ хубаажа бэшэгты. Нэрэ hанагты.

        Жэргэмэл гээшэ сагаан γбсγγтэй борохон шубуухай юм хабартаа тэрэ поли дээгγγр ниидэдэг энэ шубуухай аяар дээрэ ниидэн гаража, аятай хγхюунээр жэргэдэг жэргэмэл ногоон γнгэтэ γбhэ ногооной узуурта хонхосог олоод, тэндээ уургай хэдэг тэрээн соогоо борохон γнгэтэй γндэгэнγγдые гаргадаг

№9

        Текст мэдγγлэлнγγдтэ хубаажа бэшэгты. Нэрэ hанагты.

        Нохойнууд γнэгэ намнаба γнэгэн зугада зугадаhаар эсэшэбэ нохойнууд тэрэниие хγсэн алдана γнэгэн мэгдэhэндээ  гэнтэ хэбтэшэбэ нохойнууд тγргэн дундаа гγйлдэжэ, алад гарашаба энэ hамбаанда γнэгэн хажуу тээшээ халба hрэжэ, шугы уруу орошобо.

№10

        Текст мэдγγлэлнγγдтэ хубаажа бэшэгты. Нэрэ hанагты.

        Дулаан хабар айлшалан ерэбэ наратай γдэрнγγд олошорно гол горход хγγен урдана модоной набшаhад задаржа, ногоорно шубууд дулаан оронhоо бусана хγхы донгодоно тала дайда ногоорно, сэсэглэнэ газаагуур γхибγγд шууян наадана хабартаа гоё даа!

II. Деформированна мэдγγлэлнγγдые хэрэглэжэ текст зохёолго.

№1

        Доро γгтэhэн γгэнγγдые удхаарнь тааруулан байрадань оруулжа, зγб мэдγγлэл зохёожо, текст болгон бэшэгты.

Хандагай.

1. хандагай, байрладаг, ан, ой соо.  
2. гγйхэдѳѳ, хурдан, томо бэетэй, тэрэ,ута хγлтэй.
3. хабтагар ута, хандагай, эбэртэй,юм,амитан, олон hалаатай
4. модоной, γбhэ ногоо, мγшэр, тэрэ, эдидэг.
5. ехэ, хужарта, дуратай, хандагай.

№2  

        Доро γгтэhэн γгэнγγдые удхаарнь тааруулан байрадань оруулжа, зγб мэдγγлэл зохёожо, текст болгон бэшэгты.

Хэрмэн.

1. хγнды соо, байрладаг, модоной, хэрмэн.
2. хушын, тэрэ, hамар, hархяаг, эдидэг.
3.  тиимэ, тайгада, хγбшэ, тула, хэрмэн, хушатай, олон, газарта, байдаг.
4. hамараа, хγнды соо, γбэлдѳѳ, модоной, эдихэ, суглуулдаг.
5. боро, γнгэтэй, хэрмэнэй, арhан, дулаан, зѳѳлэн, γhэтэй, юм.
6. hγрэдэг, модонhоо, хэрмэн, модондо, амитан, шуран.

№3

Доро γгтэhэн γгэнγγдые удхаарнь тааруулан байрадань оруулжа, зγб мэдγγлэл зохёожо, текст болгон бэшэгты.

Эшэгэн.

1. бишыхан, манайда, эшэгэн ,бии.
2. Эшэгээдэй, тэрэмнай, юм, нэрэтэй, гэжэ.
3. ѳѳрынгѳѳ,нэрэ, мэдэдэг, тэрэ.
4. Эшэгээдэймнай, хоёр, эбэртэй, ядагархан, яhан.
5. энеэдэтэй, hγγлынь, юм, шодогорхон.
6. дэбхэржэ, наадаха, Эшэгээдэймнай, дуратай.

№4

        Доро γгтэhэн γгэнγγдые удхаарнь тааруулан байрадань оруулжа, зγб мэдγγлэл зохёожо, текст болгон бэшэгты.

Yбэл.

1. хγйтэн, ерэбэ,саг. γбэлэй.
2. hуларна, улам, γбэлдѳѳ  , элшэ, наранай .
3. гγнзэгы,газар, хушагдаба, саhаар, сагаан.
4. мγльhѳѳр, зузаан, нуурнууд, хушагдаба.
5. айнагγй, хγйтэнhѳѳ, бишыхан, γбэлэй, γхибγγд.
6. тэдэнэр, санаар, саhатай, хадаhаа, шаргаар, наадана. Hолжоржо.
7. даа, гоё,γбэлдѳѳ.

III. Мэдγγлэлнγγдые зγб хэрэглэжэ, рассказ зохёолго.

№1

        Доро γгтэhэн мэдγγлэлнγγдые зγбѳѳр байрадань оруулжа, рассказ болгожо бэшэгты.

Тγрγγшын саhан.

 Хада ууланууд саhаар хушагдаба.

Тэнгэри бγрхэбэ.

Октябрь hара гараба.

Хγγгэд газаа саhаар шэдэлдэжэ наадана.

Тγрγγшын саhан оробо.

Гэнтэ дулаан наран гараба.

Саhан хайлашаба.

№2

        Доро γгтэhэн мэдγγлэлнγγдые зγбѳѳр байрадань оруулжа, рассказ болгожо бэшэгты.

Миисгэй.

Тэрэмнай Муура гэжэ нэрэтэй.

Муура хулгана агнаха дуратай.

Манайда томо шара миисгэй бии.

Муура hонор шэхэтэй, ялагар шара нюдэтэй.

Хулгана харабал hγрэжэ буудаг.

№3

        Доро γгтэhэн мэдγγлэлнγγдые зγбѳѳр байрадань оруулжа, рассказ болгожо бэшэгты.

Yнеэн.

Yнеэ hаажа шадаха хэрэгтэй.

Yнеэнэй аша туhа ехэ.

Бэрхэ hаалишад γнеэнhээ ехэ hγ hаадаг.

Yнеэн гээшэ сагаан эдеэнэй эхэ гээшэ.

Yнеэе hайнаар эдеэлγγлхэ хэрэгтэй.

№4

         Доро γгтэhэн мэдγγлэлнγγдые зγбѳѳр байрадань оруулжа, рассказ болгожо бэшэгты.

Мγльhэнэй ябалга.

Гол горхон хайлаба.

Нэгэ мγльhэн дээрэ нохой урдажа ябаба.

Дулаан хабар болобо.

Томо мγльhэд хγγен урдана.

Тэрэниие хγγгэд хараба.

Иигэжэ нохой абарагдаба.

Буладай аха тэрэ мγльhыень гохоор татажа, эрьедэ асарба.

№5

        Доро γгтэhэн мэдγγлэлнγγдые зγбѳѳр байрадань оруулжа, рассказ болгожо бэшэгты.

Саhан.

Саhа ехэтэй газарта γбhэ ногоон, ой модон hайнаар ургадаг.

Саhан ургамалай дулаан хγнжэл гээшэ.

Yбэл болоходо, зарим нютагта ехэ саhан ородог.

Тэрэ ургамалай γндэhые γбэлэй хγйтэн абардаг.

Тэрэниие γбэлдѳѳ саhан хушадаг.

Ургамалнууд намартаа γрэеэ газарта унагаадаг.

№6

        Доро γгтэhэн мэдγγлэлнγγдые зγбѳѳр байрадань оруулжа, рассказ болгожо бэшэгты.

Шандаган.

Саhанай  ороходо, шандаган ехээр баярладаг.

Шугы соо бургааhанай γбэртэ саhа хонхойлоод хэбтэхэдэнь,тэрэниие обёорхогγйш.

Yбэлэй сагта  шандаган саб сагаан γнгэтэй.

Хγншье, аншье харангγй хажуугаарнь гарадаг.

Тэрээндэ юумэнэй дγтэ hаршаганахада, бодоод гγйдэг, холо  харайдаг хурдан амитан.

Теэд шандаган айран амитан юм.

№7

        Доро γгтэhэн мэдγγлэлнγγдые зγбѳѳр байрадань оруулжа, рассказ болгожо бэшэгты.

Баабгай.

hабартаа хурса hоёо хюмhатай.

Баабгай  ехэ хγсэтэй, аюултай амитан юм.

Тэрээгээрээ юушье хаха маажажархидаг.

Баабгайе хγнγγд тайгын эзэн гэлсэдэг.

Тэрэ ой соо байрладаг.

Хойто хоёр хγл дээрээ зогсоод, урда хγлэйнгѳѳ hабараар юумэ унаса альгадажархидаг.

№8     Доро γгтэhэн мэдγγлэлнγγдые зγбѳѳр байрадань оруулжа, рассказ болгожо бэшэгты.

Хэшээл эхилбэ.

Багша класстаа орожо ерэбэ.

Хонхо шангаар ханхинаба.

Yглѳѳгγγр hурагшад hургуулидаа сугларба.

hурагшад булта класстаа оробо.

 хэшээл эхилбэ.

hурагшад хγл дээрээ зогсожо мэндэшэлбэ.

Багша олон асуудалнуудые асууна.

hурагшад тон hайнаар харюусанад.

IV. Буулгажа бэшэлгэдэ хэрэглэхэ текстнγγд.

Yбэлдѳѳ.

        hэрюун намар γнгэржэ, γбэлэй эхин γзэгдэнэ. Байрын саhан ороно. Тγби дэлхэй саhан хγнжэлѳѳр хушагдана. Бγрхэг хγйтэн, жабартай  γдэрнγγд олоор γзэгдэнэ. Наранай элшэ бγри hуларна. Гол горход зузаан мγльhѳѳр хушагдашана. Yхибγγд сана, шарга, конькигаа бэлдэнэд. Тэдэнэр хадын оройhоо шаргаар, санаар шууялдан hолжорнод. Мγльhэн дээгγγр конькигаар халтирна. Сэбэр агаарта сэнгэхэдэ яаhан гоёб даа!

Саhан.

        Yбэл болоходо, зарим нютагуудта саhан ехээр ородог гээшэ. Саhа ехэтэй газарта зундаа ой модон, γбhэ ногоон тон hайнаар ургадаг. Юундэб гэхэдэ, саhан гээшэ ургамалай γндэhые γбэлэй шэрγγн хγйтэнhѳѳ хамгаална. Ургамалнууд  намартаа γрэеэ газарта унагаадаг. Тэдэниие γбэлдѳѳ саhан хушажархидаг. Саhан хадаа ургамалай дулаахан хγнжэлынь болоно гээшэ.

Аглаг hайхан Буряад оромнай.

        Буряад ороноймнай байгаали гайхамшагта  hайхан юм. Зунай ааяма халуун байн гэhээ γγлэ хадхаhан γндэр уулануудай оройнууд саб сагаан саhан дэнзэеэ яларуулан, γбэлые hануулан байдаг. Yбэлэй янгинама хγйтэн байн гэhээ бусалма халуун уhатай булагууд харьялжа, тэдэниие тойроhон ургамалнууд ногооржо байдаг.

        Дэлхэй дээрэ суутай, дэлхэй дээрэ эгээл гγнзэгы, тунгалаг hайхан уhатай сэгээн Байгал далай хэды hайхан гээшэб!

Ой модоной аша туhа.

        Ой модон гансал ургаса таряа хамгаалагша бэшэ юм. Тэрэ арадай ажахыда гансал модо γгэдэг бэшэ. Ой модон хадаа γшѳѳ арюун сэбэр, элγγр энхэ агаар сахигша болоно. Ой модон агаарые тооhо шоройhоо сэбэрлэдэг.

        Ой модон, нуур далай, гол мγрэн шэнги, газар дайдын эрхим hайхан шэмэг гоёолто гээшэ. Ой модон хододоо гоё hайхан байдаг.

        Зундаа ой соо ороходо хэды сэнгγγ гоёб даа. Тойроод гоё hайхан, хоншуухан γнэртэй сэсэгγγд, элдэб янзын жэмэсγγд.

        Ой – манай баялиг, ган гасуурhаа ба халуун hалхинhаа маниие абарагша, маниие аргалагша, манай газар дайдын эрхим гоё hайхан гоёолто шэмэг болоно ха юм. Тиимэhээ тэрэниие гансал ургуулха бэшэ, харин хамгаалха, гамнаха хэрэгтэй!

Хурьгад.

        Манай хγгшэн эжын хонид хурьгалба. Хурьгад гээшэ ямар хѳѳрхэн амитад гээшэб! Саб сагаахан γнгэтэй. Бура буржагархан нооhотой. Моро морхогорхон хоншоортой. Дала далбагархан шэхэтэй. Иимэл хадань «хун сагаан хониднай, хонгор малаахан хурьгаднай» гэдэг ёhотой даа.

        Ойн ангууд.

        Ой соо элдэб янзын олон ангууд байдаг: шоно, баабгай, γнэгэн,  шандаган, хандагай, хэрмэн, гγрѳѳhэн.

        Баабгай гээшэ ойн ангууд соо эгээл томонь юм. Тэрэ мяха, жэмэс эдидэг. Мёд эдихэ дуратай юм. Yбэл болохоор, эшээндээ орожо унтадаг.

        Шоно болбол ехэ мяхаша амитан. Ойн жэжэхэн ангуудые барижа эдидэг. Шононууд  hγрэгѳѳрѳѳ ябадаг амитад гээшэ.

        Yнэгэн ехэ мэхэтэй ан. Тахяа, хулгана, шандага барижа эдидэг. Хэрмэн hархяаг хатаажа эдидэг, hамар сэмэдэг. Харин хандагай, гγрѳѳhэн, шандаган γбhэ ногоогоор, сэсэг набшаhаар хооллодог амитад юм.

Мэхэтэй γнэгэн.

        Нэгэ γнэгэн ойн захада гγйжэ гараад, γхэhэн шэнги  саhан дээрэ хэбтэшэбэ. Хγлнγγдээ hунаагаад, hγγлээ унжуулаад, нюдѳѳ аняад, нэгэшье хγдэлэнгγй хэбтэнэ.

        Нэгэ хирээ ниидэжэ ябатараа тэрэ γнэгэ харажархиба. Тэрэ хирээгэй хаагалхада, бэшэ хирээнγγд сугларба. Олон хирээнγγд  ойн захаар hуубад. Теэд тэдэ γнэгэндэ дγтэ ошохоёо айнад. Тиибэшье нэгэ хирээ hэмээхэн дγтэлжэ ошоод, γнэгэнэй hγγл тоншоод абаба. Yнэгэн огто хγдэлбэгγй. Бэшэшье хирээнγγд  γнэгэндэ дγтэлбэ.

        Нэгэ зγрхэтэй хирээ γнэгэнэй нюдыень тоншохо hанаатай зорибо. Эгээл тоншохо гэжэ байхадань, γнэгэн гэнтэ hγрэжэ, тэрэ хирээе зуужа абашаба.

Намарай шэнжэнγγд.

        Сентябрь hарада намарай эхин γзэгдэдэг. Yдэр богони, hγни уташаг болодог.Yглѳѳгγγр бодоходо, бурзан сагаан хюруу унаад байдаг. Yбhэ ногоон хагдаржа, модоной набшаhад  шарладаг.

        Наратай дулаан γдэрнγγд γсѳѳржэ,бороотой бγрхэг γдэрнγγд олон болодог. Зарим жэлдэ сентябрь hарада саhан ороод, хайлашадаг.

        Элдэб жэмэс эдеэшэжэ, эдихэдэ амтатай болодог. Ургаса, γбhэ хуряалга эхилнэ. Огородой эдеэн хуряагдажа, γгэрсэ, морхооб, свёкло элбэг болоно. Энэ хадаа эртын намарай шэнжэнγγд гээшэ.

V. Рассказай эхинэй γгтэхэдэ, саашань γргэлжэлγγлэн бэшэлгэ.

Нэрэ  hаналга.

№1

                Рассказ саашань γргэлжэлγγлэн бэшэгты. Нэрэ hанагты.

Дулаахан γдэр болобо. Би эжытэеэ hархяаг тγγхэеэ ошобоб. Ой холошье бэшэ. Бидэ ойдо хγрэжэ ерэбэбди. …

№2

        Рассказ саашань γргэлжэлγγлэн бэшэгты. Нэрэ hанагты.

Хабар. Ой ногоорбо. Мойhон сэсэглэбэ. Дарима сэсэг хоёр …

№3

        Рассказ саашань γргэлжэлγγлэн бэшэгты. Нэрэ hанагты.

Нэгэтэ γхибγγд ойдо гараба. Ой соо гоё гээшэнь! Тойроод гоё hайхан сэсэгγγд. Шубууд дуулалдана. Гэнтэ  тэдэнэр …

№4

         Рассказ саашань γргэлжэлγγлэн бэшэгты. Нэрэ hанагты.

Абамни намда бишыхан нохойн гγлгэ бэлэглэбэ. Тэрээндээ …

№5

        Рассказ саашань γргэлжэлγγлэн бэшэгты. Нэрэ hанагты.

Манайда  бишыхан миисгэйхэн бии. Тэрэмнай Муура гэжэ нэрэтэй.

Миисгэйхэмнай …

№6      

                Рассказ саашань γргэлжэлγγлэн бэшэгты. Нэрэ hанагты.

Намар болобо. Бороотой γдэрнγγд олошорно. Модоной …

№7        

        Рассказ саашань γргэлжэлγγлэн бэшэгты. Нэрэ hанагты.

Мγнѳѳдэр ехэ хγхюутэй γдэр. Би 10 болобоб. Эжымни …

№8

        Рассказ саашань γргэлжэлγγлэн бэшэгты. Нэрэ hанагты.

Халуун γнгэржэ, алтан намар айлшалан ерэбэ. Наран hулаар шарана.

Модоной …

VI. Рассказай эхи зохёожо бэшэлгэ. Нэрэ hаналга.

№1

        Рассказ иигэжэ дγγрэнэ, эхииень зохёогты.  Нэрэ hанагты.

Иигэжэ халуун зумнай дγγрэшэбэ.

№2

        Рассказ иигэжэ дγγрэнэ, эхииень зохёогты.  Нэрэ hанагты.

Yхибγγд дальбарааханиие уургай соонь хэбэ. Тэдэнэр ехэ хγхюутэйнγγд гэртээ бусаа hэн.

№3

        Рассказ иигэжэ дγγрэнэ, эхииень зохёогты.  Нэрэ hанагты.

Би эжыдээ дуратайб. Хододоо эжыгээ гамнажа ябахаб даа.

№4

        Рассказ иигэжэ дγγрэнэ, эхииень зохёогты.  Нэрэ hанагты.

hархяагаа гэртээ асараад, эжымнай дабhалба. Дабhалhан hархяаг амтатай байдаг.

№5

        Рассказ иигэжэ дγγрэнэ, эхииень зохёогты.  Нэрэ hанагты.

Yнэгэн иимэ мэхэтэй ан юм.

№6

         Рассказ иигэжэ дγγрэнэ, эхииень зохёогты.  Нэрэ hанагты.

Дулаан оронhоо шубууд бусанхай. Yхибγγд газаагуур наадахадаа, даарахаяа болибо.

№7

        Рассказ иигэжэ дγγрэнэ, эхииень зохёогты.  Нэрэ hанагты.

Бишыхан Булад  шэнэ машинатай боложо,ехээр баярлаба.

№8

        Рассказ иигэжэ дγγрэнэ, эхииень зохёогты.  Нэрэ hанагты.

Баабгайн эшээнhээ гарахада, дулаан болошонхой байба.