Габдулла Тукай "Бала белән күбәләк"
план-конспект урока (1 класс) по теме

Дәрес этаплары

Этапның эчтәлеге

I Оештыру моменты: Укучыларның дәрескә әзерлеген тикшерү.

Укытучы өчен максат: балаларда яхшы кәеф, эшлисе килү халәте тудыру. Моның өчен укучылар белән әңгәмә үткәрү.

Укучылар өчен максат: дәрескә игътибар булдыру.

Укытучы: Хәерле иртә, балалар!

Укучылар: Хәерле иртә миңа!

                    Хәерле иртә сиңа!

                    Хәерле иртә сезгә!

                    Хәерле иртә безгә!

                    Хәерле үтсен безнең дәресебез.

Укытучы:  Хәлләрегез ничек?

Укучылар:  Рәхмәт, яхшы.

   - Ә, сезнең хәлләрегез ничек?

Укытучы:  Рәхмәт, әйбәт

Укытучы:  Кәефләрегез ничек?

Укучылар: Кояшлы иртә кебек!

 Татарча да яхшы бел,

Русча да яхшы бел,

Икесе дә безнең өчен,

Иң кирәкле затлы тел!

Укытучы: Син кем?

Укучы (һәр берсе): Мин Виктория. Минем туган телем рус теле. Мин русча сөйләшәм. (Телләр турында әңгәмә)

II. Яңа теманы аңлату

Укытучы өчен максат: Габдулла Тукай иҗаты белән таныштыру.

Укучылар өчен максат: Г. Тукай турында мәгълүмат туплау, сүз запасын баету.

1. “Туган тел” мультфильмын карау. ((http://balarf.ru/о-бала cайты 

2. Габдулла Тукай турында мәгълүмат бирү.

2. Бу шигырьнең авторы кем?
3. Габдулла Тукай турында сез нәрсәләр беләсез? (Укучылар Г. Тукай турында белгәннәрен сөйлиләр)

(“Габдулла  Тукай” исемле презентацияне күрсәтеп, Г. Тукай турында сөйләү)

   Габдулла Тукай

Габдулла Тукай – бөек шагыйрь. Ул татар халык шагыйре. Г. Тукай шигырьләр, әкиятләр язган.

26 нчы апрель – шагыйрьнең туган көне.

Татарстанда Г. Тукай һәйкәлләре бар.

4. Габдулла Тукай балалар өчен бик күп әкиятләр һәм шигырьләр язган.
5. Хәзер аның иҗатына багышланган күргәзмәгә игътибар итик.

(Күргәзмәдәге китапларга күрсәтеп, әсәр исемнәрен әйтү).

6. Бүген дәрестә без Г. Тукайның “Бала белән күбәләк” шигыре белән танышырбыз, мультфильм да карарбыз.

3. Яңа сүзләр белән таныштыру.

Тактада транскрипция билгеләре белән язылган яңа сүзләр:

шагырь – поэт

шигырь – стихотворение

бөек – великий

күбәләк – бабочка

армыйсың – не устаешь

кырларда – на полях

болында – на лугу

бергәләп – вместе

гомерем – жизнь моя

бик кыска – оченҗ короткая

рәнҗетмә – не обижай

тимә – не тронь

1). Тактада язылган яңа сүзләрнең мәгънәсен ачыклау (семантизацияләү).

2). Яңа сүзләрнең әйтелеше өстендә эш (укытучы артыннан хор белән һәм аерым-аерым кабатланыла):

- яңа сүздәге үзенчәлекле авазларны әйтү;

- сүзне кабатлау;

- сүзтезмә әйтү: күбәләк матур, гомере кыска һ.б.;

4. Физкультминутка үткәрү.

Күбәләкләр очалар (балалар куллары белән очу хәрәкәте ясыйлар),

Матур чәчәккә кунала (чүгәлиләр),

Бераз ял итәләр.

Һәм тагын очып китәләр.

5. Рәсем буенча эш.

- Г. Тукайның шигырен тыңлаганчы менә бу рәсемгә игътибар итик әле.

Рәсемдә нәрсә сурәтләнгән?

7. Бу кем?
8. Ул нишли?
9. Бу малайның кулында нәрсә? (сачок)
10. Ул нишли? (күбәләкләр тота).
11. Ни өчен?
12. Болай эшләргә ярыймы?
13. Аларның нәрсә сөйләшкәнен карыйк әле: нәрсә сөйләшәләр икән алар?

6. Мультфильм карау.

(http://balarf.ru/о-бала cайтынан алынган мультфильмны карау)

14. Сезгә мультфильм ошадымы?

15. Ә сез беләсезме нинди күбәләкләр була?

Менә бу рәсемдә без күбәләкләрнең күп төрле булуын күрәбез. (күбәләк рәсемнәре күрсәтелә). Алар бик матур. Алар табигатьнең бизәге. Алар арасында Кызыл китапка кертелгәннәре дә бар. Шуңа күрә безгә күбәләкләрен тотарга, үтерергә ярамый!

III. Ныгыту

Укытучы өчен максат: яңа теманы үзләштерүдә активлыкка һәм мөстәкыйльлеккә юнәлтү Укучылар өчен максат: яңа үзләштерелгән белемнәрне мөстәкыйль рәвештә сөйләмдә куллана белергә өйрәтү.

1. “Бала белән күбәләк” шигырен уку.

16. Инде шигырьне үзебез укыйк.

а) укытучы укып күрсәтә;

ә) укучылар кычкырып укыйлар.

2. Диалогик сөйләмне үстерү. Шигырьне  рольләргә бүлеп уку.

17. Ә хәзер шигырьне рольләргә бүлеп укыйк.

3. “Бала белән күбәләк” шигырен сәхнәләштерү.
4. Ситуатив күнегү.

Как ты скажешь о том , что:

18. Г. Тукай поэт;
19. он написал стихотворения;
20. мультфильм “Ребенок и бабочка” мне понравился.

IV. Йомгаклау.

21. Бүгенге дәрестә кем иҗатын өйрәндек?
22. Габдулла Тукай кем?
23. Г. Тукай нәрсәләр язган?
24. Нинди шигыре белән таныштык?
25. Балалар, http://balarf.ru/о-бала cайтында тагын бик күп төрле мультфильмнар карый аласыз. Мультфильмнарны рус һәм татар телендә карый аласыз. Бу сайт сезгә татар телен һәм әдәбиятын өйрәнергә ярдәм итәр. Сез татарча сөйләшергә бик тиз өйрәнерсез.
26. Икенче дәрескә “Бала белән күбәләк” шигырен ятлап килерсез.
27. Сау булыгыз, балалар! Исән-имин булыгыз!