О5о сахалыы толкуйдуур дьо5урун сайыннарыыга сорудахтар
тренажёр (1 класс) на тему

6-7 саастаах сорудаҕы сатаан өйдөөн толорор компетентноһын   бэрэбиэркэлиир тест.

1 чааһа. Тыл саппааһа.

1. Сорудах: Ҥ, һ,ҕ, ө,ү   буукубалары харандааьунан  сот!

оаджшщөшпащҥҕһГЕНРПИСМдРОһДЛЫОАДҕКУАПСөЛПФүЖДӨүЩЩАЛЩҕЛөСАоҥдөдһыөовҥ

екүфрөорҥджһлжыһлоҥврүфҥлпөлорвүрпөрһфөорүгһ

2. Сорудах:   4  7   9  сыыппаралары сот!

4905885147192447879365741097045912767645969871544394588927675347892377912789

3. Атын предмет аатын сот.

Чааскы, ньуоска, өтүйэ, тэриэлкэ.

Сон, дьууппа,ыстаан, үтүлүк, этэрбэс.

Оҕурсу, яблоко, слива, апельсин,банан.

Хатыҥ, харыйа, тиит, үөт, ньургуһун.

4. Утары суолталаах  тыллары холбоо.

Маҥан                      сымнаҕас

Сырдык                   ыарахан

Чэпчэки                    хараҥа

Түүн                          сарсыарда

Киэһэ                       күнүс

Бар                            сыт

Тур                            кэл

            Үчүгэй                       улахан

Кыра                          куһаҕан

                                  хара

5. Сөптөөх тыл ситэри суруй.

Сарсыарда, күнүс, киэһэ…

Кыһын,саас,сайын,….

Биир,икки,үс…

Бэнидиэнньик,оптуорунньук,…

Тохсунньу,олунньу,кулун тутар,…

Уон, сүүрбэ, отут,…

6. Сөптөөх тыл ситэри суруй.

Учуутал үөрэтэр, быраас…

Атыыһыт атыылыыр,

үҥкүүһүт…

Ырыаһыт…,  

Ынах маҥырыыр, ыт…

Куоска ньааҕыныыр, тураах…

Оскуолаҕа учуутал, детсадка…

Балыыһаҕа быраас, автобуска…

Помидор кыһыл, оҕурсу…

Дьиэ- мас,  кинигэ-…

Хатыҥ - мас , сардаана –

7. Сордоҥ-балык.

 Собо-…

 Бөрө-кыыл

  Саһыл-…

 Эһэ-…

 Куурусса-…

Барабыай-…

Тэтиҥ-мас

  Тиит-…

 Хатыҥ-…

 Хомурдуос-үөн

  Сахсырҕа-…

Чааскы-иһит

 Көстүрүүлэ-…

Моонньоҕон-отон

Дьэдьэн-…

Остуол-дьиэ мала

Дьыбаан-…

8. Быһаарыыга сөптөөх 5 тылы суруй.

Оҕуруот астарын аата-оҕурсу,………………

Туттар тэрил аата-өтүйэ,…,………….

Атах таҥаһын аата-этэрбэс,…,

Дьыл кэмин аата-кыһын,…

Таҥас-сап аата-  ырбаахы,..

Иһит-хомуос  аата-  чааскы,

Сибэкки аата-сардаана,….

9. Сыыһа этиини  сот.

Чыычаах уйатын ууга тутта.

Ынах мас лабаатыгар олордо.

Бөрө куобахтан куттанан куотта.

Куобах эһэни өлөрөн сиэтэ.

Кыһын олус итии, күн күүскэ көрөр.

Сайын күөл уута  муус буолла.

Саас  көтөр соҕуруу барда.

Күһүн көтөр сымыыт баттаата.

10. Оҕурсу-теплица, яблоко-…

Балык-уу, улар-…

Быраас-балыыһа, учуутал-…

Уруучука-суруй,  киистэ-...

Сон-сиэх,  саппыкы-…(тилэх)

Сон-тимэх, саппыкы-…(шнур, замок)

Телевизор-пульт, компьютер-…

Массыына-көлөһө, сөмөлүөт-…

Эмээхсин-кырдьаҕас, кыыс-…

11. Паараҕа утары суолтатын суруй:

Эрдэ сыт-хойут тур

Кылгас күн-…

Бытааннык хаам-…

Элбэҕи биэр-…

Эдэр кыыс-….

12. Быһаарыыга сөптөөх тыллары суруй.

Тымныы-хаар, муус,

Итии-…

Аһыы-…

Сытыы-…

Кэрэ-…   (мөкү)

Минньигэс-… (аһыы)

Уһун-…            (кылгас)

Кылгас-…

Үрдүк-…      (намыһах)

Намыһах-…

Кэтит-….

Синньигэс-…

13. Сөптөөх тыллары аннынан тарт.

Моркуоп-оҕуруот

Яблоня-саат, мас -үүнэр.

Дьиэ-тутааччы

Буулка-остуол, бурдук-асчыт

Балык- хатырык

Ыт-түү,  тиис- ытырар

Кулунчук- биэ

Ньирэй- ынах, оҕус, торбос

Чэй- саахар

Миин-тэриэлкэ, туус, ньуоска

14. Ситэрэн суруй.

Саахар минньигэс- лимон…

Хаар тымныы- уот…

Сыттык сымнаҕас- таас…

Сир чугас- халлаан-…

Мас үрдүк- чөҥөчөх-…

Күнүс сырдык- түүн-…

Сайын сылаас,  кыһын-…

2 чааһа. Ситимнээх саҥа

1. Предмет бэлиэтэ. Хайдах?

Мээчиги  ойуулааһын.

Бу предмет аата –мээчик. Кини формата төгүрүк, шаар  курдук.

Мээчик матырыйаала-эрэһиинэ буолар. Өҥө кыһыл, күөх, оранжевай уо.д.а. Мээчик арааһа элбэх: футбольнай, баскетбольнай, тенниснэй, волейбольнай. Мээчик  бырахтахха ыстанар, төкүнүйэр. Мин мээчигим:…

Өтүйэни ойуулааһын.

Бу өтүйэ-туттар тэрил буолар. Өтүйэ  тутааҕа мас, төбөтө тимир. Улахан, орто, кыра буолар. Сорох отүйэ масс, пластмасс буолар. Дьиэ тутааччы өтүйэнэн маска тоһоҕо саайар. Асчыт мас өтүйэнэн эти сымнатар. Быраас кыра өтүйэнэн киһи тобугун таарыйар.

Велосипед.

Бу велосипед. Кини транспорт буолар.Икки көлөһөлөөх, тимир араамалаах, урууллаах. Педалы атаххынан тэптэххэ тимир сыап көлөһөнү эргитэр. Оччоҕо айанныыр.

Велосипед арааһа элбэх. Биир, икки, үс көлөһөлөөх.

Сорудах:

Тэтэрээккэ тыл ситимин суруй.

Оҕолор оонньууллар.Оҕолор ыстаналлар....

                              оонньууллар

                                ыстаналлар

                                сүүрэллэр

Оҕолор                         күлэллэр

                                үөрэллэр

                                хачыаллыыллар

Сорудах:

Тыл ситимин суруй

Мин аҕам,мин ийэм...

                         аҕам                                        убайыҥ

Мин                 ийэм                Эн                быраатыҥ

         эбэм                                         балтыҥ

         эһэм        

Харыйаны                                        Ас

Хоһу                        киэргэттибит        Пирог                астаата

Оскуоланы                                        Бэрэски

Туорт…

Сорудах:

Харыйаны атыыласта.  Харыйаны а5алла…

                        Атыыласта

                        Аҕалла                     Салаат

Харыйа+ны        Туруорда                     Муорус                оҥорор

                        Киэргэттэ                Кисиэл

                        Симээт.         

Куукула                                                  

Массыын                 бэлэхтээтэ         

Компьютер