Вăтам ушкăнти ачасемпе пуплеве аталантарас тěлěшěнчен ирттермелли сценари конспекчě «Тилě тус»
план-конспект занятия (средняя группа)

Вăтам ушкăнти ачасемпе

пуплеве аталантарас тěлěшěнчен ирттермелли сценари конспекчě

Хатěрлекенě:

воспитатель

Вадимова Алина Александровна

Муркаш сали - 2020

«Тилӗ тус»

Ěҫ тěллевě:

1. Ачасен пуплевне юмах тăрăх аталантарасси;

2. «Тилě тус» юмах урлă чăваш ҫи-пуҫěпе (кӗпе, тухъя) тата капăрлăхěпе (сулă, мăй ςыххи) паллаштарасси тата юмах тăрăх калаҫма хистесси ;

3. Юмах урлă ачасене ыйту лартма (мӗн тăвать?) тата ыйту ҫине хуравлама вěрентесси.

4. Ачасене кěнекери иллюстрацисене тимлě сăнама хăнăхтарасси.

Ěҫ хатěрěсем: ача валли тилě костюмě, хытă хутран хатěрленě тилě макечě тата ăна валли тухья, кěпе, сулă, мăй ҫыххи.

Малтанхи ěҫ: «Тилě тус» чăваш халăх юмахне вуласси.

Ěҫ йěрки:

Воспитатель хуллен калать: Шӑп пулӑр-

                                                 Шӑпкан акрӑм.

                                                 Шӑп пулӑр-

                                                 Шӑпкан шӑтать.

                                                 Шӑп пулӑр-

                                                 Шӑпкан ӳсет.

В.: Ачасем ку мӗнле ҫыру выртать? Ҫырура мӗн ҫырнине пӗлес килет-и сирӗн?

Воспитатель ҫыру вулать: «Ырă кун, ачасем. Сирěн пата тилě тус ҫырать. Эпě карчăкпа старикрен тарнă чух хамăн тум тире тата капăрлăха ҫухатса хăвартăм.  Пулăшăр мана тархасшăн весене шыраса тупма».

В.: Ачасем сирӗн пата кам ҫырать? Мӗншӗн вӑл сирӗн пата ҫырать? Эсир ӑна пӗлетӗр-и? Тилӗ мӗнле юмахсенче тӗл пулать? Кунта эпӗ тилле сӑнланӑ иллюстрацисене куратӑп. Сирӗн шутпа хӑш тилě пирӗнтен пулӑшу ыйтать? Айтӑр-ха пӗрремӗш тилле сӑнаса пӑхар, мӗнлерех вӑл ? (злая- усал). Ӑҫтан пӗлтӗр усаллине?

Дети: Художник-иллюстратор изобразил шерсть лисы торчком.

В.: Кам пӗлет мӗнле юмахран вӑл ? («Лиса и дрозд»). Ҫапла, халӗ иккӗмӗш тилле сӑнар. Ку тилӗ мӗнлерех вара? (Добрая- ырӑ кӑмӑллӑ). Маттур ачасем, кунта тилӗн ҫǎмĕ ҫемҫе тата яка. Мĕнле юмахран-ши ку тилĕ? («Лиса и снегурушка»).  Ку тилĕ мĕнлерех тата? («Тилĕ тус» юмахри тилле кǎтартатǎп.)  

В.: Ачасем, сирěн шутпа пирĕн хǎш тилле пулǎшмалла-ши? Кам тавҫǎрса илеет, хǎш юмахран ку тилĕ? («Тилǎ тус» - «Лиса- плясунья») . Айтǎр пурте пĕрле ку юмаха аса илмелле вǎйǎ вылятпǎр. Давайте мы с вами вспомним эту сказку и поиграем в игру «Оденем лису».

 В.: Ачасем, калǎр-ха мана тархасшǎн, тилĕ малтан мĕн ыйтнǎ (чувашское платье- кěпе)  Айтăр кěпе тăхăнтартатпăр (одеваем на макет лисы). Затем что попросила лиса? Тухью. (А что это такое?- чувашский  девичий головной убор). Ачасем тилле тухья тǎхǎнтартаҫҫĕ. Тата мĕн ыйтнǎ-ха тилĕ? (монисту- мăй çыххи ). Айтăр-ха тилле  мăй çыххи ςакатпăр. Как вы думаете лиса еще что –то попросила у бабушки с дедушкой?

 Д.: Да, она попросила браслет –сулă.  Давайте мы лисе оденем сулă.  

 В.: Ачасем, эсир мĕнле шутлатǎр тилĕн тумтирĕпу капǎрлǎхне мĕнрен шырама тытǎнмалла? Как вы думаете ребята как мы будем искать? (ответы детей).

Шырама пуҫличчен тилĕ вǎрманта мĕнле пурǎннине аса илер ачасем.

Физкультминутка:

Тилӗ вăрман хӗррипе

Утса пырать ерипен (ходьба на месте лисьей походкой)

Унтала та кунталла (повороты в стороны)

Ҫаврăнать йӗри-тавра. (поворот вокруг себя)

Ӑна курас кăмăлпа

Эп пыратăп вăрманпа. (ходьба на месте)

Шăппăн-шăппăн, ерипен (ходьба на носочках)

Асăрхасчӗ ман тилле... (смотрим вдаль)

В: Эпӗ тилле асăрхарăм! (выходит девочка в лисьем наряде)

Лиса: Ырǎ кун пултǎр ачасем! Эсир ман Ҫырǎва илтĕр-и? Мана пулǎшатǎр-и?

В.: Ачасем, тилле пулǎшатпǎр-и? Тилĕ тус, эпир ачасемпе эсĕ мĕнле тумтир тата капǎрлǎх ҫухатнине аса илтĕмĕр, анчах та мĕнрен шырама пуҫламаллине пĕлместпĕр.

Лиса: Письмо поможет вам найти подсказку.

В: Значит нам нужно в письме найти лисьи следы. (рассматривают карту-письмо. Находят подсказки с цифрами на следах. Под следом находят цифру 1. Здесь рядом рисунок вешалки (платье).

В: Ачасем, ку мěн? Ку  кěпе. (пурте калатпăр)

Под №2 – цветок (тухъя).

В: Ку мěн? Тěрěс, ачасем. Ку тухья. Ун ҫинчен эпě сăвă пěлетěп: «Хӗвеллӗ уйăхлă тухья, йăл-йăл ςиςет хӗр пуςӗнче, капăрланса, вăййа тухса юрлать пике вăй пуςӗнче)

 3 – мячи (мăй çыххи). 4 – расческа (сулă). Тумтире тупнă май, тилě-хěрачана ҫипуҫпа капăрлăха тумлантаратпăр. Ҫак вăхăтра пěччен тата пěрле каланине ҫирěплетепěр.

В: Ачасем, пирěн конвертра тилě йěрěсем пěтрěҫ. Апла пулсан, эпир тилле пур тимтире те тăхăнтартрăмăр.

Л: Тавтапуҫ сире ачасем, мана тумтирпе капǎрлǎх тупса панǎшǎн. Халĕ эпĕ сире  «Тутăрла» вǎйǎ выляма чĕнетĕп.  

После игры лиса благодарит детей и воспитатель раздает раскраски для разукрашивания платья с чувашским орнаментом.