Байанай, сценарий
план-конспект занятия (старшая группа)

Аралдьытыы сценарийа «Байанайдаах булчуттар»

Арай биирдэ догордуу булчуттар олорбуттар. Биир кун тумсэн тыага бултуу тахсыбыттар. Куну быьа хааман- хааман тыаны биир гына кэрийбиттэр, ол эрээри тугу да олорботохтор. Тохтоон олорон сынньанарга оностубуттар. Кырачаан ырааьыйаны буланнар бэйэ- бэйэлэригэр бултуу сылдьан тубэспит муччургэннээх сырыыларын туьунан кэпсэтэ олорбуттар.

Бастакы булчут кэпсээнин сагалаабыт:

(3 булчут- уолаттар туран хааман кордороллор)

Арай биирдэ мин доготторбунаан бултуу сылдьан тугу да олорбокко, бултуйбакка халтай хаама сырыттыбыт. Баран иьэн биир ырааьыйага ийэ куобах оголорунаан кэнчээри оту сии сылдьалларыгар тубэстибит.

(куобахтар ыстаналаан киирэллэр)

Ырыа «Куобахчааннар»

1 булчут: Биьиги тохтуу туьэн сааларбытын ылан ытаары оноьуннубут, онуоха ийэ куобах ойуоккалаан киирдэ уонна эттэ:

Ийэ куобах : Оголорбун олорумэн, аьынын- харыьыйын! Эьиил бултуу кэлэргитигэр оссо элбэх куобах буолан корсуохпут, оччогуна биьиги тыабытыгар куобах орого оьуо суога.

1 булчут: Куобахтары аьынныбыт уонна салгыы бара турдубут.

(булчуттар олороллор)

2 булчут кэпсээнин сагалыыр:

(3 булчут уолаттар хааман кордороллор)

Арай биирдэ биьиги эмиэ биир кун кустуу айылгага сынньана тагыстыбыт. Кыра колуччэгэ тиийэн кэлэн, онос гынан кордубут, ийэ кус оголорун кытта аьыы сылдьаллар эбит.

(ункуу «Кустар»)

2 булчут: биьги саабытын таьааран ытаары кынаатыбыт. Ийэ кус котон кэлэн иннибитигэр тустэ уонна кордоьон санарда.

Ийэ кус : Оголорбун олорумэн, аьынын харыьыйын!. Оголорбун сайын устата аьатан, корон- харайан итии дойдуга айаннаары, которго уорэнэ сылдьабыт. Эьиил улаатан толоьуйэн, торообут дойдуларыгар кэлэн уйа туттан тороон- уьаан, тэнийиэхтэрэ, кус уорун элбэтиэхтэрэ.

2 булчут: биьиги кустары аьынан ыппатыбыт, салгыы бардыбыт.

(булчут уолаттар олороллор)

Ыытааччы: Кырдьык кустар оголорун аьымыккыт утуо суол. Кырачааннар улаатыннар.

3 булчут туран кэпсээнин салгыыр:

(булчут уолаттар туран кордороллор)

Кырдьык утуе быьыы эбит. Мин тубэлтэм маннык. Доготторбунаан булчут уолаттарбынаан биир кун тыага куобахха ииппит туьахтарбын коро бардыбыт. Туьахтарбытын корон, икки- ус куобахтанан, бутэьик туьахпытын коро бардыбыт. Арай иннибэр туох эрэ тыаьыыр. Корбутум- туьахпар кып- кырачаан таба огото иннибит, куттаммыттыы мин диэки тогуруччу корор, тула холоруктуур. Мин тула оттубун коруммутум, ийэ таба турар эбит.

Ийэ таба

Огобун быыьаа, туьаххыттан босхолоо, туох да буруйа суох кырачааны олороннун Байанайгын хомотума, ийэ таба кордоьуутун ылын, ойдон!

3 булчут: Мин кырачаан таба оготун аьынаммын, босхолоотум. Табам огото уорэн, биьигини тула суурэкэлээтэ:

Таба огото:

Амарах санаалаах булчуту

Умнуом суога хаьан да,

Байанайдаах дьин булчут

Амарах сурэхтээх буолуохтаах..

1 булчут: Учугэйдик бултаатыбыт, биир да кыылы олорботубут, учугэйдик сынньанныбыт.

2 булчут: Котордор кустар куох халлаанньа конул котон куорэйдиннэр. Котордоро суох куох халлааммыт , дирин далайбыт кураанахсыйара буолуо.

3 булчут: Мин кыыл оголорун олорорбун олох собулээбэппин. Кырачааннар сырыттыннар, конул тыаларыгар коччуйдуннэр!