"Манай нухэд-гэрэй амитад"
план-конспект занятия по развитию речи (старшая группа)

Муниципальное бюджетное дошкольное образовательное учреждение

Шара-Азаргинский детский сад «Ургыхан»

Конспект НОД

по бурятскому языку

Темэ: «Манай нүхэд-гэрэй амитад»

в старшей группе 

Воспитатель: Жалсанова Арюна Алексеевна

у. Шара-Азарга

                                                  2024г                                      .

Зорилго:

• Гэрэй амитадые танилсалгые үргэмжэлүүлхэ, ба тэдэнэй түлэнүүд тухай үхибүүдэй ойлгосые үргэдхэхэ. Эдэ амитад ямар абари зантайб, юу эдидэг бэ, ямар аша туhа хүндэ хүргэдэг  бэ гэжэ ойлгуулха;
• Асуудалнуудта харюусажа hургалга улам саашань үргэлжэлүүлгэ;
• Буряад хэлэлгэ, тухайлха шадабари (воображение), ухаан дурасхал хүгжѳѳхэ,
• Үхибүүдые амитанда анхаралтайгаар хандаха ба дуратайгаар хүмүүжүүлхэ.
• Повторить счет на родном (бурятском) языке

Хэрэгсэлнүүд: Изображение дома и животных для магнитной доски, муляжи

                             животных

Ход занятия

Хүмүжүүлэгшэ:

Организационный момент

- Амар сайн, үхибүүд

  Манай нюдэд харана,

  Манай шэхэд дуулана,

  Манай хүлнүүд амарна,

  Манай гарнууд үбдэг дээрэ,

  Үшѳѳ дахин туհална.

Сюрпризный момент:

Хүмүжүүлэгшэ: Шагнагты, нэгэ хүн тоншоно! Харахамнай гү?

Үхибүүд: Харая!

Хүмүжүүлэгшэ: Баярма басаган манайда айшалаад ерэбэ.

Баярма: Сайн байна!

Үхибүүд: Сайн байна, Баярма!

Баярма: Танилсахамнай гү? Минии нэрэ Баярма. Ши хэн гэжэ нэрэтэйбши?

            Дети по очереди отвечают:  Минии нэрэ… (меня зовут…)

Хүмүжүүлэгшэ: Бидэ барандаа Баярматай танилсабабди.

Хүмүжүүлэгшэ:  Баярмагай гэртэ олон амитад бии, тэдэнэй хойноհоо Баярма харууհалха  дуратай. Һүйд (беда) болошобо, олоногүй тэдээнэй. Харытадаа.

 Хорео соонь  амитадынь  үгы. Юун болооб, хайшаа орооб амитадынь?

Үхибүүд, юун гэжэ հананабта?

 Хүмүжүүлэгшэ:  Баярма амитад хоргодоо гэжэ հанана, тиигээд бэдэрхыемнай хүлеэжэ байна. Баярмада туհалхамнай гүү ?

Үхибүүд: туհалая!

Хүмүжүүлэгшэ:  Баярма тэдэ амитадаа дуудаха.

Баярма: Май-май-май

             Мѳѳ-мѳѳ-мѳѳ

             Ѳѳ-ѳѳ-ѳѳ…

Хүмүжүүлэгшэ:  Амитадынь дууланагүй. Баярматай хамта амитадые дуудая.

Основная часть:

Звучит аудиозапись с голосами домашних животных

Хүмүжүүлэгшэ:  Шагнагты, хаанаհаа абяан гаранаб?  Олообди, Баярмагай  амитадынь , энэ հайхан  ханза соо байна. Таабаринуудынь  таагаагүйдамнай

гарахагүйбди гэнэ. Яахамнайб,  таабаринуудые тааха дуратай гүт?

Үхибүүд: Тиимэ, дуратайбди

Хүмүжүүлэгшэ:  Шагнагты  таабаринууды:

 Урдаа հэрээтэй,

  Дундаа хүнэгтэй,

Хойноо ташууртай. Юун бэ? (Үнеэн)

Нэгэниинь эдеэлнэ,

Дүрбэниинь дүнгэнэ

Түргэн гүйдэлтэй,

Түмэр гуталтай. Юун бэ?(Морин)

Тала дээгүүр сагаан юумэд

Бүмбэр, бүмбэр бэлшэнэ. Юун бэ? (Хонин)

Үхэр бэшэшье հаа, հүү үгэдэг,

Үбэртэй , հахалтай. Энэ юун бэ? (Ямаан)

Тээбэри зѳѳдэг ажалтай

Тэнхээтэй томо амитан юм.

Олон хоног губи соо

Огто уհагүйгѳѳр ябадаг юм.юун бэ? (Тэмээн)

Дети отгадавшие загадку, берут изображение животного и «отводят» на скотный двор – приклеивают на магнитную доску

Хүмүжүүлэгшэ: Иимэ айхамшагтай Баярмагаймнай  амитад. Эдэмнай, ямар амитад бээ?

Үхибүүд: Гэрэй амитад. Табан хушуу мал.

Хүмүжүүлэгшэ: Амитад тухай хѳѳрэжэ үгэе Баярмада.

Рассказы  детей (энэ юун бэ? Бэеын хуби. Юу эдидэг бэ? Ямар туհа хүргэнэб хүндэ. Ямар абяа гарганаб? Ямар түлэтэйб? )

 Энэ юун бэ? – Үнеэн

 Энэ юун бэ? – Хонин

 Энэ юун бэ? – Ямаан

Энэ юун бэ? – Морин

 Энэ юун бэ? – Тэмээн

Хэды амитад бэ? Тоолое.

Эдэ ямар амитад бэ?  Гэрэй амитад. Табан хушуу мал

Физминутка

Нэгэн, хоер – бодоел даа,

Гурбан, дүрбэн – эрьелдэел даа,

Табан, зургаан –гараа үргэе,

Долоо, найма - дэбхэрэлдэе,

Юհэн, арбан-  հууридаа հууя.

Инсценирование сказки «Репка».  Нэгэтэ Ямаадай репэ олобо.

«Гансараа яадааб, хамтаараа шадаабди»

Хүмүжүүлэгшэ:  Бидэ ямар амитадай тухай хѳѳрэлдѳѳбди? Энэ хэшээлдээ юу хээбта, юуниинь баранհаа հонирхолтой байгааб. Бэрхэ байнат!  Мүнѳѳ үдэр энэ хэшээлдээ, ехэ հайнаар хүдэлѳѳт.Иигээд хэшэлнай  үнгэрбэ,  Баярмамнай, айшаднай гэртэй бусахань, барандаа  «баяртай» гэебди.