Башҡорт теленән « Кем ҡайҙа йәшәй» темаһына уртансы төркөм өсөн телмәр үҫтереү буйынса дәрес конспекты
план-конспект занятия по развитию речи (средняя группа)

Илеш районы муниципаль районы муниципаль мәктәпкәсә белем биреү учреждениеһы

Түбән Йәркәй ауылы “Баланы үҫтереү үҙәге – балалар баҡсаһы”

Башҡорт теленән

« Кем ҡайҙа йәшәй»

темаһына өлкәндәр төркөмө өсөн телмәр үҫтереү буйынса дәрес конспекты

                                        Йәнбирҙина Айһылыу Флүр ҡыҙы

                                                     2021 йыл

    Маҡсат: балаларҙың хайуандар тураһында белемдәрен киңәйтеү; мнемотаблицалар буйынса һөйләргә өйрәтеү; диалогҡа ҡушылып китергә, тулы һөйләмдәр менән яуап бирергә өйрәтеүҙе дауам итеү; “Һ” өнөнөң әйтелешен нығытыу; хайуандарға һаҡсыл ҡараш тәрбиәләү.

    Һүҙлек эше: ҡуян, ҡырағай, кишер, һыйыр, һөт.

    Типик грамматик конструкциялар: Был ҡуян. Ул ҡырағай хайуан.

Ҡуян кишер ярата.

     Ҡулланма материалдар: уйынсыҡтар (ҡуян, һыйыр) һалынған тылсымлы ҡумта, урман һәм өйҙәр макеты, ҡурсаҡ “Белмәҫйән”, фланелеграф, таблица.

Дәрес барышы:

Ойоштороу өлөшө.

Тәрбиәсе өҫтәлгә өй һәм урман макеты урынлаштыра. Белмәҫйән тылсымлы ҡумта тотоп килеп инә.

Тәрбиәсе: Белмәҫйән, ниңә улай күңелһеҙ?

Белмәҫйән: Мин хайуандарҙың ҡайҙа йәшәгәндәрен белмәйем.

Тәрбиәсе: Балалар, Белмәҫйәнгә ярҙам итәйекме? (бер балатылсымлы ҡумта эсенән бер хайуанды ҡапшап ҡарап исемен әйтә, балаларға күрһәтә).

-Был ҡуян.

-Йомшаҡ ҡына, аҡ ҡына беҙгә ниҙер әйтә түгелме? Әйҙәгеҙ, һорайыҡ әле, ҡайҙан килде икән ул беҙгә?(урмандан).

-Ҡуян ниндәй төҫтә? (аҡ төҫтә).

-Ҡуяндың ҡойроғо (ҡолағы) ниндәй? (Тәрбиәсе балаларҙан тулы яуап талап итә).

Тәрбиәсе фланелеграфҡа мнемотаблица ҡуя.

                                     Мнемотаблица буйынса эш.

Был ҡуян.      Ул ҡырағай хайуан. Ҡуян кишер ярата.

-Айгөл, ҡуян ҡайҙа йәшәй?

-Ҡуянды урманға алып барып ҡуй.

Белмәҫйән: Белдем. Ҡуяндың ҡайҙа йәшәгәнен.

(Бала ҡумта эсенән икенсе хайуанды ала).

• Был һыйыр.
• Һыйыр нисек мөңрәй? (Му – у – у).
• Әйҙәгеҙ, балалар бергәләп ҡабатлайыҡ. Белмәҫйән һин дә ҡабатлап ултыр(бергәләп ҡабатлайҙар: му-у-у).

                      “У” өнөнә артикуляция.

• Ә хәҙер бергәләп һыйырҙың йырын ҡабатлайбыҙ: му – у – у(ҡалын).
• Быҙауҙар нисек мөңрәйҙәр? (нәҙек): мө – ө – ө.
• Һыйырҙы ҡайҙа ҡуябыҙ? (йорт эргәһенә).
• Балалар, һыйыр ҡайҙа йәшәй? (кәртәлә, һарайҙа).

Мнемотаблица буйынса эш.

Уйын “Кем ҡайҙа йәшәй?”

Балаларға предметлы һүрәттәр таратып бирелә. Таҡтала ҙур карточка. Унда йорт һәм урман һүрәте.

Балаларға һүрәттәрҙе айырып һалырға тәҡдим ителә.