Открытое занятие
план-конспект занятия

О5ону сайыннарар киин 10 №-дээх «Туллукчаан» о5о саада

III орто болох «Дьукээбил» о5олоругар

«Куобах дьиэтэ»,

 «Хаар уонна муус –хайдах уоскууллэрий?» интегрированнай аьагас дьарык конспега

                                                        Иитээччилэр: Потапова Д.П.

                                                                        Афанасьева В.В.

Дьокуускай 2015с.

Иитии-сайыннаарыы коруннэрэ:

- тыл сайдыытыгар (коммуникация)

- логическай ыйытыылар, оонньуулар.

Темата: Остуоруйаны интириэьиргээн истэргэ уорэтии.

Дьарык сыала: - дьыл кэмнэрин туьунан билиилэрин сайыннарыы;

-Боппуруостар комолорунэн кэпсиир дьогурдарын сайыннарыы.

- Айылга костуулэрин туьунан уорэтии;

-Муус уонна хаар туьунан ойдобулу уоскэтии.

-Билиигэ-коруугэ, дьулуурдаах буоларга иитии.

-Аьыныгас буоларга иитии.

Туттар тэриллэр: проектор, ноутбук, флешка, хартыыналар, стаканнаах уу, хаар.

Дьарык хаамыта.                

1.(Оголор олоппосторго олороллор. Музыка тыаьыыр Сказочница киирэр).

-Оголор, мин остуоруйа дойдутуттан кэллим. Мин аатым Сказочница. Мин эьиэхэ куулэйдии кэллим. Остуоруйа дойдутугар куулэйдии барыаххайын диэн ынырабын. «Куобах дьиэтэ» диэн остуоруйаны кэпсиэм.

1 слайд – Олорбуттара эбитэ уьу саьыл уонна куобах. Саьыл дьиэтэ муус эбит, куобах дьиэтэ – мас эбит.

2 слайд – Сандал Саас тиийэн кэлбит, саьыл дьиэтэ ууллан хаалбыт, куобах дьиэтэ турбутун курдук турбут.

          3 слайд -    Саьыл куобахха миигин хоннор диэн кордоьон киирэн баран, куобагы   уурэн кэбиспит.

           4 слайд - Куобах барахсан ытыы олорбут. Ыт тиийэн кэлбит.

-Гав!Гав1Гав! Того ытаатын куобахчаан?

-Того ытыам суогай? Мин дьиэм мас этэ - саьыл дьиэтэ муус этэ.  Миэхэ хоннор диэн кордоьон киирэн баран, миигин уурэн кэбистэ.

5 слайд -Ытаама куобахчаан, мин кинини ууруом. Куобах дьиэтигэр кэлбиттэр.

-Гав! Гав! Гав! Саьыл куобах дьиэтиттэн бар.

-Ону саьыл эппит: «Дьэ мин билигин тахсыам, оьогум урдуттэн туьуом, тынырахтарбын таььарыам». – диэн истэгинэ ыт куттанан куотан хаалар.

6 слайд -Куобахчаан эмиэ ытыы-ытыы баран испит, кинини утары эьэ корсубут.

-Хайа куобахчаан того ытаатын?

-Куобахчаан туох буолбутун кэпсээн биэрбит.

-Ытаама куобахчаан, мин кинини ууруом.

-Суоох! Ыт кинини эмиэ сатаан уурбэтэгэ. Эн эмиэ сатаан ууруон суога.

-Ууруом!Чэ бардыбыт.

7 слайд - Куобах дьиэтигэр тиийбиттэр. Эьэ сабылга куобах дьиэтиттэн тагыс диэбит.

 -Ону саьыл эппит: «Дьэ мин билигин тахсыам, оьогум урдуттэн туьуом, тынырахтарбын таььарыам» - диэн истэгинэ этэ куттанан куотан хаалбыт.

8 слайд - Куобахчаан эмиэ ытыы2 суол устун хааман испит. Кинини утары хотуурдаах ботуук иьэр эбит.

  -Кукарекуук! Хайа куобахчаан того ытаатын?

-Того ытыам суогай? Мин дьиэм мас этэ – саьыл дьиэтэ – муус этэ. Саас кэлбитигэр саьыл дьиэтэ ууллан хаалла. Миигин хоннор диэн кордоьон киирэн баран – миигин уурэн кэбистэ.

-Ытаама куобахчаан! Чэ барыахха мин кинини ууруом.

-Суох, сатаан уурууон суога! Ыт уурэ сатаабыта сатаан уурбэтэгэ. Эьэ уурэ саьаабыта сатаан уурбэтэгэ. Эн эмиэ сатаан ууруон суога.

- Суох! Син биир ууруом. Кинилэр дьиэгэ тиийбиттэр.

9 слайд-Кукарекуук! Санныбар хотуур сугэн иьэбин! Саьыл тургэнник куобах дьиэтиттэн тахса огус! Саьыл куттаммыт, обогун урдуттэн туьэ охсон ойуур диэки куота турбут.

10 слайд - Онтон ыла куобах дьиэтигэр олорбут. Ботуук киниэхэ ыалдьыттыы кэлэр буолбут

-Манан остуоруйабыт бутэр, ким истибит маладьыас!

-Оголоор тоьо учугэй остуоруйаны иьиттигит?

-Куобах дьиэтэ хайдах этэй?

-Саьыл дьиэтэ?

-Куобахха ким2 комолосто?

-Ким саьылы уурдэ?.

-Саьыл куобахтыын догордоьуон багарбыт, туох кэьии агалара буолуой?.

        2.Хамсаныылаах оонньуу: Чэ эрэ оголор, билигин биьиги сынньана таарычча кыыллар буолан ылыахпыт.

        (Музыка тыаьыыр – куобах, сабыл, боро, эьэ).

        3.Чэ эрэ оголоор, билигини биьиэхэ ханнык дьыл кэмэй? (Кыьын). Сооп, саьыл дьиэтин оччого хаьан оностубутуй? Хайдах биллигит? Ханнык дьыл кэмигэр ууллубутуй? (Саас). Чэ эрэ билигин биьиги хаар уонна муус туьунан кэпсэтиэхпит.

        1 слайд – Таайбараннары таайсыы.Хаар уонна муус туьунан

        2 слайд – Хаар киьи ыалдьыттыы кэлбит.

        3 слайд – Хаар, муус сылааска хайыылларый?

        4 слайд – Хаар, муус хайдх онноох буолалларый?

        5 слайд – Хаар уонна муус хантан уоскууллэрий?

        6 слайд – Муус хайдах уоскууруй?

        7 слайд – Дьиэгэ мууьу хайдах оноруохха собуй?

        8 слайд – Хаар кыырпага хайдах быьыылаах буоларый?

        9 слайд – Хартыынаннан кэпсээн. Кыьын ханнык оонньуулары ооньуохха соуй таьырдьа?

-Оголоор, биьиги бэгэьээ опыт онорбуппут дии! Тугу гынныбыт этэй! Чэ

Эрэ коруоххэйин эрээ! Хайаабыта буолуой? Ээ хайа оголор, уубут тонон хаалбыт дии, того томмутуй? Муус буолан хаалбыт. Ханнык бырааьынньык иьэрий, эьиги дьиэгитигэр бу курдук мууьу араас онунэн кырааскалаан баран – тоноруоххутун соп – дьиэгит таьын киэргэтитэххитин соп.

-Онтон оголор бу хаар дьиэгэ киллэрдэхпитинэ, хайыагай? (ууллар, уу буолар).

Сюрпризный момент: Ааны тонсуйаллар. Саьыл киирэн кэлэр.

-Дорооболорун оголоор, мин эьиги хайдах дьарыктанаргытын истэн турдум. Наьаа маладьыастар эбиккит. Элбэги да билэр эбиккит. Бэрээдэктээх да оголор эбиккит. Онон мин эьиэхэ кэьиибин агаллым.