Конспект занятия по ФЭМП "Фребель арыытыгар айан"
план-конспект занятия по математике (подготовительная группа) по теме

Фребель арыытыгар айан

(оскуолаҕа бэлэмнэнии бөлөөххө аналлаах математикаҕа дьарык)

Интеграция образовательных областей:

1. «Познавательное развитие».
2. «Речевое развитие».
3. «Социально-коммуникативное развитие».
4. «Физическое развитие».
5. «Художественно-эстетическое развитие».

Цель:

- развитие познавательной деятельности детей старшего дошкольного возраста через использование игрового набора «Дары Фрёбеля».

Задачи:

1.Закрепить представление детей о геометрических фигурах; умение распознавать геометрические фигуры;

2. Закрепить счет до десяти;

3.Продолжать учить различать количество предметов и соотносить их с числом;

4.Учить детей определять и оценивать свое эмоциональное состояние;

5.Создавать положительный эмоциональный настрой;

6.Развивать у детей внимание, мышление, мелкую моторику.

Виды детской деятельности: игровая, коммуникативная, продуктивная.

Материалы и оборудование: Наборы «Дары Фрёбеля», разноцветные мячи.

Методические приемы: наглядный, словесный, практический.

1. Киирии чааһа.

Оҕолор киирэллэр.

Иитээччи:

-Үтүө күнүнэн!

Оҕолор:

-Үтүө күнүнэн!

Иитээчи:

- Чэйин эрэ, о5олоор, дьарыкпытын са5алыаххайын. Манна кэлэн мин аттыбар олоробут. (о5олор коврикка кэлэн тегуруктуу олороллор.).

Биьиэхэ бугун садикпытыгар электроннай сурук тиийэн кэллэ. Бу суругу ыраах, ыраах баар Фребель арыытыттан  ыыппыттар. Аа5абыт дуо? Туох туьунан сурук буоларын билиэххитин ба5ара5ыт дуо?

О5олор:

• Аьаа, билиэхпитин ба5арабыт.

“Кунду “Парус” о5о саадын иитиллээччилэрэ, ыраах Фребель арыыттан итии-истин э5эрдэ буолуохтун!!!Биьиги арыыбыт баайынан – дуолунан, элбэх кэьиилэринэн, утуе санаалаах олохтоохторунан бииллэр. Ол гынан баран биьиэхэ улахан иэдээн буолла. Биьиги арыыбытыгар пираттар кэлэн бардылар. Биир кэьиибит дьааьыгыттан хас да элеменнара сутэн хаалбыттар. Биьиги эьиэхэ улахан кердеьуулээх суруйдубут, биьиэхэ баьаалыста кэьиилэрбит элеменнарын буларбытыгар бука баьаалыста кемелеьуеххут дуо? Биьиги билэбит, эьиги булугас ейдеех, хорсун о5олор буоларгытын. Сурукка хаалбыт элеменнар хаартыскааларын ыытабыт. Эьигини ыалдьыттыы олус диэн кэтэьэбит.”

Иитээччи:

• Дьэ, о5олоор бу маннык ис хоьоонноох сурук тиийэн кэлбит. Этин эрэ миэхэ эьиги булугас ейдеех, хорсун быьыылаах о5олоргут дуо?

О5олор:

• Аьаа!!!
• Биьиги кемелеьебут дуо, кинилэргэ?
• Аьаа.
• Оччо5уна, билигин миэхэ этин эрэ Фребель арыытыгар биьиги хайдах, тугунан айанныахпытын себуй?
• Самолетунан, вертолетунан, параходунан, хараабылынан.
• Саамай сепке эттигит. Ол гынан баран биьиги хараабылынан аайнныахпыт. Биьиги Фребель арытыгар айынныырбытын иьин, биьиэхэ араас мэьэйдэри ааьарбытыгар Фребель бэлэхтэрэ кемелеьуехтэрэ. Хараабылга билет атыылаьыахпытын наада эбит. Билет сыаната 10 соккуобай.

Задание

Эьиги харччыннан буолбакка, Фребелинан телуугут. Эьиги иннигитигэр Фребель бэлэ5э 5Р нуемэрдээх сытар. Бу манна сыыппралаах кубиктар бааллар. Бу сыыппаралары холбооннут, хас биирдиигит 10 сыыппараны таьаарыахтаах. Иккилии кубигы ылабыт уонна 10 сыыппраны таьаарабыт. Хаьы хаска эптэхпинэ 10 тахсарый?

(о5олор 10 сыыппараны таьаараллар). Иитээччи хас о5о аайыттан ыйытар, хайдах 10 сыыппраны таьаарбытын.

Иитээччи:

-Маладьыастар. Сепке таьаарбыккыт. Билигин мин эьиэхэ билеткытын тунэтиэм. Хас биирдии билет номердаах, ол номер ханнык миэстэ5э олороргутун  бэлиэтиир. Миэстэбитин булан олордубут.

-Блигин харахпыын симэбит уонна айанныыбыт. (Звук.  “Шум моря”).

- Хараабылбыт муора бал5ааныгар хамсыыр. Уна диэки тустубут, онтон ханас диэки тустубут. Бытааннык харахпытын астыбыт.

Арыылар кестеллер.

-Арыыга айаннаан кэллибит. (тураллар. Иннилэригэр стрелкалаах коробканы кереллер.

-Коробканы арыйан керуеххэйин. (коробканы арыйан кереллер. Коробка иьигэр 1№-дээх бэлэх коробкта баар. Иьигэр икки элеменнар сыталлар. Ма5ан уонна хара. Уонна хара, маган быалаах конвертаах сурук.. суругу ылан аа5абыт.

“О5олор биьиги арыыбытыгар айаннаан клбикитинэн итии-истин э5эрдэ! Билигин араас ыарахаттары, мэьэйдэри ааьыаххыт. Хас заданаияны аастаххыт аайы биирдии еннеех элемены ылан иьиэххит. Ылбыт элеменныт енунэн трелкалары кердуугут. Стрелканы буллаххытына заданиялар баар буолуохтара. Бастакы соруда5ы бу миэстэттэн са5алыыгыт. Элеменнаргыт енерунэн стрелканы кердеен. Онно сорудаххыт баар буолуо5а.”

 Белый и черные элементы.

Иитээччи:

• Биьиэхэ ханнык еннеех элеменнар баалларый?
• Ма5ан уонна хара.
• Ол аата биьиги маннык еннеех конверты булуохпутун наада эбит.

Маган уонна хара еннеех конверты кердууллэр.

“Биьиги арыыбыт олохтоохторо уонна ыалдьыттара киэргэнэллэрин себулуууллэр. Бу сорудахха баар курдук холобурунан хас биирдии о5о киэргэллэ онорун.”

Холобур о5олор иннилэригэр уонна экранна кестер.

О5олор соруда5ы толороллор.

Иитээччи:

• О5олор, эьиги иннигитигэр 1 нуемэрдээх бэлэх баар. Мантан ылан схеманнан керен киэргэллэ онорун. Хас биирдии о5о5о араас-араас холобур.

Иитээччи:

-Хас ен баарый эьиги киэргэлгитигэр?

-Ханнык фигуралартан эьиги киэргэллэри онордугут?

О5олор эппиэттэрэ.

Иитээччи:

-Маладьыастар. Бастакы соруда5ы толордугут.

Экранна кыьыл еннеех элемент кестер.

-билигин ханнык енеех соруда5ы кердуубут?

-Кыьыл еннеех.

Кыьыл еннеех конвертка тиийэбит.

“Биьиги араас  еннеех кунду фигураларбытынан дьааьыктарбыт хаппахтарын киэргэтэргэ кемелеьун эрэ. Иитээччи хамаандаларын бол5ойон истин уонна толорун”.

-О5олоор. Эьиги иннигитигэр J2 нуемэрдээх бэлэх дьааьыга сытар. Билигин мантан ылан сорудаҕы толоробут.

-3 саьархай еннеех ус муннугу уеьээнни уна муннукка уурун;

-2 халлаан куех еннеех ханнык ба5ар фигураны хаппах ортотугар уурун.

- уеьээнни ханас муннукка 2-ттэн элбэх, ол гынан баран 4-тэн кыра кыьыл еннеех фигураны уурун.

-аллараанны уна уонна ханас муннукка ханнык ба5ар еннеех 4-туу  фигураны уурун.

Иитээччи:

- Чэйин эрэ, билигин хайдах онорбуппутун керуеххэйин.

-Ханнык еннеру уна муннукка уурдун?

-Хас фигура ханас муннукка баарый?

-Аллараа ханас, уна муннуктарга ханнык еннеех фигураны уурдун?

-Маладьыастар, о5олоор. Соруда5ы толордугут.

 Экранна керун эрэ. Ханнык еннеех элемент та5ыста? Даа, маладьыастар, оранжевай ен та5ыста.

-Ханнык еннеех конверты кердуубутуй?

Оранжевай еннеех конверт соруда5а.

“Пираттар кэлэн барбыттарын кэннэ биьиги арыыбыт олохтоохторо наьаа да хомойон, хоргутан сылдьаллар. О5олоор, биьиги арыыбытыгар уерууну-кетууну, ырыаны – ункууну тенуннэрин эрэ. Оччо5уна олохтоохтор уеруехтэрэ, кинилэргэ дьол саргы теннуе5э.

 (Хомойбут смайл).

Ункуу музыканнан “ТАКА-ТАКА”.

-Чэйин эрэ, кыратык ункуулуу туьуеххэйин.

Ункуулууллэр. Уербут смайл кестер.

 Саьархай еннеех элемент кестер.

Саьархай еннеех конверты кердуубут.

                                  Саьархай еннеех конверт соруда5а.

“Эьиги иннигитигэр 3 уонна 4 бэлэхтэр кубиктара сыталлар.Пираттар кубиктары ыьан кэбиспиттэр.  Бу кубиктарынан эьиги дьиэтэ, муостата оноруохтааххыт”.

О5олор кубиктарынан бэйэлэрэ керен дьиэ, муоста туталлар.

Иитээччи:

-Хайдах дьиэни туттугут? Ханнык фигураларынан туьанныгыт?

-Маладьыастар, соруда5ы толордугут.

 От куех еннеех элемент кестер. Конверты кердуубут.

От куех еннеех конверт соруда5а.

“Бу наьаа ырахан сорудах. Бу соруда5ы арыы олохтоохторо сатаан толоро иликтэр. Ескетун эьиги бу садааччаны толордоххутуна Фребель арыытыгар бастакыннан бу садааччаны суоттаабыт о5олор буола5ыт. Бу садааччаны 5Р уонна 7 нуемэрдээх бэлэхтэринэн толоро5ут.

Бол5ойон итсин: Бу арыыны 7 харабыллааччы харабыллыыр эбит, ол гынан баран пираттар кэлэн барбыттарын кэнниттэн эбиитин ессе 2 харабыллааччыны туруоран биэрбиттэр. Уопсайа хас харабыллааччы баарый? Эппиэккитин кубикка баар сыыппараннан эбэтэр палочкаларынан кердерун.

Иккис задача:

Экраны көрөн сорудаҕы толор.

Иитээччи:

-Маладьыастар, сепке задаачалары суоттаатыгыт. Фребель арыытыгар саамай бастакыннан бу задааччалары суоттаабыт эьиги буола5ыт.

Экранна халлаан куех еннеех элемент тахсар. Халлаан куех еннеех конверты арыйабыт.

Сорудах.

“О5олоор, биьиги арыыбытыгар пираттар кэлэн барыахтарыттан ыла, еннеех элеменнары уоран барбыттарын кэннэ биьиги арыыбытыгар маган уонна хара эрэ өҥнөр баар буолбуттар. Биьиги арыыбытыгар атын еннеру тенуннэрин эрэ. Бу уруьуйдары эьиги еннеех точкаларынан уруьуйдуохтааххыт. Уруьуйдарга уровнениялар бааллар.уровнениялары суоттуугут. Тахсыбыт эппиэт сыыппаратынан ену кердуугут.

  (урун-хара еннеех арыы кестер).

Бабочкалары уонна мээчиктэри уруьуйдууллар.

Иитээччи:

-То5о бу енунэн лыах кынатын уруьуйдаатын?

-Бу мээчик бу етте маннык еннее5уй?

О5олор эппиэттэрэ.

-Бэлэмнит дуо?. Маладьыастар. Арыыбыт эмиэ араас енунэн дьэргэйдэ.

( слайдка  еннеех арыы кестер).

 Фиолетавай еннеех элемент кестер.

Конверты ылан аа5абыт.

“О5олоор, маладьыастар! Эьиги туох баар сорудахтары, задааччалары, усулуобуйалары барытын аастыгыт, кехтеехтук кытынныгыт!!! Эьиги биьиэхэ саамай булугас ейдеех, хорсун буоларгытын дакаастаатыгыт. Улахан, улахан махталбытын тиэрдэбит!”

Элеменнары барытын коробкатыгар угабыт.

Слайд №18 (элеменнар барыта хомуллубут коробка кестер).

Иитээччи:

-Чэйин эрэ, элеменнары барытын коробкатыгар ууруоххайын.

-билигин дьиэбитигэр теннебут. Билеткыт номерынан миэстлэргитин булан олорун.

О5олор олороллор.

• Харахпытын симэбит. (шум моря).
• Харахпытын аьабыт. Биьиги тептеру тиийэн кэллибит.

Рефлексия.

• Биьиги ханнык арыыга бара сырыттыбыт? Арыыбыт аата ким диэн этэй? (Фребель арыыта).
• Биьиги онно тиийэн тугу гынныбыт?
• Эьиги санаа5ытыгар саамай ыарахан сорудах ханнык этэй?
• Эьиэхэ маннык аайнныыры, куулэйдиири себулуугут дуо?
• Маладьыастар о5олоор! Эьиэхэ улахан улахан, махтал буолуохтун.