Сагаалган (сценари)
классный час (3 класс)

Сагаалган  (сценари)

1.Амар сайнууд, уетэн нухэдни! Сагаан hараар, Сагаалганаар!

2.Малаан халзан дайдаар

Малаа удхэн hуугша

Сарюун hоёд арад зондоо

Сагаан hарын баяр мэндэ!

3.Саhанай жэжэхэн одохонууд

Сасаhан сэсэгтэл унана.

Морин жэлэй удэрнууд

Мухарин тургор унгэрбэ.

Сагаалган.

Саагуурнаагуурhалхилаад,

Саhан хурпээбудараа.

Сагаанhара мундэлоод,

Сагайбайдалдулаараа.

СарюунБуряадорондом

Сагаанhара морилбо.

Сагаанэдеэ, сэржэмээ

Сасанбайгыш, Сагаалганаар!

Манайудхаизагуурайодооhайханаарсахиhан ёhо заншалыньхадааÝндэр наhатайзонииехÝндэлхэнангинзаншалбайгаа. УшартиимэhээсагаалганайÝедэахазахахÝнÝÝдыехÝндэлжэ, дэлгэhэн хоёргарыеньдÝÝхÝнииньдороhооньÝргэнзолгоходонь, хэдыhайхан бэ?

(Уулзалга.)

Хозяин.Айлшадерэбэ! Айлшадааугтая!

Хозяйка.Сагаалганайhайндэртэайлшадманайдаерэбэл!

Хозяин.Сагаансаhаарсахилзаhаар

Сагаанhара морилболдаа.

Сагыньболоодсалгидаhаар

Сагаанэдеэндэлгэрбэлдаа.

Хозяйка. Сагаанхуhан сэргэдэмнай

Сагаалгамнайерээдбуугаа.

Сагаансэдьхэлhээбэебэеэ

Сагаалганаарзолгоёл.

Мэндээ!

Айлшад. Сайн, сайнуу! ТанааСагаалганаарзолгоёл!

Хозяин. Айлшад, хойморто гаража hуугыт.

Хозяйка. Сагаанэдеэнhээмнайама хYрэгты. Сагаалагты!

Айлшад. Буруутнайбулшантай гY,

Даагантнайарьбантай гY?

Хозяин. Булшантай, булшантай,

Даагамнайшьеарьбантай.

Айлшад. Сагнайhайхан

Саhан нимгэхэнхаяа?

Хозяйка. ХуушанжэлнайYнгэрбэ,

Шэнэжэлнайгараба.

Адуумалнайтобиртарган

Yбэлзэжэгараба.

Эртэ урдын ÝедэТÝбэй Азиин зон сага арбан хоёр амитадай нэрээр нэрлэжэ, сага хэмжэдэг байhан юм. Арбан хоёр жэлэй эхиндэ ама саган хулгана байдаг. Жэл бÝхэн оорын байратай юм. Тэдэнэр бэе бэенээ хойноhоо hубарилдан байдаг. МÝноо жэлнÝÝднай ямараар hубарилдан байдаг бэ ажаглагты.

Арбан хоёр жэлнÝÝд

Ахалжа мандаа харагдыт!

Алтандэлхэйдэнютагтай

Арбан зYгоор гYйдэлтэй,

Арбанхоёржэлэйахазаха

АмасагаанХулганажэл!

Аргай, даргайэбэртэй

Аса дYрбэнтуруутай.

Аажамномхоналхалдаг

Аша ехэтэйYхэржэл!

Агуулынмодондонютагтай

Арбанбухыншадалтай,

Амитан бYхэнииеайлгадаг

АлагэреэнБаржэл!

Бутынбургааhандахэбтэритэй,

Бууралhаарал жYhэтэй,

БушууhYрэнхарайдаг

БулшанехэтэйТуулайжэл!

Агаартэнгэреэр дYYлидэг,

Алтан бYмбэгэтолгойтой,

Арбаннайманубдистай,

АбаргадуутайЛуужэл!

Уулынэнгэрээр мYлхидэг,

Утаэреэнбэетэй,

Уулзаhан бYгэдыесошоодог

Уран хэлэтэйМогойжэл!

Аласгазарта гYйдэлтэй,

Атарталаданютагтай,

Аянзамда тYшэгтэй

Агуу хYсэтэ Моринжэл!

Дунсагаанбэетэй,

ДугыhайханhYYлтэй,

Доржогонотормаарадаг

ДурасхалехэтэйХонинжэл!

ХYринулаан зYhэтэй,

ХYн шэнгиаашатай,

ХYбшэгазартабайратай

хоорYYзантайБишэнжэл!

СахирсагаанYндэгэтэй,

Сахариг тYхэреэннюдэтэй,

Саг сагтаадонгододог,

СагыемэдэдэгТахяажэл!

Хон-хон дуутай,

Хондолойдээрээдэгээтэй,

Хото, хорёоhахигша

ХYл хурданНохойжэл!

Гадарзузаанбэетэй,

Гандандэгээхамартай,

Газарай хYрьhэ онгилдог

ГайхалехэтэйГахайжэл!

МÝнооÝнгэржэ байhан жэлнайморинжэл, гарахажэлнай – хонинжэл.

1 ведущий.Тобиртарганнооhотойхонинжэлнай, баяртаймаараазэдэлhээрдутэлжэябана.

Морин. Баяртай, нухэд! Мэндэhайнбайгты. Эрьежэерэхэбтандаа 11 жэлэйудаа, муноогарахахонинжэлдээдамжуулнаб. Баяртай, нухэд, баяртай!

Хонин. Моринжэлhээзасагааабааб,

Моринжэлдэhайнииехургэнэб!

МÝноотаабаритаалсахамÝрысооÝнгэргэе.

Дэлхэйдээрэдэлгээтэйюумэн:                                 Галдашатадаггуй,

Хахадыньхара, хахадыньсагаан.                             Уhандашэнгэдэггуй.

(hÝни, Ýдэр)                                                                           (мÝльhэн)

ХонгоодоройбасаганТэнгэриинхубуун

Хондолойсагаан.                                                        Тумэрмохижажалаа.

(гÝрооhэн)                                                                       (морин, моринойхазаарайаман)

Харахада -  хуйтэн,                                                      Хулгуйаадябадаг,

Барихада – дулаан.                                                       Нюдэгуйаадуйладаг.

(Ýхэрэйэбэр)                                                                                (ÝÝлэн, бороо)

МэдээжэбуряадшÝлэгшэн – ГунгаЧимитовайёгтошÝлэг«Табанхурган».

МÝноотаабаришьегээhаа, таабаришэнги, оньhон Ýгэшьегээhаа, сэсэнÝгэтаалсая. Энэмнайюртэмсынгурбантэмдэгхаюмдаа.

Юртэмсынгурбанхурса. – юун бэ?Юртэмсынгурбан баян.- юун бэ?

Уулэнэйзабhарайнаранхурса,                                  Газарундэhоор баян,

Утэлhэн хунэйугэхурса,                                            Тэнгэримушэдоор баян,

Ухинзалуугайнюдэнхурса.                                      Далай уhаар баян.

Наhанайгурбанhайхан. – юун бэ?

Балшар бага ябахада, эжыабаhайхан,

Залууябахада, инагнухэрhайхан,                                                  

Убгэн наhан болоходо, ашагушанарhайхан.                                

Юртэмсынгурбан баян.– юун бэ?Юртэмсынгурбанхухэ

Эрдэмтэйхунэрхим баян,Уужамдэлхэйнтэнгэрихухэ,

Урэбэетэйхунунэр баян,                                       Унтархагалайдулэнхухэ,

Уригуйхуноодэлхэ баян.                                        Урдаhан голой уhан хухэ

YреэлнYYд

Алдар солоор,  анда нYхэдоор баян,

арадзондоо  хYндэтэйябаарайтхододоо,

заяанайжаргал, Yнэншэдурлал, баяр

замайтнайханинарболожоялараглэодоо.

Жэл  бYри жэгдэ амгалан,

Он бYри омог дорюун

Сагаалжа, ногоолжо байя даа!

Эгээлhайхан  хYсэлооYреэлсэжэ,

Муугаадаража, баярааYргэел!

Гаража ерэhэн энэШэнэжэлдэ

ГазардайдамнайYрэжэлтэйбайглэ!

ХYн  бYхэн  хYгшэн, залуугYй  илгаагY й

хYнгэнсолбон, энхэ  элYYр  ябаглэ!

Мэндээ!

Амарсайн!

Амармэндэшэнэлбэ  гYт?

Лагшанбэе  хYнгэн  гY?

Урагшатай, амжалтатайYдэрнYYд  ерэжэлбайг,

Уламhайханаарбайдалнайэрьежэбайг!

Алдар солоор,  анда нYхэдоор баян,

арадзондоо  хYндэтэйябаарайтхододоо,

заяанайжаргал, Yнэншэдурлал, баяр

замайтнайханинарболожоялараглэодоо.

Жэл  бYрижэгдэамгалан,

Он бYриомогдорюун

Сагаалжа, ногоолжобайядаа!

Эгээлhайхан  хYсэлооYреэлсэжэ,

Муугаадаража, баярааYргэел!

Гаража ерэhэн энэШэнэжэлдэ

ГазардайдамнайYрэжэлтэйбайглэ!

ХYн  бYхэн  хYгшэн, залуугYй  илгаагY й

хYнгэнсолбон, энхэ  элYYр  ябаглэ!

Мэндээ!

Амарсайн!

Амармэндэшэнэлбэ  гYт?

Лагшанбэе  хYнгэн  гY?

Урагшатай, амжалтатайYдэрнYYд  ерэжэлбайг,

Уламhайханаарбайдалнайэрьежэбайг!

Дуун «Сагаалган».