Ангиин саг «Гэр бүлэ - нангин баялиг»
классный час (4 класс)

Ангиин саг

Сэдэб: «Гэр бүлэ - нангин баялиг»

Анги: 4-дэхи 

Зорилго: Үхибүүдэй  холбоо  хэлэлгэ   хүгжөөлгэ,  hанал  бодолоо  эмхи  гуримтайгаар,  зохидоор ,  хойно  хойноhоонь  удхаараа   холбоотойгоор  хэлэжэ  шадаха  дадал  hурагшадта  бии  болгохо.

hуралсалай   түсэблэhэн  дун ( планируемые  результаты)

Буряад  хэлээр  шадабари ( предметные):

hурагшадай  хэлэлгэ, ухаан  бодол, hайн  уншалгын  дадал  хүгжөөхэ, үгэнүүдэй   удха  мэдэхэ  болохо.

  үхибүүнэй   оорын  хүгжэлтын  дуунгууд (личностные): уншаха  харилсаха  дуратай байха,оорынгоо  хэhэн  ажал  сэгнэжэ hураха.

    Метапредметнэ  дунгууд: бэеэ  гуримшуулаад   ябаха  шадабари (регулятивные  УУД) :

         Багшатаяа  хамта  хэшээлэй  зорилго  табижа  hураха,юу  хэхэ  гээшэбдигэжэ  уридшалан  хэлэхэ, оорынгоо , нүхэдэйнгоо  ажал  багшатаяа  сугтаа  урид  зохёогдооhон     критеринуудээр  шалгаха, багшын  үгэhэн  түсэбоор  худэлжэ  шадаха.

  Оршон  тойрониие  шудалха  шадабари (познавательные  УУД):

   Моделеэр  хүдэлхэ,    асуудалнуудта  харюу  олохо.

Харилсаха  шадабари (коммуникативные УУД):   уншаха, хөөрэхэ,  хажуудахи  хүнүүдээ  шагнаха, тэдэнэй  хэлэhэниие  ойлгохо, классайнгаа   үхибүүдтэй , багшатаяа  яагаад  ажалаа  эмхидхэхэ, ямар  журамуудые  сахиха  тухайгаа  хэлсэхэ.

Хэшээлэй  хэрэгсэлнууд : зураг , ИКТ.

Хэшээлэй ябаса:

I. Эмхидхэлэй үе.

 Манай мүнөө ангиин саг - харилсаанай саг. Тиихэдээ бидэ мүнөө хөөрэлдэхэбди, бодолнуудаа андалдаха, арсалдаха, бэе бэеэ үнэншүүлхэ болонобди. Бэе бэедээ этигэжэ, сэхээр хэлэжэ байгаа һаамнай, харилсаамнай үрэ дүнтэй, энэ сагнай аша туһатайшье байха.

        Бүлэг боложо хубаараад байнабди. Бүлэг соогоо хэр зэргэ ажаллажа шадана гүбди гэжэ харахабди, сэгнэхэбди.

Мүнөө бэе бэеэ хараад, уриханаар энеэбхилэн, хөөрөөгөө эхилэе.  

(презентаци дээрэ)

Арадай сэсэн оньһон үгэнүүдые уншажа ажаглагты.

Абын һургаал- алтан,

Эхын һургаал- эрдэм.

Эхэ хүн- эльгэнһээ,

Эсэгэ хүн- зүрхэнһөө.

Дээшээ хараха ахатай,

Доошоо хараха дүүтэй.

 Эдэ оньһон үгэнүүд удхаараа  ямар холбоотойб?  Мүнөө юун тухай хөөрэлдэхэбди? Аба, эхэ, эсэгэ, аха, дүү- эдэ хэд болоноб? Зүб, гэр бүлэ.

Мүнөө 2024 он манай Россиин президентын зарлигаар Гэр бүлын жэл гэжэ соносхогдобо. Ямаршье хүндэ гэр бүлэ  эгээ үнэтэй, эгээ нангин баялиг болоно. Хүн муу ушарта ороо һаа, гэр бүлэһөө туһаламжа эридэг, харин һайн ушар болоо һаань,баяраа гэр бүлэйтэйгөө хубаалсадаг.

Тиихэдээ манай ангиин сагай сэдэб “Гэр бүлэ- нангин баялиг”.

II. Гол хуби

1. Гэр бүлэ гээшэмнай хэндэшье ехэ удхатай болоно гэжэ ойлгоонбди.

Мүнөө хэр зэргэ гэр бүлэеэ мэдэхэбта гэжэ харая.

 «Минии гэр бүлэ» Бүмбэгэ наадан.

Би таанадта асуудал һуража, бүмбэгэ шэдэнэб/үгэхэб. Таанад харюусаад, бүмбэгэ һөөргэнь намда үгэнэт.  
- Хүгшэн абыш нэрэ? 

- Хүгшэн эжыш нэрэ? 
- гэртээ ямар ажал хэдэгбши? 
- Абатаяа юу хэхэ дуратайбш?

- Эжытэеэ юу хэхэ дуратайбш?

- Эжы абаяа яагаад баярлуулдагабши? 
- Шамай хэн гээд гэртэш нэрлэдэгэб? 
- Шинии эгээ дуратай эдеэн?

- Абашни хаана ажалладагаб?

- Эжышни гэртээ ямар ажал хэдэгэб?

- Бэрхэнүүд! Гэр бүлынгөө гэшүүд тухайгаа  һайнаар мэдэнэт.

2.Чайнворд "Гэр бүлын гэшүүд"

(Шүлэг Сарана, Янжима.)

Гэр бүлын гэшүүд тухай хэр мэдэнэбта гэжэ Чайнворд таахыетнай танда дурадханаб.

- Гэр бүлэтэй холбоотой ямар үгэнүүдые олообта? (Аха, эгэшэ, хүгшэн эжы, нагаса, абга, үбгэн, баабай, эжы - үхибүүд нэрлэнэ)

3. Хүмүүжүүлгын ушаралнууд.

Гэр соо эхэ, эсэгэ, үхибүүд  өөрын үүргэтэй, уялгатай. Ямаршье  ушар дайралдадаг. Эбтэй гэр бүлэ соо бэе бэеэ шагнадаг, ойлгодог, хүндэлдэг, туһалдаг. Мүнөө ушаралнуудые бүлэгүүд соогоо хаража, зүб харюу оложо туршая.

1 ушар. Амаралтын үдэр. Аба телевизор харана, эжы эдеэгээ шанана, аха гэрэйнгээ даабари хэнэ, номоо үзэнэ. Ши компьютер дээрэ дуратай наадаяа нааданаш. Гэнтэ эжы таһалга соо орожо хэлэнэ: "Гэртэмнай хилээмэн дууһаад байна. Дэлгүүр ошожо, абаад ерэ".

        Харюунууд сооһоо таарамжатай харюу шэлэжэ аба:

- Эгэшэ ошоод ерэг

- Хилээмэшьегүйгөөр эдеэлхэ болохо, хилээмэ эдидэггүйб

- Энэ наада дүүргээд, нэгэ заа болоод ошохоб.

Ямар харюу танда зүб шэнги байнаб? Арсалдаагүй, зүрилдөөгүй ондоо харюу бии гү?(Үхибүүдэй харюу).

Зүб харюу: Наадахаяа болижо, дэлгүүр ошохо.

2 ушар. Эгэшэ компьютерһаа удаан шамайе бодхоожо шадангүйгөөр хүгшэн эжыдэ зааба. Хүгшэн эжы ерэжэ, шамайе аргадана: "Ши гурбан саг соо компьютер урда һуунаш. Эгэшэдээ компьютер гаргажа үгыш. Түүхын хэшээлээр мэдээсэл бэшэхэнь хэрэгтэй".

Харюунууд:

- Эгэшэдэ мэдээсэл хэрэгтэй, намда нааданай энэ шата гараха хэрэгтэй.

- Энэ шата дүүргэхэдэнь һуугуужа.

- Компьютер намда бэлэглэнхэй, би эзэн гээшэб, хэндэшье үгэхэгүйб.

Таанад ондоо харюу дурадхана гүт?

Танай харюу: Эгэшэдээ компьютер үгэхэ, өөрөө ондоо юумэ хэхэ.

3 ушар. Миисгэй эрижэ абабаш, адуулхаб гэжэ хэлээ һэнш, тиимэһээ хойноһоонь сэбэрлэ, эдеэлүүлэ.

- ганса би тэрээнэй хойноһоо хараха бэшэб.

- намда миисгэй бэшэ хэрэггүй

- миисгэй хүлеэжэ болохо.

Ямар харюу таарахаб? Зүб харюу ямар байхаб?

 - Эдеэлбэб, иигэһээр сэбэрлэхэмни.

4 ушар.

Эжынь эдеэгээ шанана, абань ажалһаа хожомдожо байна. Ши нүхэдөөрөө футбол наадахаяа стадион дээрэ ошохоёо сугларнаш. Дүү хүбүүн онтохо уншажа үгыш гэжэ гуйжа ерэбэ.

Харюунууд:

• Сүлөөгүй байнаб. Ябанаб
• Бишыхан бэшэш, онтохон шамда хэрэггүй.
• Эжы эдеэгээ шанажа дүүргээд, уншаха. Үгышье һаа, аба ажалһаа ерээд.

Зүб харюу: Гэртээ үлэжэ, онтохо дүү хүбүүндээ уншана.

Иимэ  ушаралнууд гэр бүлэдэ ушардаг. Арсалдаагүй харилсаан байхагүй, эбтэй байхын тула үхибүүдшье, түрэлхидшье булта оролдохо болоно.

Мүнөө Эрдэни Дугаровай шүлэгһөө хэһэг танда дурадханам.

"Эсэгэеэ

Тэнгэри гэжэ тахижа

Эхэеэ

Дэлхэй гэжэ сахижа,

Аха зониие

Өөдэ харан хүндэлжэ,

Дүү зониие

абан хайрлажа" ябахыемнай захина.

Хүн бүхэн түрэлхидөө урда, хүнэй урда уялгатай. Тэрэнээ бэелүүлхэеэ оролдохо болоно. Буряад зон түрэл гарал, аха заха гэжэ мэдэдэг, хүндэлдэг, гэр бүлын бата бэхи гурим журамтай. Дундаа энэрхы зөөлэнөөр хандажа, туһалжа, бэе бэеэ орхилсонгүй нүхэсэн ябая.

4. Наадан «Барилгаашан»

- Мүнөө хамта һэеы гэр барихамнай гү? Бүлэг соогоо  гар гараа барилсажа барилгаяа эхилэе.

Гэр һууриһаа эхилдэг.

1-дэхи даабари: Гэр бүлэ танда ямар үгэнүүдтэй холбоотойб, ямар үгэнүүдээр жэшээнэбта гэжэ өөр өөрынгөө бүлэг соогоо үгтэһэн үгэнүүдээ хаража, 3 таарамжатай үгэ шэлэжэ, һэеы гэр дээрээ һуури болгожо няагты.

Заа, бэрхэнүүд. Һууримнай бэлэн болобо.

2-дохи даабари: Ханануудынь бодхоохын тула  баһа үгтэһэн үгэнүүд сооһоо гэр бүлын үнэтэ зүйл харуулһан үгэнүүдые оложо бодхоохомнай гү?

Заа, бэрхэнүүд. Гэрнай бодобо. Бэрхээр ажалалаһандатнай баяр хүргэнэб.

3-хи даабари: Иигэжэ гэрнай бодхоогдобо. Энэ гэртэ хэниие оруулхабди? Урдатнай зурагууд байна, тэндэһээ шэлэн абагты. Хэлээд, гэр соо оруулагты.   Манай гэр  ямар болооб?

- Гал гуламта - ажамидаралай үндэһэн. Хүн бүхэндэ дэлхэйн түб гал гуламта болоно. Гуламтынгаа дэргэдэ тойрон һуужа, галайнгаа гэрэлдэнь дулаасажа, эхэ эсэгынгээ үгэ шагнажа, сэдьхэлдээ тэжээл абажа ябанабди

III. Түгэсхэлэй хуби

Манай ангиин саг дүүрэжэ байна.

Мүнөөдэр юу ойлгожо абабат?

Энэ ангиин саг танда туһатай байгаа гү?

Юун танда һонирхолтой байгааб? Ямар шата таниие илангаяа һонирхуулааб?

- Мүнөө хамтаа дуу дуулахамнай гү?

Таабай-үбгэн- дедушка,

 теэбии- хүгшэн эжя- бабушка

https://youtu.be/BXNhxUM9wcU