Кошлар темасы буенча катнш дәрес
план-конспект урока (4 класс)

МАБОУ  « Полилингвальный общеобразовательный комплекс « Адымнар- Алабуга» ЕМР РТ

 « Кошлар » темасы буенча катнаш дәрес

4 нче сыйныф  туган әдәби уку һәм әйләнә тирә мөхите

                                                                                          Айдашева К.А. беренче квалификацион

категорияле туган тел һәм әдәбияты укытучысы

                                                                                        Бассараб С.С. югары беренче квалификацион

                                                                                 категорияле башлангыч сыйныф укытучысы

Тема: Кошлар

Максат:  Кошлар турында белемнәрне ныгыту

сформировать представление о  птицах.

кошлар белән танышуны дәвам итү; күчмә һәм кышлаучы кошлар турында төшенчә бирү; табигатькә мәхәббәт, сакчыл караш тәрбияләү.

продолжить знакомство с птицами; дать понятие о перелётных и зимующих птицах; воспитывать любовь, бережное отношение к природе.

Сәбәпләрен аңлау, ни өчен кошлар җылы якларга очуын

понять причины, по которым перелётные птицы покидают родные края;

күчмә һәм кышлаучы кошларны аеру

научиться различать перелётных и зимующих птиц

Җиһазлау :  компьютер, проектор, карта , күчмә һәм кышлаучы кош рәсемнәре,  тактада җимлек рәсеме,  ел фасыллары белән карточкалар (рус һәм татар телендә) , сигнал карточкалар.

 Дәрес барышы

I. Оештыру өлеше.

У. - Здравствуйте, ребята! Исәнмесез! К нам пришли гости. Поздороваемся с ними  красиво по русски  и по татарски . Русча һәм татарча исәнләшәбез. Садитесь. Рәхмәт утырыгыз.  Сегодня у нас необычный урок , такой урок называется интегрированный.    Әдәби уку туган телдә   һәм  әйләнә тирә мөхитне өйрәнү дәресе . И проведем этот урок мы вдвоем. Мы рады видеть вас в этот замечательный день! Давайте улыбнемся, друг другу и нашим гостям, чтобы создать хорошее настроение и себе и им.

Хәерле көн, миңа

Хәерле көн, сиңа

Хәерле көн, Сезгә

Хәерле көн, Дусларыма.

Мин дә сезне, белем дәрьясына чумып, андагы хәзинәне табарга чакырам. Барыгыз да әзерме?( “Без хәзинәне табарга әзер”)

II. Белемнәрне актуальләштерү.Укытучы сораулар бирә.

Кизү укучыга сүз бирелә.

Сораулардагы җавап саны буенча атлау һәм укытучы сорауларына җавап бирү:

– класстагы тәрәзәләр санынча атлагыз;

– утлар санынча атлагыз;

– класстагы ишек санынча атлагыз;

– Бүген атнаның ничәнче көне?

– Табигатьтә ничә ел фасылы бар?

Парларга сораулар.

– Татар алфавитында ничә хәреф? (39)

– Предметны белдергән сүзләрнең соравы? (Кем? Нәрсә?)

– Эш-хәрәкәтне белдергән сүзләрнең соравы ничек? (Нишли?)

-Урамда нинди ел фасылы?

-Көн нинди?

-Язның нинди билгеләре бар?

-А какое время года прошло?

-Кыш нинди?Кыш билгеләрен әйтегез.

III. Уку мәсьәләсен кую.

 -  Балалар, бүген мәктәпкә килгәндә әйләнә-тирә табигатькә игътибар итүегезне сораган идем. Нинди үзгәрешләр  күзәттегез инде?  (балалар җаваплары тыңлана)

-  Ә хәзер әйдәгез әле әйләнә-тирә дәресеннән үткәннәрне искә төшереп үтик. - Кайсы кошлар безнең якларда  кышлыйлар?  (балалар җаваплары тыңлана) . Кайсы кошлар тиздән безнең якларга әйләнеп кайтырлар?

- Кайсы хайваннар кышны йоклап үткәрәләр?  (балалар җаваплары тыңлана)

- Нинди үзгәрешләр көтелә кеше тормышында яз көне”.

Игътибар белән тактага куелган картинага карагыз. Әйдәгез, картинага күз салыйк һәм сорауларга җавап биреп карыйк.

 1)Бу картина сезгә танышмы? Аның авторы кем?( И.Левитан. “Весна.Март”)

2)Картинада сезнең игътибарны нәрсә җәлеп итә?

3) Рәссам елның кайсы вакытын сурәтли?

-  Балалар, сез булдырдыгыз. Дәрестә үткәннәрне яхшы истә калдыргансыз.  

   Ә хәзер үткән материалларны,кыш һәм яз темаларын   искә төшереп, ныгытып  алыйк әле

   Ел фасыллары билгеләре карточкаларда язылган. Ләкин урамда көчле җил булу сәбәпле сүзләр буталган.   Признаки времен года напечатаны на снежинках и  листочках, налетел ветерок и все перепутал. 

2)Бу нәрсәләр? Яфраклар.

Бу нәрсәләр? Кар бөртекләре.Аларда яз  билгеләре.

Попробуйте разгадать эту задачу.

 Карточкадагы үзләренең җөмләләрен укыйлар һәм сорауларга  җавап бирәләр. Карточки на русском и татарском языке, потом дети читают по очереди в группах свои предложения, остальные отвечают  на вопросы.

Спроси у друга:

— любит ли он птиц;

— каких птиц он знает;

— какие птицы остаются зимовать у нас;

— сделал ли он скворечник;

— делают ли у них в школе скворечники

3.   Хәзер төркемнәрдә эшлибез. Сейчас  мы будем работать в парах. О чём мы должны помнить, общаясь друг с другом?

            Вежливо обращаться друг к другу.

            Выслушивать мнение товарища.

          Доказывать свои версии, не перебивая.

           Быть внимательным друг к другу.

           Умеешь сам – научи другого.

     Физминутка.

III. Яңа теманы өйрәнү-  Изучение темы урока  

1)А теперь представим, что я журналист и беру у вас интервью.

-А что вы знаете о птицах? Слайд 5

- Все ли вы знаете о птицах?

-Чего вы не знаете? И что бы вам хотелось узнать?

2)Определение темы урока.

Просмотр  картины  « Птицы»

Затем дети читают  по  русски и татарски о птицах.

Песнәк — бик хәрәкәтчән, җитез кош. Ул бик

тырыш. Тәүлегенә үз авырлыгы кадәр бөҗәк ашый.

Җылы якларга китми, бездә кала. Кышын аңа җим

бирәләр.

хәрәкәтчән — подвижная

тәүлегенә — в сутки

җитез — ловкая, юркая

2. Карлыгачлар чебен-черкиләр белән тукланалар.

Алар сентябрьдә җылы якларга китәләр

[қаºрлы̆ ғáч]- ласточка, [саºндуғáч]- соловей, [күкэˊ]- кукушка, [чы̆ пчыˊ қ]- воробей, [пэ̆ снәˊ к]- синица,

[күгәрчэˊ н]- голубь, [қаºрғá]- грач, [тŏрнá]- журавль, [аºқ̄ óш]- лебедь, [туқрáн]- дятел,  [қы̆ р

қаºзыˊ ]- дикий гусь, [қы̆ р үрдәгэˊ]- дикая утка.

Как  вы думаете какая тема нашего урока?( О птицах)

А какая цель?( Будем узнавать то, чего мы еще не знаем)

Вот сегодня на уроке мы попробуем разгадать некоторые птичьи секреты.

Прочитайте в учебнике 1 абзац и сформулируйте первый вопрос. КУДА УЛЕТАЮТ?

Прочитайте второй абзац и сформулируйте второй вопрос

 КАК ЖЕ ПТИЦЫ УЗНАЮТ, ЧТО ПОРА УЛЕТАТЬ?

Прочитайте третий  абзац и сформулируйте третий  вопрос  ЧТО ЖЕ ЭТО ЗА ХЛОПОТЫ?

Я предлагаю вам прочитать тексты , которые лежат у вас на партах, и попробовать ответить на эти вопросы. ( учащиеся читают тексты из дополнительной литературы) и  делают выводы:

1. Птицы улетают в далекие края, в теплые страны, в Африку, в Азию и тд.
2. Птицы улетают, потому что день становится короче, исчезают насекомые, замерзают водоемы, исчезает корм.
3. Птицы делают запасы себе на зиму – сойка, например, семена засовывает в трещинки деревьев.

У. А все птицы улетают?

Как называют птиц, которые улетают ( перелетные)

Как называют птиц, которые остаются( зимующие или оседлые)

Как вы думаете легко птицам пережить зиму? Что же надо делать чтобы облегчить им зимовку? Что вы можете сделать, чем помочь птицам?

Ученики- Для зимующих птиц наступают трудные времена. Надо сделать и развесить кормушки ( многие уже сделали и повесили) и регулярно подкармливать птиц. Какой корм можно положить в кормушку.

        [қаºрлы̆ ғáч]- ласточка, [саºндуғáч]- соловей, [күкэˊ]- кукушка, [чы̆ пчыˊ қ]- воробей,

       [пэ̆ снәˊ к]-синица,[күгәрчэˊ н]- голубь, [қаºрғá]- грач, [тŏрнá]- журавль, [аºқ̄ óш]- лебедь,

       [туқрáн]- дятел,  [қы̆ р  қаºзыˊ ]- дикий гусь, [қы̆ р үрдәгэˊ]- дикая утка.

IV  Ныгыту .

Слайды – загадки о птицах. Молодцы, ребята! Все загадки отгадали правильно.

-1) -Авылда кошлар бармы? Кыш көне аларга салкынмы? А как мы им помогаем? ( делаем кормушки)

2) Слайд а) кормушка-җимлек

             Корм-җим (сүзләрне сүзлеккә язабыз)

б)Составим предложения

Җимлек   агачта.

Җимлеккә кошлар килә.

Әти җимлек ясады.

Җимлектә җим күп.

3) в) Җимлеккә кыш көне нинди кошлар килә? ( чыпчык, песнәк….)

V.   Уен  « Кошларны җимлеккә утырт» (  изображение птиц , отвечать на  русском и татарском языках).

VI.Дәрескә йомгак ясау.

Какие же секреты птиц мы сегодня узнали на уроке? Начните свой ответ со слов

На сегодняшнем уроке я узнал ( Бүген мин дәрестә белдем)….

На этом уроке я похвалил бы себя ( Үземне мактар идем)…

После урока мне захотелось (Дәрестән сон, мин)…

Сегодня я сумел ( Эшли алдым)…

 Үз- үзегезгә төсле кәгазьләр белән бәя бирегез ( Мин дәрестә үзем өчен белдем....).А теперь оцените себя цветными кружками  (Я сегодня узнал...) .

Әдәбият:

Күңелле татар теле -Р.З.Хайдарова, Г.М.Ахметзянова, Л.А. Гиниятуллина (4 нче сыйныф)

Окружающий мир –А.А Плешаков, Е.А. Крючкова  (4 класс)