КТП
календарно-тематическое планирование
Календарно-тематический план по родному яз
Скачать:
Вложение | Размер |
---|---|
tyva_dyl._5-ki_klass._3_shak.docx | 50.69 КБ |
Предварительный просмотр:
Тыва Республиканың Өөредилге болгаш эртем яамызы
Муниципалдыг ниити өөредилге чери
Тожу кожууннуң Адыр-Кежиг ортумак ниити билиг школазы
ШМК-ның хуралынга көрген. Директорнуң өөредилге Школа директорунуң
Протокол № ___ талазы-биле оралакчызы ____ дугаар
“___” _________ 2018 ч. чөпшээрээн. дужаалы-биле бадылаан.
_________/____________/ ___________/__________/ __________/___________/
“___” _________ 2018 ч. “___”__________ 2018 ч.
Тыва дыл эртеминге
АЖЫЛЧЫН ПРОГРАММА
Класс: 5
Өөредилгениң деңнели: ФКӨС
Өөредилге номунуң автору ады, үндүрген чылы: Доржу К.Б., Сувандии Н.Д., Хертек А.Б., Ооржак Б.Ч., Сарыглар Ч.А., Бавуу-Сюрюн М.В. Тыва дыл. Кызыл, 2014 чыл.
Программаның ады: А.К. Ойдан-оол, Ш.Ч. Сат, Н.Д. Сувандии «Тыва дыл болгаш харылзаалыг чугаа сайзырадылгазы».
2018 чыл
Тайылбыр бижик
Тыва дыл эртеминде ажылчын программаны ортумак ниити билиг школазынга күрүне стандарты болур А.К. Ойдан-оол, Ш.Ч. Сат, Н.Д. Сувандииниң тургусканы «Тыва дыл болгаш харылзаалыг чугаа сайзырадылгазы» деп программазын база К.Б. Доржу, Н.Д. Сувандии, А.Б. Хертек, Б.Ч. Ооржак, Ч.А. Сарыглар, М.В. Бавуу-Сюрюннүң «Тыва дыл 5 класс». – Кызыл, 2014 өөредилге номун ёзугаар тургускан.
Өөредилге программазын 102 шакка тургускан. Оон иштинде хыналда ажылдар – 15; чугаа сайзырадылгазынын кичээли – 6.
Өөредилге эртеминиң ниити шынары
Дыл дээрге кижилерниң харылзажырының эң-не чугула чепсээ. Дылдың амыдыралга ужур-дузазы улуг.
Тыва дыл – тыва нацияның дылы болур. Ында тыва улустуң төрээн дылын сайзырадып келген байлак дуржулгазы, мерген угааны, угаан-бодалының чедиишкиннери мөөңнеттинген. Ол дээрге тыва культураның – улустуң аас чогаалының литератураның, театр уран чүүлдүң өске-даа янзыларының, парлалганың, эртемниң, ажыл-херекти чорударының, өөредилгениң болгаш кижизидилгениң дылы апарган.
Тыва школага азы класстарга, өске-даа өөредилге черлеринге төрээн дылды өөредири уругларның угаан-медерелин сайзырадырынга, оларны эки мөзү-шынарга кижизидеринге хөй-хөй таарымчалыг аргаларлыг.
Өөредилге программазы болгаш өөредилге номнары өөреникчилерге теоретиктиг, практиктиг билиглерни дамчыдарының кол принциптери, методтары, аргалары-биле харылзаалыг. Тыва дыл кичээлдеринге хереглээр сөзүглелдер, өөредилге номнарында бердинген мергежилгелерниң сөзүглелдери чечен чогаалдан алдынгылаан.
5-9 класстарга төрээн дыл курузу 1-4 класстарга өөренип эрткен чүүлдерниң дорт уланчызы болур. Ынчангаш башкы өөреникчилерниң эге класстарга төрээн дылга чүнү эрткенин, кандыг мергежилгелер болгаш чаңчылдар чедип алганын эки билир ужурлуг.
Тыва дылдын сорулгалары:
* төрээн дылынга ынак, хамааты мөзү-шынар болгаш төрээн чуртунга ынак болурунга кижизидер;
* төрээн дылын шиңгээдип алыры – өөреникчилерге өске эртемнерни чедиишкинниг билип албышаан, долгандыр турар амыдырал болгаш бойдус дугайында билиглерни калбартып, улуг салгалдың байлак дуржулгазын ажыглап билиринге чаңчыктырар;
* угаан-бодалын болгаш дыл-домаан сайзырадыр, медерелдиг, хостуг чугаалажып, бодунуң бодалын шын чугаалап билиринге өөредир;
* тыва дылдың билиглерин шиңгээдип алыр, номчаан болгаш дыңнаан чүүлүнүң кол бодалын илередип билир;
* уругларның сөс-домаан байыдар болгаш грамматиканың өске-даа хевирлерин чугаа-домаанга ажыглап шыдаар;
Тыва дыл башкыларының кол ажыл угланыышкыны:
- Өөреникчилерни медерелдии-биле шын номчуур, бижиир болгаш чугаалаарынга өөредири;
- Оларга төрээн дыл болгаш чогаал талазы-биле эге билиглерни бээри;
- Өөреникчилерни ном-биле ажылдаарынга чаңчыктырар болгаш оларның дылга сонуургалын, номчулгаже болгаш билиглерже чүткүлдүүн хайныктырары;
- Өөреникчилерниң мораль болгаш эстетика талазы-биле кижизидери;
- Өөренген чүүлдерин сайгарып, бөлүктеп, деңнеп, түңнеп, оларның иштинден кол болгаш чугула чүүлдерни тып, тайылбырлап билиринге чаңчыктырары.
Материал-техниктиг болгаш информация-техниктиг хандырылгазы
Уругларның шиңгээдикчи болгаш чогаадыкчы чоруун сайзырадырын шиитпирлээри-биле янзы-бүрү дидактиктиг, информациялыг материалдарны (энциклрпедиялар, словарьлар, Интернет-ресурстар) дээш өске-даа материалдарны ажыглаарын сүмелээр.
5-ки класстың өөреникчизиниң тыва дылга албан шиңгээдир билиглери:
- сөстерни фонетика, тургузуг, морфология талазы-биле ийи чугула кежигүннүг домактарны синтаксис талазы-биле сайгарып билир;
- грамматиктиг утказын, тускай болгаш дузалал чугаа кезектерин ылгап билир;
- чүве аттарының, демдек аттарының, сан аттарының утказын, морфологтуг демдектерин, синтаксистиг ролюн тодарадып билир;
- укталган чуве аттарын, демдек, сан аттарын тургузуп, чугаага ажыглап билир;
- сөстерде 1-5 класстарга өөренген шын бижилге дүрүмнери таваржып турар черлерни тып, тайылбырлап шыдаар;
- сөс эгезинге т-д, б-п, сөс иштинге дагыннаан ажык эвес үннерни ийи үжүк-биле бижиир;
- хуу чүве аттарының шын бижилгезин билир;
- домактарда өөренген дүрүмнерни тыпкаш, тайылбырлар билир; (адалгалыг домактар, чангыс аймак кежигуннерлиг домактар, түңнекчи сөстерлиг чангыс аймак кежигүннүг домактар, нарын домактарда ынчалза-даа,а, харын, ынчангаш деп эвилелдер);
- дорт чугаага бижик демдектерин шын салып билир.
Календарь-тематиктиг планнаашкын. Тыва дыл. 5 класс (неделяда 3 шак)
№ | Кичээлдиң темазы | Шагы | Планнаттынган чүүлдер | Үези | |||
бот-тускайлаң | метапредметтиг | предметтиг | План ёзугаар | Херек кырында | |||
1 | Тыва дыл дугайында. Дыл болгаш чугаа. | 1 | Бодунуң төрээн дылынга сонуургалды күштелдирери. | Орус дыл-биле деңнелге чорудар, түңнел үндүрер. | Чугааның нормаларын шын сагыыр. Бодап турар чүүлүн бадыткап өөренир. | ||
I. Лексика – 17 шак | |||||||
2 | Лексика дугайында билиг. Сөстүң лексиктиг утказы | 1 | Дириг амытаннарга ынак болуру. | Лексика деп терминниң уткаларын сактып алыр. | Сөстүң лексиктиг утказын тайылбырлаар | ||
3 | Тыва, орус дылдарның тайылдырь словарьларының дугайында | 1 | Чаа сөстер-биле сөс куравырын байыдары | Орус, тыва словарьларь-бие ажылдап, сөстерни алфавмт ёзугаар тып өөренир. | Сөстерниң утказын шын, тода кылдыр тайылбырлаар. | ||
4 | Чаңгыс болгаш хөй уткалыг сөстер | 1 | Төрээн чуртунга ынак болуру | Чижектер дузазы-биле деннелге чорудар. Схемалар-биле ажылдаар. | Чаңгыс болгаш хөй уткалыг сөстерни шын тодарадып, аңгылап чаңчыгар. | ||
5 | Грамматиктиг онаалгалыг хыналда диктант «Иви» (ДЧ, ар.6) | 1 | Дириг амытаннарга ынак болуру | Сөзүглелди кичээнгейлиг дыңнавышаан бижиир. | |||
6 | Сөстүң дорт болгаш доора уткалары | 1 | Чаа чүүлдү шиңгээдиринге кичээнгейни угландырары. | Орус дыл-бие деңнелге чорудар. | Дорт, доора уткаларны ылгап чаңчыгар | ||
7 | ЧСК. Чогаадыг-чурумал «Алдын күс» | 1 | Долгандыр турар бойдуска ынак болуру. | Бодалдарын шын, тода илередир. | |||
8 | Омонимнер, оларның хевирлери | 1 | Сөс курлавырын байыдары | Омонимнерниң хевирерин бот-боттарындан ылгап өөренир. | Сөстерни омонимнер деп ылгап турарын бадыткаар. | ||
9 | Лексиканың темалыг бөлүктери. | 1 | Уран чүүлге ынак сонуургалдыг болуру. | Те малыг бөлүктерге сөстерни тып өөренирю | Сөстерниң ниити аттарын тодарадыр. | ||
10 | Синонимнер дугайында билиг | 1 | Долгандыр турар бойдуска хумагалыг болуру. | Синонимниг одуругда доминанта сөстүң барын сактып алыр. | Сөстерге синонимниг одуруг тургузуп өөренир. | ||
11 | Антонимнер дугайында билиг. | 1 | Улустуң аас чогаалынга сонуургалды күштердирер. | Антонимниг одуругнуң синонимниг одуругдан ылгалын хайгаараар. | Сөстерге антонимнер тывар. | ||
12 | Табу болгаш эвфемизмнер | 1 | Адап болбас, хоруглуг сөстерниң дылда барын чугулалап көөрү. | Сөстүң бир сөсук Эвфемизм болурун бадыткап чаңчыгар. | Табуларны эвфемизмнер-бтле шын солуур. | ||
13 | Сөстүң лексиктиг сайгарылгазыны чуруму. | 1 | Сайгарылганың чурумун сактып алыры. | Сөстү улегер ёзугаар сайгарып өөренир. | Сайгарылганы аас чугаа дузазы-биле тайылбырлаар. | ||
14 | Фразеологизмнер | 1 | Сөс курлавырын байыдарынга ролюн үнелеп көөрү | Фразеологизмнерге синонимнерни шын тып өөренир. Сөстерниң чаңгыс лексиктиг утканы илередирин сактып алыр. | Сөстерге синонимниг одуруг тургузуп өөренир. | ||
15 | Фразеологизмнерниң лексиктиг сайгарылгазыныӊ чуруму | 1 | Сайгарылганың чурумун сактып алыры. | Сөстү үлегер ёзугаар сайгарып өөренири. | Сайгарылганы аас чугаа дузазы-биле тайылбырлаар. | ||
16 | Лексикага катаптаашкын | 1 | Өөренип алган чүудерин катаптап, улам ыңай быжыглаары | Бөлүктеп ажылдаарынга чаңчыгар | Сөстерерни лексиктиг сайгарылгазын кылыр. Сөзүглелдер-биле ажылдаар. | ||
17 | «Лексика» деп темага зачёт | 1 | Орус, тыва дылдарда словарьларь-биле ажылдаар | Сөзүглелдерден бердинген онаалгаларны кылыр. | |||
18 | «Лексика» деп темага хыналда ажыл | 1 | Бердинген хыналда онаалгаларга шын, тода харыыларны бээр. | ||||
II. Фонетика - 20 | |||||||
II.1. Фонетика. Орфография – 13 | |||||||
19 | Фонетика дугайында билиг. Чугаа органнары болгаш чугаа үннери. | 1 | Үннерни адап турда, чугаа органнарының киржилгезин кичээнгейге алыры. | Үннерни шын адап, сөсте үннер болгаш үжүктерниң дүүшпес чылдагаанын тодарадып, деңнеп өөренир. | Үннерниң үжүктерден ылгалын сактып алыры. | ||
20 | Артикуляция болгаш транскрипция дугайында эге билиг. | 1 | Хүндүлээчел чорукка чаңчыгары. | Тыва, орус, англи дылдарда чижек сөстерни адалгазын деңнээр. | Сөстер транскрипциялаар. Артикуляция, транскрипция деп терминнерниң ылгалдарынче кичээнгей салыр. | ||
21 | Дылдың үн системазы: ажык болгаш ажык эвес үннер | 1 | Үннерниң адалгазынче кичээнгейни угландырары. | Сөстерниң шын бижилгезинде частырыгларны тып, ону эдип өөренир. | Ажык үннерниң адалгазын хайгаараар. | ||
22 | Диктант «Дилги биле дуруяа» (ДЧ, ар.14) | 1 | Хүндүлээчел чорукка чаңчыгары | Сөзүглелди кичээнгейлиг дыңнавышаан бижиир. | |||
23 | Ажык үннерниң бөлүктээшкини | 1 | Дириг амытаннарга ынак болуру | Схема-биле ажылдаар. Ажык үннерниң бөлүктериниңонзагайын сактып алыр. | Кадыг, чымчак ажык үннерлиг сөстерни ылгап өөренир. Аяннажылгага чагыртпайн баар таварылгаларның чылдагаанын тодарадыр. | ||
24 | Өк-биле адаар ажык үннерлиг сөстер, оларны шын бижиири. | 1 | Чоннуң чаңчылдарын хүндүлеп билири. | Ук ажык үннерни колдуунда чаңгыс ажык үжүктер-биле демдеглээрин сактып алыр. | Сөзүглелдер-биле ажылдаар. Ъ-биле бижиирсөстерге кожумактар немешкен таварылгада шын бижиирин хайгаараар. | ||
25 | Й үннүг үжүктер (я,е,ё,ю), оларны шын бижири болгаш ажыглаары. | 1 | Аас чогаалының хевирлеринге ынак болуру | Үлегер домактарны орус дылче очулдурар. | Ийи үн илередир үжүктерни аас болгаш бижимел чугаага шын ажыглаар. | ||
26 | Билиг шынарыныӊ хыналда ажылы I улдуӊ | 1 | Бердинген хыналда онаалгаларга шын, тода харыыларны бээр. | ||||
27 | Ажык эвес үннернин бөлүктээшкини. Дүлей, ыыткыр, аяар ажык эвес үннер. | 1 | Куштарга ынак болуру | Чуруктар-биле ажылдаар | Сөзүглелдер-биле ажылдаар. | ||
28 | Күштүг, кошкак, эң кошкак ажык эвес үннер | 1 | Төрээн чериниң бойдузунга ынак болуру | Ылгалдарын деңнеп тургаш, тодарадыры | Үннерге характеристика бээр. Үннерни шын бижип өөренир. | ||
29 | Ажык эвес үннерниң үжүктерин шын бижиири. | 1 | Школазынга ынак, ооң эт-севинге ынак болуру. | Чуруктар-биле ажылдаар. | Сөзүглелдер-биле ажылдаар. Шын бижилге дүрүмүн сактып алыр. Кыска чогаадыг бижиир. | ||
30 | Т-Д, П-Б деп үннерниң үжүктерин шын бижиири. | 1 | Аас чогаалының хевирлеринге ынак болуру | Чуруктар-биле ажылдаар. | Т-Д деп үннерниң артикуляциязын берип өөренир. Кыска чогаадыг бижиир. | ||
31 | Сөске ажык эвес үннерниң каттыжар чуруму болгаш дөмейлежи бээри | 1 | Аңчы кижиниң буянныг чаңчылын хүндүлээри. | Сөзүглелдиң темазын шын тодарадыр. | Ажык эвес үннерниң шын бижилгезин тайылбырлаар. | ||
II.2. Графика. Орфоэпия. – 8 | |||||||
32 | Графика, ооң хевирлери. Алфавит. Ъ болгаш Ь демдектерни хереглээри. | 1 | Сагылга-чурумнуг болур. | Латин алфавит-биле бижиттинге сөзүглелдер-биле ажылдаар. Орус дылдан үлегерлээн сөстерни шын бижип чаңчыгар. | Сөстерни алфавит ёзугаар бижиир, шын бижилгезин тайылбырлаар. | ||
33 | Сөс иштинге ажык эвес үннерниң ыыткыр болгаш дүлей хевирлериниң солчуру. Сөске кожумактарның немежир чуруму. | 1 | Куштарга ынак болуру. | Чурук-биле ажылдаар аңаа ат бээр. | Үннерниң солчурун хайгаараар, тңнелдер үндүрер. | ||
34 | ЧСК Эдертиг «Тывылганмай» (ЭЧ, ар.10) | 1 | Улуг назылыг улусту хүндүлеп билири | Сөзүглелди кичээнгейлиг дыӊнааш, бижиир. | |||
35 | Слог болгаш ооң хевирлери. Сөстү көжүрериниң чуруму. Ударение дагуйында билиг. Тыва дылда ударениениң туружу, хевири. | 1 | Төрээн черинге ынак болуру, ону камнап, кадагалаары. | Орус дылда слогтуң хевирлери-биле деңнелге кылыр. | Сөстү шын көжүрериниң чурумун сактып алыр. | ||
36 | Фонетиктиг сайгарылганың чуруму. | 1 | Сайгарылганың чурумун сактып алыры. | Сөстү үлегер ёзугаар сайгарып өөренир. | Сстерниң фонетиктиг сайгарылгазын кылыр. | ||
37 | Орфоэпия дугайында билиг. Тыва орфоэпияның чугула айтырыглары: нарын сөстерниң шын адалгазы. | 1 | Дылдың онзагай хевирлеринче кичээнгейни угландырары | Сөстерни шын адап өөренир. | Литературтуг номчулгага дүүшпес сөстерни сөзүглелден тывар. | ||
38 | Фонетикага катаптаашкын | 1 | Өөренип алган чүүлдерин катаптап, улам ыңай быжыглаары. | Бөлүктеп база эжеш ажылдаарынга чаңчыгар. | Сөстерниң фонетиктиг сайгарылгазын кылыр. Сөзүглелдер-биле ажылдаар. | ||
39 | «Фонетика» деп темага зачёт. | 1 | Сөзүглелдерден бердинген онаалгаларны кылыр. | ||||
40 | «Фонетика» деп темага хыналда ажыл | 1 | Бердинген хыналда айтырыгларга шын, тода харыыларны бээр. | ||||
III. Сөс тургузуу болгаш сөс чогаадылгазы – 10 | |||||||
III.1. Сөс тургузуу – 4 | |||||||
41 | Частырыглар-биле ажыл Сөстерниң уткаларлыг кезектери (морфемалар) | 1 | Номчулгага сундулуг болуру | Орус дылдың морфемалары-биле деңнелге чорудуп, ылгалдарын тодарадыр | Сөс тургузуунга сайгарылгалар кылыр. | ||
42 | Дөс дугайында билиг. Өскертилге кожумактары | 1 | Аас чогаалының хевирлеринге ынак болуру | Сөстен бөдүүн, нарын дөстерни тургузуп; укталган, укталбаан дөстерни тодарадып өөренир. | Өскертилге кожумактарының дазылга, дөске каттышкан чурумун тайылбырлап чаңчыгар. | ||
43 | Сөс тургузуун сайгарарының чуруму | 1 | Малчын кижиниң ажылын хүдүлеп билири. | Сөстү ийи дылга деңге сайгарып, деңнелге чорудар. | Сөс тургузуунга сайгарылгалар кылыр. | ||
44 | ЧСК. Кыска хемчээлдиг өөредиглиг эдертиг «Адыг ооларының эжингени» (ЭЧ, ар.12) | 1 | Дириг амытаннарга ынак болуру | Логиктиг чурумну сагыыр. Утказын бодунуң сөстери-биле дамчыдар. | |||
III.2. Сөс чогаадылгазы – 6 | |||||||
45 | Морфологтуг (кожумактыг) арга | 1 | Янзы-бүрү мергежилдерни хүндүлеп билири. | Орус дылда суффикстер дузазы-биле тургустунган сөстерни тыва дылче очулдурар. Схемалар ёзугаар сөстер чогаадыр. | Сөстерден аңгы-аңгы чугаа кезектери тургузуп өөренир. | ||
46 | Синтаксистиг арга-биле (ийи дөстүң каттышканындан) чаа сөстү чогаадыры. | 1 | Оюннуң амыдыралга салдарын үнелээри. | Ребустарда нарын сөстерни тывар, темалыг бөлүүн тодарадыр. Таблицалар-биле ажылдаар. | Синтаксистиг арга-биле тургустунган сөстерни сөзүглелден тып, тайылбырлап өөренир. | ||
47 | Хыналда диктант «Аскан анай» (ДЧ,ар.16) | 1 | Күш-ажылга ынак болурунга чаңчыгары. | Сөзүглелди кичээнгейлиг дыңнавышаан бижиир. | |||
48 | Морфологтуг болгаш синтаксистиг аргалар-биле укталган сөстерни сайгарарының чуруму. | 1 | Сайгарылганың чурумун сактып алыры. | Сөстү үлегер ёзугаар сайгарып өөренир. | Сөстерниң сайгарылгазын кылыр. | ||
49 | Сөс чогаадылгазынга катаптаашкын | 1 | Өөренип алган чүүлдерин катаптап улам ыңай быжыглаары. | Бөлүктеп база эжеш ажылдаарынга чаңчыгар. | Сөс тургузуунга сайгарылганы кылыр. Сөзүглелдер-биле ажылдаар. | ||
50 | «Сөс тургузуу», «Сөс чогаадылгазы» деп темаларга хыналда ажыл. | 1 | Бердинген хыналда айтырыгларга шын, тода харыыларны бээр. | ||||
IV. Морфология. Орфография – 46 | |||||||
IV.1. Чүве ады – 23 | |||||||
51 | Чугаа кезектери. Чүве адының ниити утказы, грамматиктиг демдектери | 1 | Төрээн дылын хүндүлеп билири. | Орус дылда чугаа кезектери-биле деңнээр, аттарын очулдурар. | Чүве атарының темалыг бөлүктерин тодарадыр. | ||
52 | Тодаргай болгаш туугай чүве аттары. | 1 | Кадыкшылынче кичээнгейни угландырары. | Тодаргай болгаш туугай чүве аттарының ылгалдарын хайгаараар. | Сөзүглелдерден чүве аттарын тыпкаш, утказын тайылбырлап өөренир. | ||
53 | Хуу болгаш нити чүве аттары | 1 | Чоннуң культуразынга ынак болуру. | Делегей кандыг сураглыг музейлер билирин чугаалаар. | Сөзүглелдер-биле ажылдаар. | ||
54 | Хуу чүве аттарын шын адаары болгаш бижиири | 1 | Аржааннарның ажык-дузазын медереп билири. | С.Сарыг-оолдуң очулдурган чогаалдарын сөзүглелден ушта бижиир. | Харылзаалыг чугаа тургузар. | ||
55 | Чүве аттарының бичеледир, чассыдар хевирлери. | 1 | Азырал дириг амытаннарга ынак болуру | Орус дыл-биле деңнелге кылыры. | Чүве аттарынга кожумактарны шын немеп өөренир. | ||
56 | Чүве аттарының саны | 1 | Мал-маганга ынак болуру | Сөстерниң орус дылда дүүшкек чүве аттарын адаар. | Чүве адының чаңгыстың санынга тургаш, хөй санныг чүвени илередип болурун тайылбырлаар. | ||
57 | Чүве аттарының сан кожумактарын шын бижиири | 1 | Эш-өөрү-биле эп-найыралдыг болуру. | Океаннар, далайлар аттары бижиир. | Чүве аттарынга Хөйнүң санының кожумаан шын салыр. | ||
58 | ЧСК. Чогаадыг-тожуушкун «Куштар – бистиң өңнүктеривис» | 1 | Куштарга ынак болуп, оларны камгалап, кадагалаар чорукка чаңчыгары | Бодалдарын шын, тода илередип бижиир. | |||
59 | Чүве аттарының хамаарылга хевири болгаш ооң кожумактары | 1 | Төрел аттарны чугаазынга ажыгап билири. | Мал төлдериниң аттарын орус дылче очулдурар. | Сөзүглелдер-биле ажылдаар. | ||
60 | Чүве аттарының хамаарылга кожумактарын шын бижиири. | 1 | Аас чогаалының хевиреринге сонуургалдыг болуру. | Пөш тооруунуң ажык-дузазының дугайында чугаалаар. | Чүве аттарынга хамаарылга кожумактарын немээр. | ||
61 | Үлегерлеп алган чүве аттарының хамаарылга кожумактарын шын бижиири. | 1 | Күш-ажылга ынак болуру. | Үлегерлеп алган чүве аттарының уткаларын тайылбырлаар. | Үлегерлээн чүве аттарының шын бижилгезин тайылбырлап, оларның кожумактарын демдеглеп өөренир. | ||
62 | Чүве аттарының падежтери. Адаарының падежи | 1 | Бойдуска ынак , аңаа хумагалыг болуру. | Чурук-биле ажылдаар. Хем, сугнуң кижиге ажык-дузазын чугаалаар. | Адаарының падежинде чүве адының домакка ролюн тайылбырлаар. | ||
63 | Хамаарыштырарының падежи | 1 | Аас чогаалының хевирлеринге сонуургалдыг болуру. | Тывызыктар харыызы чуруур. | Сөзүглелден Х.п. чүве аттарын тып өөренир. Карточкалар-биле ажылдаар. | ||
64 | Бээриниң падежи. | 1 | Чурттап турар оран-савазынга камныг. Аңаа ынак болуру. | Орус дыл-биле деңнелге кылыр. | Б.п. чүве аттарының кылдыныгның туружун илередип болурун хайгаараар. | ||
65 | Онаарының падежи | 1 | Ыяштарга, үнүштерге хумагалыг болуру. | Сөзүглелдер-биле ажылдаар. Айтырыгларга харыылаар. | Онаарының падежи чүве адының домакка ролюн чугаалаар. | ||
66 | Турарының падежи | 1 | Тараага хумагалыг болуп, ону үнелеп билири. | Бөлүктеп база эжеш ажылдаарынга чаңчыгар. | Т.п. чүве аттары чүнү илередип турарын тодарадыр. | ||
67 | Үнерини падежи | 1 | Төрээн черинге ынак болуру. Ону камнап кадагалаары. | Оран-савалар аттарын орус дылче очулдурар. Өгнүң кезектерин адаар. | Сөзүглелден Ү.п. чүве аттарын тып өөренир. | ||
68 | Углаарыны падежи | 1 | Чонунуң төөгүзүн, эрткен орун биир болуру. | Тывызыктар харыызы чуруур. | У.п. чүве аттарының домакка ролюн тайылбырлаар. | ||
69 | Чүве аттарын ың падеж кожумактарын шын бижиири | 1 | Куштарга ынак болуру. | Бодунуң школаже кээр оруунуң маршрудун чугаалаар. | Карточкалар болгаш тестилер-биле ажылдаар. | ||
70 | Чүве адының падежтеринге зачёт | 1 | Сөзүглелдерден бердинген онаалгаларны кылыр. | ||||
71 | Үлегерлеп алган сөстерниң сан, падеж хевирлерин шын бижиири | 1 | Хөгжүмге ынак, аңаа сонуургалдыг болуру. | Үлегерлээн чүве аттарын сөзүглелден тыпкаш, тыва дыла дүүшкек сөстер-биле солуур. | Сөзүглелдер-биле ажылдаар. | ||
72 | Чүве адының морфологтуг сайгарылгазы | 1 | Сайгарылганың чурумун сактып алыры. | Сөстү үлегер ёзугаар сайгарып өөренир. | Сөстениң морфологтуг сайгарылгазын кылыр. | ||
73 | Чүве адынга катаптаашкын. | 1 | Кадыкшылынче кичээнгейни угандырары | Бөлүктеп база эжеш ажылдаарынга чаңчыгар. | Өөренип алгаш чүүлдерин катаптап, быжыглаары. | ||
74 | «Чүве ады» деп темага хыналда ажыл | 1 | Бердинген хыналда айтырыгларга шын, тода харыыларны бээр. | ||||
IV.2. Демдек ады - 11 | |||||||
75 | Демдек адының грамматиктиг утказы | 1 | Чылгы малга ынак, аңаа кичээнгейлиг болуру. | Схемалар-биле ажылдаар | Чылгы малдың чүзүнүн илереткен декмдек аттары бижиир. | ||
76 | Демдек аттарының тургузуунуң аайы-биле бөлүктери болгаш чогаадылгазы | 1 | Арыг агаарның кадыкшылга үнелиин медереп билири. | Орус дыл-биле деңнелге кылыр | Укталган болгаш укталбаан демдек аттарын ылгаар. | ||
77 | Шынарның демдек аттары, оларның чадалары | 1 | Номнуң эртем-билиг чедип алырынга ажыктыын билир болуру. | Орус дыл-биле деңнелге кылыр | Демдек аттарының чадаларын тургузар. | ||
78 | Демдек аттарының тематиктиг бөлүктери | 1 | Өске чоннарның онзагай талаларын билир алыры. | Портрет, пейзаж, интерьер деп сөстерни тайылбырлаар. | Бөлүк бүрүзүнүң онзагай ылгалдыын хайгаараар. | ||
79 | Хамаарылганың демдек аттары | 1 | Төрээн черинге ынак болуру. | Сөс каттыжыышкыннарын орус дылче очулдурар. | Демдек аттарының кожумактарын тодарадыр. | ||
80 | Демдек адының синтаксистиг хүлээлгези. | 1 | Эш-өөрү-биле эп-найыралдыг болуру. | Орус дыл-биле деңнелге кылыр. Кыска сөзүглелди орус дылче очулдурар. | Домактарның синтаксистиг сайгарылгазын чорудар. | ||
81 | Демдек адының морфологтуг сайгарылгазы | 1 | Сайгарылганың чурумун сактып алыры. | Сөстү үлгере ёзугаар сайгарып өөренир. | Сөстерниң морфологтуг сайгарылгазын чорудар. | ||
82 | Демдек адынга катаптаашкын | 1 | Чараш аажы-чаңныг болуру | Бөлүктеп база эжеш ажылдаарынга чаңчыгар. | Өөренип алгаш чүүлдерин катаптап, быжыглаары. | ||
83 | «Демдек ады» деп темага зачёт | 1 | Сөзүглелдерден бердинген онаалгаларны кылыр. | ||||
84 | «Демдек ады» деп темага хыналда ажыл | 1 | Бердинген хыналда айтырыгларга шын, тода харыыларны бээр. | ||||
85 | ЧСК. Кыска хемчээлдиг чогаадыг-хууда бодал «Ном – билиглерниң үнер дөзү» | 1 | Номнуң эртем-билиг чедип алырынга ажыктыын билир болуру. | Демдек аттарын ажыглаар. Бодалдарын шын, тода илередир. | |||
IV.3. Сан ады – 12 | |||||||
86 | Сан адының утказы | 1 | Төрээн чериниң төөгүзүнге сонуургалдыг болуру. | Араб, рим чурагайларның шын бижилгезинде ылгалдарын хайгаараар. | Сан аттарынга кожумактар немешкенде шын бижилгезин хайгаараар. Сан аттарын тургузуг аайы-биле аңгылап өөренир. | ||
87 | Сан адының морфологтуг тургузуу. Бөдүүн, нарын, каттышкан сан аттары. | 1 | Өөредигеге сундулуг болуру. | Санны эптиг арга-биле дүрген бодаар. Тывызык хаыызы чуруур. | Сан аттарын шын тургузар. Тургузуун сактып алыр. Домакка ролюн шиңгээдир. | ||
88 | Сан адының бөлүктери. Түң сан ады. | 1 | Күш-культурага ынак болуру. | Чижектер бодаар. | Сан аттарының утка талазы-биле бөлүктерин тодарадыр. | ||
89 | Аңгылаар сан аттары | 1 | Аас чогаалының хевирлеринге сонуургалдыг болуру. | Харылзаалыг кыска сөзүглел тургузар. | Сан аттарының шын бижилгезин тайылбырлаар. | ||
90 | Чоокшуладыр сан аттары | 1 | Күш-ажылга ынак болуру. | Сан аттарында морфемаларны айтыр. | Сан аттарыны уткаларын тодарадыр. | ||
91 | Чыыр болгаш дугаар сан аттары. | 1 | Аас чогаалының хевирлеринге сонуургалдыг болуру. | Чижекте частырыгны тыпкаш, эдер. | Дугаар сан аттарының шын бижилгезин хайгаараар. | ||
92 | Сан аттарының домакка хүлээлгелери | 1 | Өөредигеге сундулуг болуру. | Бодаан чижекте частырыгны тыпкаш, эдер. | Домактарның синтаксистиг сайгарылгазын кылыр. | ||
93 | Сан адының морфологтуг сайгарылгазы. | 1 | Сайгарылганың чурумун сактып алыры. | Сөстү үлегер ёзугаар сайгарып өөренир. | Сан аттарының морфологтуг сайгарылгазын кылыр. | ||
94 | Сан адының нарын сөстер тургузары болгаш быжыг сөс каттыжыышкыннарынга киржилгези. | 1 | Тыва улустуң ыдык саннарын билири. | Чылдың айларын тыва улустуң адап чорааны-биле сактып алыр. | Чаңгыс деп сан адының ажыглалын хайгаараар. | ||
95 | Сан адын чугаага шын ажыглаары. Сан адынга катаптаашкын. | 1 | Сан аттарын чугаага шын ажыглап билири. | Айыткан шак үени тыва болгаш орус дылдарга номчуур. Бөлүктеп база эжеш ажылдаарынга чаңчыгар. | Сан аттарының шын бижилгезин тайылбырлаар. Өөренип алгаш чүүлдерин катаптап, быжыглаары. | ||
96 | ЧСК. Чогаадыг-тоожуушкун «Саннарның амыдыралга ажык-дузазы» | 1 | Бодалдарны шын, тода илередип билири. | ||||
97 | «Сан ады» деп темага хыналда ажыл | 1 | Бердинген хыналда айтырыгларга шын, тода харыыларны бээр. | ||||
V. Синтаксис – 4 | |||||||
98 | Сөс каттыжыышкыны. Сөс каттыжыышкыннарының грамматиктиг уткалары. | 1 | Чурулгага сундулуг болуру. | Харылзаалыг чугаа тургузар. Орус дыл-биле деңнелге кылыр. | Домактан ылгагын сактып алыр. Чижекткрде чугула, чагырткан сөстерни тывар. | ||
99 | Сөс каттыжыышкыннарында сөстерниң холбаалары. Каттыжылга холбаазы | 1 | Өөредилгеге сундулуг болуру. | Орус дылда сөс каттыжыышкыннарын тыва дылче очурдурар. | Схемаларын тургузуп чаңчугар. Сайгарылгалар кылыр. | ||
100 | Хамааржылга холбаазы | 1 | Номчулгага сундулуг, хандыкшылдг болуру. | Кыска сөзүглелди улаштыр чогаадып төндүрер. | Схемаларны тургузуп чаңчыгар. Сайгарылга кылыр. | ||
101 | Башкарылга холбаазы | 1 | Күш-ажылга ынак болуру. | Орус дыл-биле деңнелге кылыр | Схемаларны тургузуп чаңчыгар. Сайгарылга кылыр. | ||
Катаптаашкын – 1 | |||||||
102 | Түңнел кичээл | 1 | Улуг улусту хүндүлеп билири. | Бөлүктеп база эжеш ажылдаарынга чаңчыгар. | Грамматиктиг сайгарылгалар кылыр. Айтырыгларга харыылаар. |
Литература данзызы:
1. А.К. Ойдан-оол,С.К.Тадар-оол « Эдертиглер чыындызы» 5-9 класстарга. – Кызыл, 1992 ч.
2. А.К. Ойдан-оол, Ш.Ч. Сат, Н.Д. Сувандии «Тыва дыл болгаш харылзаалыг чугаа сайзырадылгазы» 5 -11 класстар. – Кызыл, 2008 ч.
3. А.К. Ойдан-оол, М.Ч. Ооржак, С.Т-С. Ооржак «Диктантылар чыындызы». – Кызыл, 2003 ч.
4. К.Б. Доржу, Н.Д. Сувандии, А.Б. Хертек, Б.Ч. Ооржак, Ч.А. Сарыглар, М.В. Бавуу-Сюрюн «Тыва дыл» 5 класс. – Кызыл, 2014 ч.
5. К.Б. Март-оол, Д.А. Кимова, А.А. Алдын-оол «Методиктиг сүмелер». – Кызыл, 1992 ч.