Внеклассное занятие "Грамматические игры" в рамках декады родного языка
план-конспект занятия по чтению (2 класс) на тему

Чăваш  грамматика вăййисем

Теллевсем: 1. Вăйăсемпе усă курса ачасен пуплевне аталантарасси.

                    2. Тăван чĕлхен илемлĕхне курма , хаклама вĕрентесси

                    3.Ачасен сăмах хутаççине пуянлатасси

Вайа йерки

1. Кам тавçăруллăрах?

Таблицăри сыпăксемпе усă курса кам нумайрах сăмахсем тупать ( япала ячĕнче, пĕрреллĕ хисепре, тĕп падежра)

2.Чаваш календарĕ

• Манран аслă уйăх çук

Эп пуçлатăп Çĕнĕ çул ( кăрлач- январь)

• Пичче сивĕ ĕлĕкрен

Эп ирттĕрп пиччерен  ( нарăс- февраль)

• Çеме кăмăл  хушнипе

      Эп кулатăп кунĕпе  (пуш- март)

• Ни ăштма çутм çук,

Ни сивĕтме мулăм çук ( ака –апрель)

• Çу уйăхе сырла пек

      Çырларан та ырă пек (çу-май)

• Çĕре лайăх пăхмалла

      Çĕртен пурлăх пухмалла (çертме- июнь)

• Вăхăтра туса юл утă

Выльăх- чĕрлех пулĕ тутă ( утă- июль)

• Кĕр еннелле куçатăп

Сулçа тăкма пуçлатăп (çурла- август)

• Аăк çитрĕ ылтăн кĕр

      Пурте пуян , пурте пур ( авăн- сентябрь)

• Маншăн пурте ыр хăна

      Хăть урапа, хăть çуна  ( юпа- октябрь)

• Хура çĕре сапатăп

Шур пĕркенчĕк саратăп ( Чÿк- ноябрь)

• Çĕн çул килет, пĕлетĕп
• Çулталăка вĕçлетĕп ( раштав- декабрь)

3.Пуçватмăш: йывăç ячĕсене лартса тух

Çÿçе                  Вĕрене         Çирĕк

Хурăн              Çĕмĕрт

Тирек               Хурама

Çăка                 Пилеш

Йăмра              Шăлан

4. Стилистика  ( точкăсем вырăнне скобкăри кирлĕ сăмахне суйласа илсе текста илемлĕн йĕркелĕр)

Çырма тăрăх ( вичкĕн, çивĕч, йăрă) çил кустарса килет. Ташă (картине , витине) Хрисан вĕ çсе тухрĕ. Татах та нумай вĕçетчĕ пулĕ Илле, анчах çав хушăра ( пÿрте, çурта, киле) ял çыннисем вуннă та пулĕ  кĕрсе тăчĕç. Чараксăр çăвара элек ( йăва, йĕнĕ, шăтăк) çаврать. Хăйне ( хисеплекен, савакан, кăмăллакан, картакан) кирек мĕнле халăх та хăйĕн ( тăван, хурăнташ, пĕлĕш) чĕлхине пысăк пуянлăх вырăнне хурса хаклать. Тусем çинчен ( сулхăн, сивĕ ) анать. Сăмахшăн ( кивçене, укçа илме ) каймасть вăл. Вăрăм Павăл çамки çине тапса тухнă ( мăнă ,пысăк, шултра, катмар) тумламла  шăлса илчĕ те тенкел çине ларчĕ .

5.Ребус. Тăшмана пĕтерме салтака ырă  сунса каланă сăмахсем

М-П

20                

Й=Т  

    А       

  Ш

Ă     Ĕ              Ă            ÿ          ă       ç   ĕ    Ĕ      Ē                  Ç

(Çирĕп тыт пăшала, тăшмана ăшала)    

6. Сăмахсен пуçламăш саспаллисенчен йывăç ятне тăвăр:

• Номер, август, юрă, машина
• Кĕнеке, раштав,  çăкăр,  илем, ĕне
• Кашăк, çăмарта, ака, ăсан
• Упа, рак, нăрă,хурал , ăс
• Икерчĕ, ентеш, лаша, шапа, пăрçа

(Юман, çирĕк , çăка, хурăн, пилеш)

Ачасен ĕçне хакласси: кашни ĕç шĕн 5 балл.