Весенний татарский праздник "Карга боткасы"
план-конспект занятия (старшая группа) на тему

«Карга боткасы»  бәйрәме. 

Балалар бакчасында зурлар һәм мәктәпкә хәзерлек татар һәм рус төркемнәренә йөрүче  балалар белән уздырыла. 

Ләзидә ШАМСАМУХАМЕТОВА,

 Казан  шәһәре  Идел буе  районының   «Татар телендә тәрбия  һәм  белем бирүче катнаш төрдәге 27 нче балалар бакчасы» муниципаль  автономияле мәктәпкәчә белем бирү учреждениесе тәрбиячесе

Максат: балаларны татар халкының милли бәйрәмнәре белән таныштыру; бердәмлек, дуслык хисләре, халкыбыз йолаларына хөрмәт тәрбияләү.

Ярдәмлек:Һәр төркем ярма, сөт, тоз, шикәр, чиста тәлинкә, балалар  һәм өлкәннәр саны белән кашыклар, кулланган кашыклар өчен савыт алып керә.

4 обруч уен өчен әзерләп куела.

Залның алгы өлешендә  стенада кояш рәсеме, аннан кошлар оча , аста агачлар, агачта сыерчык оясы- оя янында кошлар ояны карыйлар, уртада ясалган учак (аста утын кисәкләре, өстә учак итеп ясалган кәгазь, аның  уртасында кечкенә өстәл лампасы, ул утка тоташтырылган, кабызу урыны балалар күрмәслек җирдә. Өстә казан урнаштыра торган урын). Залның алгы өлеше күренерлек итеп, балалар төркемнәре белән ярымтүгәрәкләр ясап утыралар, яннарында тәрбияче, һәр төркемнең ярымтүгәрәге  уртасында тәрбияче ярдәмчесе, аның каршында подноста пластик шешә белән сөт, бер савыт ярма, бер савыт май, шикәр, тоз. Зур казанда төрле ярмалар  кушып пешерелгән ботка залның ишек артында каплап, суынмас өчен төреп куела.

Музыка: Кошлар сайравы

Алып баручы:Ребята, на улице шагает весна. Ее можно увидеть повсюду: дни стали длиннее, солнце светит ярче, тает снег, возвращаются перелетные птицы.

Музыка: сүндерелә

1бала: Ачылды ак калын юрган,

          исте апрель җилләре.

          Кошлар кайта: сагындырган

          Туган–үскән җирләре.

2бала: Көннәрен юлда үткүреп,

          куанышып очалар.

          Канатларына күтәреп

          яз китерә ич алар.

Музыка: Кошлар сайравы

Алып баручы: Раньше люди думали что весну на своих крыльях приносят птицы. К их возвращению устраивали праздники. Сегодня у нас древний татарский праздник «Карга боткасы».

Музыка: сүндерелә

 Первыми в наши края возвращаются грачи. Вот и они важные, гордые начинают наш праздник.

Музыка: Каргалар тавышы

3 бала кошлар  костюмынан:

Каррр! Каррр!

Килдек очып ерак җирдән

Курыкмыйча салкын җилдән

Яз хәбәрен сезгә китердек без,

Гафу, дуслар, озак көттердек без.

Танец «Каргалар биюе» зурлар төркеме.

Алып баручы: Ребята, а сейчас нам надо собрать продукты для нашей каши.

Музыка:Күн авылы көе

( Зурлар татар төркеме балалары ярма җыючылар була \яки һәр төркемнән 3-4 бала катнаша. Балалар кулында ярмалар өчен кечкенә чиләкләр) Ярма җыючы балалар һәр төркем ярымтүгәрәге янына килеп басып такмаклыйлар:

Карр! Карр! Карр! Диләр

Туем җитте бар диләр.

Ай! Ай! Ай! Диләр

Тетя Нина(Чәчкә апа, Рузигуль  апа, Райхан апа, Рәмилә апа, Рузилә апа) бай диләр

Сөт, май, ярма, тоз!

(һәр хуҗабикә үзе әзерләгән ярма, ризыкларны җыючыларның чиләкләренә сала, җыючылар рәхмәт әйтеп алалар)

Ярма җыючылар бер төркемнән икенче төркемгә күчкәндә

Музыка: Күн авылы көе

Алып баручы:Как много крупы, молока, масла собрали. Вот спасибо всем кто дал. Вкусная получится каша. Варить кашу попросим самого старшего повара Санию апа, а помогать ей будет Фирая Нурисламовна.

Музыка:Сарман көе

 А сейчас Сания апа будет готовить крупу для каши, а мы поможем Николай Павловичу  разжечь костер. Подуем все. (Чиләкләр белән җыелган ярма, ризыклар Сания апага бирелә, ул ярмаларны юарга алып китә, балалар учакка өрәләр)Вот зажгли костер. Его нельзя оставлять без присмотра. За костром  следить попросим Николай Павловича. Принесли котел . Кашу будут варить Сания апа и Фирая Нурисламовна. А мы поиграем.

1 -уен.«Кем беренче? Кто первый?»

Алып баручы: Играют дети подгот. группы.

 Подгруппа детей из каждой группы встают взявшись за руки в шеренгу на встечу друг-другу. Идут на встречу друг-другу берутся за руки и образуют один круг. Под музыку идут по кругу все быстрее и быстрее. Как только музыка остановится дети бегут на место своей группы и поднимают руки. Какая группа первая собралась- та победила.

Уен барышында музыка: бию көе

2 -уен . (4 обруч идәндә,учакка каршы якта.)«Сыерчыклар кайттылар-скворцы прилетели»

Алып баручы:Играют дети старшей группы. Из одной группы 4 из другой группы 5 детей

Обручи-скворечники. Дети встают парами в скворечники, один остается без домика.

 «Скворцы летят» По музыке дети изображая полет птиц летят к костру, когда все окажутся вне ковра ведущий говорит:«Скворцы прилетели» и дети бегут в обручи, кто не успел занять место- проиграл.

(Уен берничә тапкыр кабатлана, катнашучылар үзгәрә)

Уен барышында музыка: кошлар тавышы

Алып баручы : А что у нас с кашей? Костер не потух? Каша варится?

Песня «Карга боткасы» (исполняет кто следит за кашей на костре)

Фирая Нурисламовна

Алып баручы :Замечательно, похлопаем и продолжим игры.

3 -уен .«Тавыклар чабышы-курийные бега»

Алып баручы :Участвуют по 3ребенка из подгот.гр.

Игроки встают  в один ряд захватывают левой рукой левую ногу за область голеностопного сустава и бегут до конца ковра (отмеченного места) . Кто прибежит первым – тот победитель  

Уен барышында музыка: тавыклар тавышы

4 -уен .«Әтәчләр-петухи»  играют дети ст.группы

Алып баручы: Из каждой группы выходят по 4 игрока. В каждый обруч 1 ребенок из 6гр., и 1 ребенок из 8гр. Играющие встают на одну ногу, руки за спину и стараются вытолкать из обруча соседа. Если встал на 2 ноги или вышел из обруча – проиграл.

Уен барышында музыка: әтәчләр тавышы

Николай Павлович: а кто сможет с моей тюбетейкой поиграть?

5 -уен.«Түбәтәй» играют дети подгот.гр.

Алып баручы: Дети встают в круг, под песню передают тюбетейку (одевая соседу на голову) у кого остановится – тот выполняет задание.

Түп-түбә-түбәтәй

Түбәтәең укалы

Чиккән матур түбәтәең

Менә кемдә тукталды.

Уен барышында музыка: Әпипә

 «Яз килә» күмәк җыр

 Фирая Нурисламовна: Пока мы плясали, играли, пели - каша сварилась. Мы ее попробуем сами и оставим птицам – чтоб год был богатым на урожай.

Но сначала нам надо потушить костер, залить водой.

 Алып баручы: Ребята посидим тихо-тихо. (Чиләктәге зәңгәр җәймә белән учак каплана, балаларга сиздермичә лампа сүндерелә)

Музыка: су тавышы

Фирая Нурисламовна:Апалары, ботка алырга килегез

Тыныч кына күңелле музыка уйный

 ( Һәр төркемнең тәрбияче ярдәмчесе учак янына килеп 1 тәлинкә ботка ала. Балаларга кашыклар өләшелә. Тәлинкәдәге боткадан һәр бала һәм өлкәннәр1әр кашык ботка авыз  итә.)

 Музыка: сүндерелә

Алып баручы: А сейчас скажем дружно всем кто готовил нам вкусную кашу- Рәхмәт.

Дети: Рәхмәт!