Конспект занятие по родному языку : "Черлик болгаш азырал дириг амытаннар"
план-конспект занятия
Предварительный просмотр:
Чоон-Хемчик кожууннун Шеми сумузунун «Чечек» уруглар сады
Тыва торээн дылга кичээл
Тема: «Черлик болгаш азырал дириг амытаннар»
Тургускан кижизидикчи башкы:
Куулар Е.В.
Шеми-2023 чыл
Тема: «Черлик болгаш азырал дириг амытаннар»
Кол сорулгазы: уругларнын торээн(тыва) дылын ооренииринге сонуургалын оттурар.
Сорулгазы:
1.Уругларны черлик болгаш азырал дириг амытаннарны танып, ылгап билиринге ооредир.
2.Уругларнын дыл-домаан, угаан-медерелин,салаа-дамырын, кичээнгейин, сагынгыр-тывынгырын сайзырадыр.
3.Азырал болгаш черлик дириг амытаннарга хумагалыг, ынак болурунга кижизидер.
Словарьлыг ажыл: инек, ыт, хой, ошку, диис.Адыг, бору, дилги, диин, койгун.
Дерилгези: макет аал, арга, ойнаарактар азырал болгаш черлик дириг амытаннар, чылдын дорт уези-чуруктар,слайдыга чуруктар(дириг амытаннар), ун уделгелери,ногаан, сарыг карандаштар.
Кичээлдин чорудуу:
-Экии, уруглар!Мен силер-биле кады аян-чорук кылыр дээш келдим.Мээн-биле кады аян-чорук кылып чоруур силер, бе?
-Ийе!
-Баштай бо тывызыкты ыдыптайн,тып корунерем, уруглар!
Оюн «Тывызыкты тывынарам»
«Дорт алышкы, дорт чузуннуг»-ол чуу-дур, уруглар?
-Чылдын уелери.
-Шын-дыр,эрхейлер!
Игил аялгазы дынналыр.
-Уруглар, чараш тааланчыг аялганы дыннап тур силер бе? Ол дээрге тыва улустун ада-огбезинден дамчып келген аялга-дыр.Ам шупту тааланчыг аялганы дыннавышаан, карактарывысты шийип алгаш, ыракта даглар аразында аалды сактыптаалынарам!(уруглар карактарын шийип алырлар)Релаксация.
-Аалды долгандыр арга-арыг, даглар, кушкаштар ам мыжыражып турар.Бистин арыннарывысты сериин салгын сергедир хадып турар.
-Ам карактарывысты ажыдыптынарам, уруглар! Уруглар мээн-биле аян-чорук кылырынга белен силер бе? Аян-чорук кылырынын мурнунда мендилежиилинер!
« Алдын-Хунум, ак-кок дээрим
Арга-арыым, ан-меним
Аалчылар, эжим –оорум
Менди, менди!»
-Эр-хейлер, ам аян-чоруувус кылып чоруптаалынар,уруглар!
Башкы база уруглар аалга кээрлер.
-Бо чуу –дур уруглар?(Аал, ог)
-Аалывыс долгандыр чулер бар-дыр, уруглар?
-Бо чуу-дур?(Аът)
-Бо чуу-дур?(Инек, ыт, хой, ошку)
-Эр-хейлер, бо дириг амытаннарны кандыг дириг амытаннар деп адаар бис?
-Азырал дириг амытаннар.
-Шын-дыр, а чуге азырал деп бодап тур силер?
-Чуге дээрге кижилер азырап, карактап турар.
-Эр-хейлер!
Чугаа сайзырадыр оюн: (Телевизорга слайдыга дириг амытаннар чуруун салыр)Мен бо чурукту коргузеримге , силер адын адавас, а эдип алгырарын оттунер силер!
Инек костур(М-о-о!)Ыт,хой,диис, ошку.
-Эр-Хейлер, ам аалывыстын чанында чуу коступ турар чоор, ынаар барып агаарлаалынар!
-Ам кайда келдивис, уруглар?(Аргада) Бо арганын . ыяштарнын, оът-сигеннин чаражыын !Мындыг чараш аргада чуулер чурттап турар-дыр?Бо чуу-дур?(Адыг).Бо чуу-дур? (Бору, дилги, диин, койгун)
-Бо амытаннарны кандыг дириг амытаннар деп адаар бис?(Черлик дириг амытаннар)
-А чуге черлик деп бодап тур, силер?(Боттары амыдырап, чемни тып черликтеп чоруурлар)
-Эр-хейлер,ам бээр кичээнгейлиг корунерем, чуу четпес-тир!
Дидактиктиг оюн: «Чуу четпес-тир!» Черлик дириг амытаннарга.
-Эр-хейлер, дыка угаанныг уруглар-дыр силер.
- Ам анайжыктар болуп хуулуп алгаш, ойнаалынар!
Сула шимчээшкин «Анайжыктар»
« Анайларым чараш,
Артында-ла ийис,
Домейлери аажок,
Донгур-донгур кок-кок»(Уруглар башкы-биле денге ырлап, шимчээшкиннерни кууседир)
-Эр-хейлер, уруглар!Ам столдарже олуруптаалынар!Чуруктарда чуну коргускен-дир?(Азырал болгаш черлик дириг амытаннар)
-Черлик дириг амытаннарнын чанында тогериктерни ногаан он-биле будуур, азырал дириг амытаннарны сарыг он-биле будуур силер?
Чурулга.Бот ажыл
Оюн тынышка «Авазынга чет»
Уруглар
-Эр-хейлер, авазынга чедир урээлинер!
Тыныш-биле оюн «Авазынга чедир урээли»
-Кандыг амытаннарны азырал дириг дээр бис?
-Кандыг амытаннарны черлик дириг дээр бис?
-Бис бо хун кайнаар барып чордувус?
-Аалда кандыг дириг амытаннар кордувус?
-Аргада кандыг дириг амытаннар кордувус?
-Кичээл силерге солун болду бе?
-Бо хун шупту кичээлге эки, идепкейлиг кириштинер, эр-хейлер!Эки киришкенинер дээш четтирдим, ам дыштанып ойнанар, уруглар!
Тыва Республиканын эртем болгаш ооредилге яамызы
Чугаа сайзырадылгазы
(ортумак болук)
Тема: « Азырал болгаш черлик дириг амытаннар»
Кичээлди тургускан башкы:
Шеми сумузунун «Чечек уруглар садынын кижизидикчи башкызы: Монгуш Чинчи Геннадьевна
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
![](/sites/default/files/pictures/2013/01/18/picture-167192-1358506144.jpg)
"Вот моя деревня" конспект занятия по родному языку
Конспект занятия по родному языку для средне-старшей группы...
![](/sites/default/files/pictures/2015/03/03/picture-603120-1425375713.jpg)
Конспект занятия "Азырал дириг амытаннар"
Кичээлдин сорулгалары:Ооредиглиг: азырал дириг амытаннар дугайында билигни демлгемчидери, оларнын онзагай демдектерин ылгап билир кылдыр бодандырары, толдерин шын ададыры.Сайзырадыр: диалогтуг ч...
Конспект занятия "Знатоки родного языка"
Конспект занятия по развитию речи для подготовительной группы...
![](/sites/default/files/pictures/2023/03/23/picture-1353377-1679556520.jpg)
Открытое занятие по родному (тувинскому) языку "Азырал дириг амытаннар"
Открытое занятие по родному (тувинскому) языку...
![](/sites/default/files/pictures/2021/09/03/picture-1344642-1630693332.jpg)
Конспект занятия по родному языку
Познакомить детей с легендой о Ямале, загадками, играми ненцев, связанных с их основным занятием, воспитывать интерес и уважение к труду и обычаям нашего края....
![](/sites/default/files/pictures/2022/12/17/picture-1362534-1671280429.jpg)
Конспект занятия "День родного языка"
КОНСПЕКТ ЗАНЯТИЯ В ПОДГОТОВИТЕЛЬНОЙ ГРУППЕ:ТЕМА: «День родного языка»Цели и задачи:Познакомить детей с «Международным днем родного языка ». Обогатить духовн...