Тема: Ә өнөн ҡабатлау.
план-конспект занятия по развитию речи (подготовительная группа)

Тема: Ә өнөн ҡабатлау.

Маҡсат: балаларҙы Ә өнө  менән таныштырыуҙы дауам итеү, өндәрҙе дөрөҫ әйтеү күнекмәләрен нығытыу; һөйләм төҙөргә өйрәтеү.

Белем биреү бурысы: Һуҙынҡы, йомшаҡ һәм ҡаты тартынҡы өндәрҙе ҡабатлау; өндәр анализы төҙөүҙе дауам итеү;  яңы һүҙҙәр менән телмәрен байытыу.

Үҫтереүсе бурыс: балаларҙың телмәр аппаратының һығылмалылығын, хәрәкәтсәнлеген, хәтерен, иҫтә ҡалдырыу һәләтен, бәйләнешле телмәрен, үҫтереү. 

Тәрбиәләү бурысы:  балаларҙа  ҡыҙыҡһыныусанлыҡ, иғтибарлылыҡ,  ярҙамсыллыҡ сифаттарын тәрбиәләү.

Белем биреү эшмәкәрлеге барышы

1.Ойоштороу моменты

Тәрбиәсе: Балалар, тышҡа ҡарағыҙ әле.  Нимә күрәбеҙ? Тышта  ҡояш күренмәй, әйҙәгеҙ ҡояшты сәләмләп уятайыҡ.

Һаумы, алтын ҡояш!

Һаумы, зәп - зәңгәр һауа!

Һаумы, шаян елкәй!

Һаумы, кескәй имән!

Сәләмләйбеҙ барығыҙҙа ла!

-Кәйефегеҙ нисек? (бик яҡшы)

-Афарин балалар! 

2. Артикуляция күнегеүҙәре.

“Айрат  нисек итеп өләсәһенә барған?”. ( “Тылсымлы өндәр” методик ҡулланма)

- Афарин!

- Әйҙәгеҙ, телде, ирендәрҙе уйнатып, телмәребеҙҙе шымартып алайыҡ.

 Тел төҙәткестәр әйтеү. (хор менән, индивидуаль).

Сә-сә-сә – сәйнүк.

Се-се-се – сейә.

Мә-мә-мә – кәзә кеүек йөрөмә.

Гә-гә-гә -  көстө түгәйек бергә.

-Бик яҡшы, телмәребеҙ эшмәкәрлеккә  әҙер.

Таҡталағы һүрәттәргә иғтибар итегеҙ (әтәс, алма, сейә, миләш)

-Бында нимәләр күрәһегеҙ? Артыҡ предмет бармы? (алма)

- Ни өсөн “ алма” һүҙе артыҡ тип уйлайһығыҙ?

(Балалар яуабы: Бөтә һүҙҙәр нәҙек, “ алма” һүҙе ҡалын.)

-Ни өсөн һүҙҙәр  нәҙек? (сөнки ә өнө нәҙек)

-(ә) өнөнә характеристика бирегеҙ (һуҙынҡы, нәҙек)

- Был һүҙҙәрҙә ә өнө ҡайҙа ишетелә: һүҙҙең башындамы, уртаһындамы, әллә аҙағындамы?

Әтәс- һүҙҙең башында, уртаһында.

Сейә – аҙағында

Миләш- уртала.

- Һүҙҙәрҙе ижектәргә бүләйек әле.

Балалар яуабы.

Ял минуты   «Әсәй»

Мин әсәйемде яратам ,(ҡулдар менән йөрәк эшләү һәм йөрәккә алып килеү )

Һәр ваҡыт ярҙам итәм: ( атлау)

Йыуам, сайҡатам,(хәрәкәттәр текст буйынса)

Һыуҙы ҡулдан һелкетәм,

Иҙәнде лә һеперәм,

Утынды ла мин ярам.

Әсәйемә ял итергә,

Йоҡлап алырға кәрәк.

Мин аяҡтар осонда,

Бер һүҙ әйтмәй йөрөйөм.

3. Төп өлөш

• Балалар, иғтибар менән шиғырҙы  тыңлағыҙ әле.

Әсәйҙәр яратҡас,

Шат беҙҙең йөҙөбөҙ.

Әсәйҙәр булғанға,

Бәхетле көнөбөҙ.

Әсәйҙәр бер генә

Ҡәҙерен беләйек.

Йөрәктәр йылыһын

Уларға бирәйек.

-Шиғыр кемдәр тураһында?

-Эйе, автор әсәйҙәргә шундай йылы һүҙҙәр әйткән, ә беҙ әсәйҙәребеҙгә ниндәй яғымлы һүҙҙәр әйтербеҙ икән.

“Яғымлы һүҙҙәр” уйыны.( түңәрәктә)

• “Баланың бармағы ауыртһа, әсәнең йөрәге ауыртыр” мәҡәлен нисек аңлата алаһығыҙ.
• Афарин!
• Ә хәҙер “әсәй” һүҙенә  өн анализы яһайыҡ

1-се өн ә – һуҙынҡы

2-се өн с – нәҙек тартынҡы

3-сө өн ә – һуҙынҡы

4 –се өн й – тартынҡы.

Таҡтала бер бала , ә башҡалар урында эшләй.

а) Был һүҙҙә нисә өн? Нисә һуҙынҡы өн?

б)“Әсәй” һүҙенең   беренсе  өнө ниндәй? Был өндө йырлап, һуҙып әйтеп була, тимәк ул ниндәй? (һуҙынҡы)

- Нәҙекме, ҡалынмы?

в) Ижеккә бүлеү.

Ял минуты.

• Схема – таблица ( мнемотаблица) буйынса һөйләмдәр төҙөү.

Коллектив эш.

• Ә өнөн һүҙҙәрҙә дөрөҫ әйт.

Икмәк  

бәрәс  

әрем  

тәрилкә  

тәгәрмәс  

бейәләй  

хәрәкәт  

мәрйен  

бәпембә  

рәхмәт

 йәшелсә  

бәләкәй

 эшләпә

 шишмә

Йомғаҡлау.

 Нимә өйрәндек, ул ниндәй өндө белдерә.

Үҙеңдең эшеңде нисек баһалайһың?