АЧЫК ДӘРЕС ( комплекслы дәрес)
план-конспект занятия (старшая группа)

АЧЫК ДӘРЕС ( комплекслы дәрес)

Тема:   « Туган ягым буйлап сәяхәт »                                                                                                                                                                                                                                       

Максат:  1.Балаларны  туган як табигате белән таныштыру;

                  2. Балаларның фикерләү сәләтен үстерү, белемнәрен ныгыту;

                  3. Туган якка мәхәббәт һәм табигатькә сакчыл караш тәрбияләү.

                  4.Табигатьтә, урамда куркынычлык кагыйдәләрен күнекмәләрен ныгыту.

Методик алымнар: 

Сораулар, уеннар, киеренке хәлләрне чишү, рәсемнәр карау, гомумиләштерү.

Алдан үткәрелгән эш: Балалар белән юлларда  йөрү кагыйдәләрен искә төшереп тору; җырлар, уеннар, шигырьләр, мәкальләр һәм табышмакларны өйрәнү.

Җихазлар:  Кошлар,хайваннар рәсеме,чыршы, каен агачы ,сыерчык оясы, светофор макеты, табигать күренеш, юл билгеләре рәсеме, хат салынган конверт һ.б.

Дәрес барышы:

Тәрбияче: Исәнмесез ,балалар! Без сезнең белән бүген туган ягыбыз буйлап сәяхәткә чыгыбыз. Сез әзерме?

Балалар: Әзер!

Тәрбияче: Әйдәгез  әле урындыкларга утырабыз(икешәрләп урындыкларга утырылар). Ә без сезнең белән нинди транспортка утырдык?(автобус)

Балалар: Автобуска.

Тәрбияче:  Әйе, автобуска.  Ә автобусны кем йөртә?

Балалар: Шофер.

Тәрбияче:  Шофер мин булырмын. Әйдәгез, кузгалдык (музыка уйный).Беренче тукталышка кадәр сөйләшеп барык барыйк әле.  Минем сорауларыма төгәл җавап биреп карагыз. Без сезнең белән кайсы республикада торабыз?

Балалар: Татарстан.

 Тәрбияче: Дөрес. Кайсы районда яшибез?

Балалар: Әгерҗе.

Тәрбияче: Дөрес. Ә туган авылыбызның исеме ничек?

Балалар: Иж-Бубый.

Тәрбияче: Бик  дөрес, балалар.

(Балаларга туган як табигате төшерелгән китаптан иллюстрацияләр күрсәтү)

 (Автобус  туктый)

Тәрбияче: Менә балалар, матур яз  да җитте. Көннәр җылытты. Тирә-якта кар эри,боз китә.Чылтыр-чылтыр итеп сулар ага,тамчылар тама. Кояш та безгә елмаеп карый. Тирә-як кышкы йокыдан уяна.Әйдәгез әле, шушы аланлыкка төшеп үрман дөньясы белән танышыйк .(автобустан төшәләр) (рәсемнәр карау)   Балалар, без сезнең белән урманга килеп чыктык. Карагыз әле, нинди матур урман!  Балалар,  бу урманда нинди агачлар үсә?

Балалар: Урманда имән, чыршы, нарат, каен, усак, юкә агачлары үсә.

Тәрбияче: Дөрес. Балалар, урманда агачлардан башка тагын нәрсәләр үсә?

Балалар: Урманда җиләкләр, гәмбәләр, чәчәкләр үсә.

Тәрбияче:  Әйтегез әле, урманда кемнәр яши?  

Балалар: Хайваннар, кошлар, бөҗәкләр. (урман хайваннары  сүрәтләрен карау, аларның кайда яшәүләре, нәрсәләр белән тукланулары турында сөйләшү)  

Тәрбияче: Ә инде бу рәсемнәрдә кошлар сүрәтләнгән.Күпме кошлар бар монда! Нинди кошлар икән болар? (агачка элеп куелган кошларның исемнәрен әйтү, сыерчык оясын күрсәтү, кошлар турында әңгәмә үткәрү)

                                                       Фикультминутка

                                                          “Карагыз”

                                                       Менә минем уң кулым,

                                                      Менә минем сул кулым.

                                                      Менә идән, менә түшәм

                                                      Менә шулай зур үсәм.  

                                           (автобуска утыру, юлны дәвам итү)

Балалар, әйдәгез әле яз турында нинди шигырьләр беләсез икән, сөйләгез әле? (яз турында шигырьләр) (автобус туктый)

Тәрбияче: Балалар, бу безнең “Тапкырлар” туклалышы. Күрәсезме монда   хат бар. Укыйбызмы, нәрсә яздылар икән?

Балалар: Әйе.

 (Хатны уку) “ Кадерле балалар, сез бик тырыш һәм акыллы балалар. Мин беләм, сез бик күп мәкальләр, табышмаклар беләсез .  Мин язып калдырган мәкальләргә, табышмакларга җавап таба алырсыз микән. Белемнәрегезне сынап карыйк әле”.

1. Табышмаклар әйтү:

1)Утта янмый, суда батмый. (боз)

2)Акыра да, бакыра, бөтен җирне тутыра. (буран)

3)Лампа түгел - яктырта, мия түгел - җылыта. (кояш)

4)Боз һәм кар эрде,                                                                                                                    Сулар йөгерде,                                                                                                                                     Егълап елгалар,                                                                                                                                  Яшьләр түгелде,                                                                                                                                  Көннәр озая,                                                                                                                                        Төннәр кыскара.                                                                                                                                           Бу кайсы вакыт?—                                                                                                                                        Я, әйтеп кара. (яз көне)

2. Мәкальләрне дәвам итегез әле:

Кем эшләми,шул.........( ашамый)

Аз сөйлә,күп...........( эшлә)

Тирләп эшләсәң,тәмләп......( ашарсың)

Тырышкан табар,ташка кадак.......(кагар)

Булдырдыгыз. Ә хәзер юлыбызны  дәвам итәбез.  Сак булыгыз, ишекләр ябыла. Автобус кузгалып китә (тавыш чыгара)  Балалар, әйдәгез әле юлда барганда җырлап барыйк. (“Яз җитә” җыры башкарыла).

Тәрбияче:  Балалар, без Юл билгеләре иленә килеп җиттек. Игътибар белән карагыз әле: безнең каршыбызда нинди юл?  Сезнең игътибар иткәнегез бар микән бакчадан кайтканда ул билгегә? Ул җәяүлеләрнең юлны аркылы чыгу тамгасы.

Балалар: Зебра.

Тәрбияче: Балалар, бу безнең нәрсә?

Балалар: Светофор.

 Тәрбияче: Дөрес, балалар светофор. Светофорның ничә төсе бар?  Аларны санап китик әле.

 Балалар: Светофорның өч төсе бар.  Берсе – кызыл төс, икенчесе – сары төс, өченчесе – яшел төс.

Тәрбияче:    Светофор кайда тора соң ул һәм  ни өчен кирәк?

Балалар: Светофор юл чатында, юл хәрәкәтен көйләп тора.

Тәрбияче: Әйдәгез әле, светофорның 3 сүзен искә төшерик.(бергәләп)

Кузгалма!-ди

Кызыл күз.

Сары күз

Сабыр,-дия

Ярый,-дия

Яшел күз.( Ш.Галиев)

Тәрбияче: Балалар, мин сезгә юл билгеләрен күрсәтәм. Бу нинди билгеләр? Санап китик әле.

1. Машиналарга керергә ярамый

2. Трамвай тукталышы билгесе.

3. Якында гына ашыгыч ярдәм күрсәтү пункты дигәнне аңлата.

4. Подземный переход.

Әйдәгез әле  уен уйнап алык.

Уен: “Юл билгеләрен аер”

(Балалар биремне үтиләр,юл билгеләрен  өчкә  аералар)

Әйе, балалар, юл йөру кагыйдәләрен белү бик мөһим! Ә хәзер әйдәгез, автобуска утырыйк.Безгә дә кайтырга вакыт җитте. Без сезнең белән бик озак сәяхәт иттек, аргансыздыр.Шушының белән сәяхәтебез тәмам. Сезгә ошадымы. ( балаларның җаваплары) Хәзер бакчабызга кайтып китәбез.