Шагаа байырлалынын сценарийи
материал (старшая группа) на тему

Муниципальное бюджетное дошкольное образовательное учреждение

Детский сад «Радуга» г. Чадаана

Дзун-Хемчикского кожууна Республики Тыва

«Улыбка» аттыг  улуг болуктун

«Шагаа»  байырлалынын сценарийи.

Улуг болуктун

кижизидикчи башкызы

Донгак О.Н

2016г

«Шагаа»  байырлалынын сценарийи.

Сорулгазы:
1 Тыва улустун хундулээчел, эвилен ээлдек, эки чараш чанчылдарынга уругларны кижизидер.
2. Сагынгыр, тывынгыр чорукка база улустун аас-чогаалынга таянмышаан, уругларнын сос курлавырын, аас-чугаазын сайзырадыр.

Дерилгези: ог ханазы, улегер состер, тывызыктар, тыва аялгалар, хоомей сыгыт.

Башкарыкчы: 

Шагнын чаагай эргилдези

Шагаа хуну унуп келди

Чанчыл ындыг артыш-санын

Чаагай чыдын айдызаалы!

Ак чем салып,эът-чем делгеп,

Тыва улус хундулежир.

Аалдар кезип, ойнап-хоглеп,

Данны атсы ырлажыр.

Алдыы аалдын оолдары, уруглары

Арбын ковей чыглып алгаш

Шагаа-найыр будуузунде

Устуу аалче байырлаар дээш

Аалдажып, аралажып шагаажылар келгени бо!

Ыры «Шагаа ыры» (Уруглар шупту ырлаар)

Башкарыкчы: Шагаа-биле, шагаа-биле

Чаагай улуг кузел-биле

Чонувус дээш

Чолувус дээш,

Мендилежип, чолукшуулу!

Аал-кодан менди-ле бе?

Менди менди, амыр менди!

- Амыр менди-ле менди! Хундулуг ада- иелер, уруглар! Бис бо хун шаг шаандан тура тыва чоннувустун эрги чылды удеп, чаа чылды уткуур байырлалы Шагаа байырлалын ажытынган деп чарладывыс!!!

(Уруглар шагаа дугайында шулуктер чугаалаар)

Башкарыкчы: Тыва кижи тоогузунден

Аас-чогаал, улегерлиг адаанажыр

Чечен-мерген, тывыызыксыг

Дурген-чугаа, узун-тыныш, кожаннарга

Чижиилинер, уруглар че.

Кожамыктар:

Б.Эртине: Кожамыкка конгуг-ла бис,

Кожа тыртып салыр-ла бис.

Кожавыста Алдыы аалды

Коргудуп даа кааптар бис.

С.Айкараа: Коргуткаш даа бисти канчаар

Кончуг мерген угаан бисте.

Устуу аалдын уругларын

Удуп шыдаар аргалыг бис.

М. Начын-Монге: Удур-дедир корушпейин

Удурланчып турбаалынар,

Он-на бештин айдыны дег,

Ойнап-хоглеп алылыынар.

Башкарыкчы: 1) Кожамыкка кончуг-дур бис

Кожа тыртып салыр-дыр бис

Тывызыкка кандыг-ла бис

Тывынар че, салынар че.

2)Тывызыкка кончуг –дур бис,

Тыва тыртып алыр-дыр бис

Дурген-чугаа кандыг-ла бис,

Кагжып шенеп коор бис бе?

(Уруглар аразынга дурген чугааларга чижиир)

Башкарыкчы: Дурген-чугаа ындыг-дыр че,

Дууштуруп кааптывыс.

Узун тынышка кандыг-ла бис,

Улежиксеп олур-ла мен.

(Уруглар аразынга узун тынышка моорей)

Танцы «Аяк шайым»

(Болуктун уруглары танцыны кууседир)

Башкарыкчы: Хырбачаны, согажаны

Хырый кезип, ууже бузуп,

Улуг паштар чыък долдур

Улай-улай улдуртуулу,

Ыры «Хырбача»

(Болуктун оолдары ырыны кууседир)

Башкарыкчы: Кажык ойнап даалылаал,

Кагжып оруп, шыдыраалаал.

Шуру шуутчуп, чинчи тыпчып,

Шупту хоглеп, ойнаалынар.

Ыры «Арбай-Хоор»

Башкарыкчы: Куштуглернин оюну

Хуреш ам-на эгелээн

Мочек, мочек шынганнарлыг

Моге девип унупту!

Тыва хуреш оолдар аразында.

Чарлып болбас ыдыктыг 

(Болуктун оолдар аразынга хуреш маргылдаазы)

Хундулуг Ада-Иелер! Унуп орар кызыл ыт  чылы-биле силерге байыр чедирип тур бис! Бугу-ле чуулдерге экини кузеп, чалбардывыс!

Ажыл-ижинерге чедиишкинни,

Алыс бодунарга кадыкшылды,

Амыдырал-чуртталганнарга

Аас-кежикти,оорушкунну,

Чугле эки чуулду кузедивис!

Бак чуве барып-ла турар болзун,

Эки чуве эглип-ле турар болзун!!!