Конспект урока по татарскому языку на тему: "Словообразовательные окончания –чы/-че"
план-конспект на тему

                    Дәрес этаплары

                   Этапның эчтәлеге

I Оештыру моменты. Кла-а-ас!(Сигнал тишины)

Укучыларның дәрескә әзерлеге тикшерелә.

Укытучы өчен максат:

балаларда яхшы кәеф, психологик уңай халәт тудыру.

Укучылар өчен максат:

дәрестә игътибарлы булу.

1.Психологик уңай халәт тудыру

Исәнләшү

-Поприветствуйте партнера по лицу, по плечу

-Хәерле иртә сиңа! (Дустыгызга “5”не бирегез!)

-Хәерле иртә миңа!

-Хәерле иртә сезгә!

-Хәерле иртә безгә!

-Эшлибезме?

-Эшлибез!

-Без булдырабызмы?

-Әйе,без булдырабыз! Без бергә!

2.Артикуляцион зарядка. Сузык авазлар: [а],[о],[у],[ы]

[ә],[ө],[ү],[и],[э]

-1нче өстәл!

-2нче өстәл!

-3нче өстәл!

-Бергә! Ата- ана, әти-әни, бабай-әби, дәү әти-дәү әни, апа-абый, эне-сеңел.

II Активлаштыру

Укытучы өчен максат: укучыларны актив эшкә оештыру

Укучылар өчен максат: үтелгән материалны искә төшерү

МЭНЭДЖ МЭТ

РАУНД РОБИН

Укытучы: данное задание для всей команды. Если команда справится без ошибок, 2 балла, с 1 – 2 ошибками – 1 балл.

(Өстәлдә hәрбер укучыга сүзләр белән карточка. Партнеры по лицу А җавап бирә.  Ахырда экрандагы җаваплар белән тикшерелә)

1.”Артык сүзне тап” уены: әни, әти, әби, бабай, апа, абый, балыкчы, эне, сеңел.

2.”Бер сүз белән әйт”: гаилә 

-Мы с вами работаем над какой большой темой?

-Гаилә-семья.

-Сез әти- әниләр турында беләсезме?

-Әйе, беләбез!

 Об этом сейчас поговорим.

III Өй эшен тикшерү

Укытучы өчен максат: укучыларның белемнәрен тикшерү, аларны актив эшкә мотивлаштыру

Укучылар өчен максат: хаталарны билгеләү, үзбәя ясау

КУИЗ-КУИЗ-ТРЕЙД

Укытучы: на столе имеются сложенные карточки, ученик № 1 начинает задавать вопрос ученику № 2, выслушивает его ответ, проверяет и передает карточку партнеру по плечу. Отвечает №1, проверяют по интерактивной доске

 Карточкага түбәндәге сораулар hәм җаваплар язылган(җаваплар бөкләп куелган)

1.- Сезнең гаиләгез зурмы?

   - Әйе, безнең гаиләбез зур.

2.- Сезнең гаиләгездә кемнәр бар?

   - Безнең гаиләбездә әби, бабай, әти, әни hәм мин.

3.- Әтиең кайда эшли?

   - Әтием заводта эшли.

Молодцы, у кого все ответы правильные  в листе самооценки поставьте 3 балла, 2 балла – кто воспользовался подсказкой товарища и 1 балл – кому помог учитель.

IV Актуальләштерү

Укытучы өчен максат: яңа дәреснең темасын билгеләргә булышу

Укучылар өчен максат:  яңа дәреснең темасын билгеләү

- Арсений, синең әтиең кайда эшли?

-Заводта.

-Безнең шәhәрдә нинди зур завод бар?

-Завод “КамАЗ”-“КамАЗ” заводы.

-Анда кемнәр эшли? Художники или рабочие?(үзләре әйтмәсә)

-Рабочие.

-Бу сүз татарча ничек була?

- Белмим.

-Знаний не хватает. Дети, как вы думаете, над каким вопросом-проблемой мы на этом уроке будем работать ?

-Мы будем искать ответ на вопрос «Как сказать на татарский языке слово рабочий».

- Рабочий, лесник, воспитатель и т.д. Эти слова являются названиями чего?

-Профессий.

V Яңа төшенчәләр формалаштыру

Укытучы өчен максат: яңа исемнәрнең ничек ясалуын аңларга булышу

Укучылар өчен максат: үтелгән материалны яңа белемнәр алуда куллану, исем ясагыч кушымчаларны аера, куллана белү күнекмәләре

РЕЛЛИ РОБИН

1.Яңа дәреснең темасын белдерү: исем ясагыч кушымчалар. Яса! –сделай! образуй! Исем-? Кушымча-? Словообразовательные окончания.

2.Дәфтәрләр белән эш.(дата, тема)

-Сез бер профессиянең исемен беләсез. Әйе. Мин мәктәптә кем?

-Укытучы.

-Ә сез мәктәптә кем?

-Укучы.

-От какого слова?

-Уку-учеба.

-Как называется эта часть слова?

-Основа.

-Что такое основа слова?

-Часть слова без окончания.

-Окончание татарча ничек була?

-Кушымча.

-Укытучы, укучы. Кушымча нинди?

-чы.

-Получите новое слово от слова җыр?  “Кар атышлы” уены (Укытучы сүзләр әйтеп балаларга йомарлам “кар” җибәрә, балалар “карны” тоталар һәм яңа сүз ясап укытучыга аталар: җыр-җырчы.)

-Урман(тактада, дәфтәрдә язалар)

-Урманчы.

-Бакча

-Бакчачы.

-Значит, с помощью каких окончаний можно образовывать новые имена существительные?

-с помощью окончаний –чы/-че.

-Откуда знаете, что еще есть окончание –че?

-Потому что есть еще мягкие слова.

-Тәрбия..., җиләк..(дописываем)

3.70нче бит, 9нчы күнегү.

-Сүзләрдән профессия исемнәре ясагыз, тәрҗемә итегез.

 бакча...- садовник

 балык...-рыбак

 тегү...-портной, швея

  төзүче...-строитель

  китапханәче...-библиотекарь

  тәрбия(воспитание)...-воспитатель

 (дөрес җаваплар интерактив тактада күрсәтелә).

 Кто справился самостоятельно, в листе самооценки поставьте 3 балла, 2 балла – кто воспользовался подсказкой товарища и 1 балл – кому помог учитель.

VI 1.Ныгыту1

Укытучы өчен максат: алган белемне гамәли куллана белергә булышу, активлыкка, мөстәкыйльлеккә юнәлтү

Укучы өчен максат: алган белемне гамәли куллана белү күнекмәләре үстерү

РЕЛЛИ РОБИН

Ял минуты

МИКС-ФРИЗ-ГРУПП

2.Ныгыту2

СИНГЛ-РАУНД-РОБИН

Иструмент МЭНЭДЖ МЭТ

ФИНК-РАЙТ-РАУНД-РОБИН

-Значит, как образовываются новые имена существительные?

-Путем присоединения аффиксов -чы/-че к основе слова.

-Поэтому они называется словообразовательными окончаниями.

1.Дәреслек белән эш. Кагыйдәне укыйбыз. 70нче бит, 1нче күнегү.

(Кагыйдәне бер-берсенә(по плечу) кычкырып укыйлар).

-Значит, какой словообразовательный аффикс вы узнали? Их 2 или один?

Музыка яңгырый. Музыка туктагач, сорауга җавап булган санга берләшеп басалар. Биремне үтиләр, тагын уйныйлар.

1.Ничә сүз ясагыч кушымча белдегез?

2.Укучылар сүзендә ничә иҗек бар?

3.Җырчы сүзендә ничә саф татар хәрефе бар?

4.Укытучы сүзендә ничә у хәрефе  бар?

5.В основе слова эшче сколько букв?

2.71нче бит, 11нче күнегү 

Укытучы: данное задание для всей команды. Если команда справится без ошибок, 3 балла, с 1 – 2 ошибками – 2 балла. (Җавапны укучылар тактада яза)

3.71нче бит, 12нче күнегү. Аудирование

Учитель: без ошибок-3 балла, с 1 – 2 ошибками – 2 балла. (Җаваплар экранда. Балалар тактада ул урынына профессия исеме куеп 2 җөмлә язалар)

4.Тест.(Биремнәр карточкада, җавапны 3нчеләр укый)

Учитель: без ошибок-3 балла, с 1 – 2 ошибками – 2 балла.

1.Нинди сүз артык?

а) тәрбияче, б) чәчәк, в) төзүче.

2.Кем мәктәптә эшли?

а) язучы, б) бакчачы, в) укытучы.

3.Ул алмалар сата.

а) эшче, б) сатучы, в) очучы.

4.Балык..?

а) -чы, б) -че, в) -чэ

5.Ул “5”леләр ярата?

а) балыкчы, б) урманчы, в) укучы.

VII Рефлексия

Укытучы өчен максат:

-алынган белемнәрне билгеләү;

-җитешсезлекләрне билгеләү;

-чишелмәгән мәсьәләләрне билгеләү.

Укучылар өчен максат:

-алган белемнәрне куллана белү;

-белемнәрне системалаштыру.

КОНЭРС кирәкме?

1.-Значит, Арсений, кто по профессии твой папа?

-Эшче.

-Как ты получил это новое слово?

-К основе эш добавил аффикс -че, эшче.

-А почему не –чы?

-Потому что...

-Бик яхшы.

2.-Балалар, сезгә нинди профессияләр ошый?

-  ....

Каждый из вас пройдите в тот угол, где находится та профессия, которая вам нравится.

-Син ни өчен монда?

-Сиңа ни өчен бу профессия ошый?

-Ул кайда эшли?

-Ул  нишли?

VIII Өй эше

Укытучы өчен максат:

яңа материалны ныгыту.

Укучылар өчен максат:

алган белемнәрне куллана белү, өй эшен аңлап эшләү

72нче бит, 15нче күнегү. Өй эше аңлатыла.(Балалар биремне укый, тәрҗемә итә).

-Табибка нәрсә кирәк?

IX Билгеләү(дәрес барышында да)

Укытучы өчен максат:

яңа материалны аңлау дәрәҗәсен  тикшерү

Укучылар өчен максат:

мотивлаштыру, үзбәя бирергә өйрәнү

Үзбәя(балларын саныйлар, билге куялар; -“5”ле -20 балл, “4”ле-13 балл, “3”ле-12 балл).

-Балалар, шундый бик матур сүз бар. Җиңү-победа. В 2015 году мы будем отмечать 70летие великой Победы. Вспомним победителей. Как будет победитель на татарском языке?

-Җиңүче.

-Рәхмәт. Сез дә бүген җиңүчеләр!  Дәрес тәмам.

                 Михайлов Егор

1

2

3

4

5

6

Поставьте в конце урока «+» напротив смайлика

              Кочнев Арсений

1

2

3

4

5

6

Поставьте в конце урока «+» напротив смайлика

           Гареев Давид

1

2

3

4

5

6

Поставьте в конце урока «+» напротив смайлика

             Пушкарев Максим

1

2

3

4

5

6

Поставьте в конце урока «+» напротив смайлика

             Журин Данил

    1

2

3

4

5

6

Поставьте в конце урока «+» напротив смайлика

               Нусс Олег

1

2

3

4

5

6

Поставьте в конце урока «+» напротив смайлика

            Усманова Милана

1

2

3

4

5

6

Поставьте в конце урока «+» напротив смайлика

             Усманова Диләрә

1

2

3

4

5

6

Поставьте в конце урока «+» напротив смайлика

             Главнова Эльвина

1

2

3

4

5

6

Поставьте в конце урока «+» напротив смайлика

              Ермакова Лиза

1

2

3

4

5

6

Поставьте в конце урока «+» напротив смайлика

          Петрова Ангелина

1

2

3

4

5

6

Поставьте в конце урока «+» напротив смайлика

              Башарина Даша

1

2

3

4

5

6

Поставьте в конце урока «+» напротив смайлика

           Афаринова Юля

1

2

3

4

5

6

Поставьте в конце урока «+» напротив смайлика

            Аникеева Оксана

1

2

3

4

5

6

Поставьте в конце урока «+» напротив смайлика

            Аникеева Оксана

1

2

3

4

5

6

Поставьте в конце урока «+» напротив смайлика

 а

р

у

ф

й

я

ш

ю

п

ә

н

ө

р

з

у

ң

и

с

б

ч

ы

у

к

т

к

с

а

т

у

ч

ы

э

т

а

б

и

б

ы

т

ш

я

м

о

г

ш

з

у

ч

в

е

т

е

г

ү

ч

е

б

а

л

ы

к

ч

ы

р