Конспект развлечения на татарском языке
план-конспект урока по теме

                                                                 Хакимова Зульфия Руфатовна

1 кв. категорияле тәрбияче

№105 балалар бакчасы “Дюймовочка”

Тукай- безнең күңелләрдә

Телсез идек- Тукай безне телле итте,

Җырсыз идек-Тукай безне җырлы итте.

С. Кудаш.

Зал  Г. Тукай әсәрләренә иллюстрацияләр белән бизәлгән. Уртада матур чәчәкләргә күмелгән .Г.Тукай портреты.”Бәйрәм бүген” җыры (Җ.. Фәйзи көе, Г. Тукай сүзләре) яңгырый.Татар киемнәре кигән малайлар, кызлар кереп басалар.

Тәрбияче: Кадерле балалар! Кадерле әти- әниләр! Кадерле кунаклар! Без бүген татар халкының сөекле шагыйре Габдулла Тукайның туган көнен билгеләп үтү кичәсенә җыелдык. Аңа 26 апрельдә 127 яшь булган булыр иде. Кечкенәдән үк татар халкының шигырләрен, җырларын тыңлап үсәкән Габдулла, үсә төшкәч үзе дә шигырьләр, әкиятләр иҗат итә. Әсәрләрендә ул хезмәтне яратырга, туган телебезне хөрмәт итәргә өндәгән.

“Тукайга”

Тормышыңда бәйрәмнәр аз булган-

Тартыш белән тулган көннәрең,

Шуңа ахры, искә алынмыйча

Үткән синең туган көннәрең.

Бәйрәмнәрең алда икән әле,

Кара, шагыйрь, буген текәлеп

Халкың килде сиңа мәхәббәтен

Ал чәчәкләр итеп күтәреп.

Син күрмәгән яңа буын килде

Котлап бүген туган көнеңне,

Киләчәккә барган улларыңнан

Ишетәсен “Туган тел”еңне.

                                       Шәүкәт Галиев.

1 бала:     Килә язлар, китә язлар

                 Һәр ел саен үзгәрелә...

                 Үзгәрелә...

                 Һәр ел саен Тукай гына

                  Япь-яшь хәлдә килә безгә.

2 бала:       Киңлекләрдә язгы аваз-

                  Чыр-чу килә кошлар иле,

                  Чыңлап тора аһәңнәре:

                   Тукай көне!

                   Тукай көне!

3 бала:       Илдә кояш,

                   Җирдә кояш,

                   Тукай көне канат җәйгән.

                   Бәйрәм бүген, бәйрәм бүген.

                   Тукай көне- Безнең бәйрәм

 4 бала:      Әле укый белмәсәктә

                  “Туган тел”не җырлыйбыз    

                   Бу- Тукай абый бүләге дибез.

                   Иң гүзәл җыр дибез.

                               Җыр “Туган тел”

                               (Г. Тукай сүзләре, халык көе)

 Тәрбияче:  Телсез идек Тукай безне телле итте,

                   Җырсыз идек, Тукай безне җырлы итте.

5 бала:       Татарчада яхшы бел

                   Русчада яхшы бел                                    

                   Икесе дә безнең өчен

                   Иң кадерле татлы тел.

6бала:        Татарчасы туган тел

                   Безгә газиз булган тел

                   Атаң- анаң, әби- бабаң

                   Сине сөя торган тел.

7бала:        Алыштырмам бу телне

                   Мин бер телгә дә

                   Пычыратырмам мәңге

                   Төрле- төрле исем йөртсәк тә без,

                   Төрле- төрле җирдә яшәсәк тә без

                   Тик бер генә Туган илебез,

                   Тик бер генә Туган җиребез!

                                       Җыр:”Туган ил”

                                  (Л. Хәйретдинова көе, З. Туйфайлова сүзләре)

Тәрбияче:    Г. Тукай авылда туып үскән. Бик кечкенәдән әти- әнисез калган. Нәни Тукайның бала чагы Кырлай дигән авылда, Сәгъди абзый гаиләсендә үткән. Бала чагы бик авыр булуына карамастан, Тукай авыл малайлары белән татар халык уеннарын яратып уйнаганнар.Әйдәгез бездә сезнең белән шул уеннарның берсен уйныйбыз.

                                     “Миңлебай” уены уйнала.

Тәрбияче: Г. Тукай балалар өчен бик куп әсәрләр, шигырьләр, әкиятләр язып калдырган. Балалар башкаруында шуларны тыңлап үтәрбез.

                                             Сәхнәләштерелгән “Кызыклы шәкерт”күрсәтелә.  

Салмак көйгә күбәләкләр булып киенгән балалар биергә чыга.2 бала чыгып     “Бала белән күбәләк” җырын  (З. Хәбибуллин көе) башкаралар.

Тәрбияче:Балалар әйдәгез Г.Тукайның әсәрләрен искә төшерүне дәвам итик.

                         Бер бала чыгып “Гали белән кәҗә” шигырен сәхнәләштереп сөйли.

Тәрбияче: Күп кенә язучылар Г. Тукайның шигырьләрен рус теленә тәрҗемә иткәннәр.

                            2 бала чыгып “Бедняга заяц». «»Киска озорница» шигырен

                                    сөйлиләр.

Тәрбияче:   Әкиятләр сөйләп, тыңлап

                     Телләребез ачыла

                    “Су анасы”. “Шурале”ләр-

                      Безнең дуслар барысыда...

        Шул вакыт кычкыра- кычкыра кулы кысылган Шурәле килеп керә.

Шурәле: Менә кулны “Былтыр” кысты. Ай-яй-яй авырта.

Тәрбияче:Кычкырма шул хатле, балаларны куркытасың бит.

Шурәле:Мине шул “Былтыр” гына коткара ала.Сез аны күрмәдегезме?

Балалар: Юк.

Тәрбияче: Нигә кысты соң ул аны?

Шурәле: Мин аны кытыклап үтермәкче идем. Мин шул уенны яратам бит .

                              (Балаларны кытыклый) 

                 Бәлки ярдәм итәрсез?

Тәрбияче: Сиңа ярдәм итсәк, безне кытыкламасыңмы?

Шурәле: Юк, юк, үзегезгә генә түгел, нәселегезгә тимәм.

                                 (Балалар шүрәленең бармакларын бүрәнәдән тартып чыгаралар)

Шүрәле: ( кулын өрә, уа, бармакларын саный) Рәхмәт балалар.

Тәрбияче: Балалар, Шүрәле әйбат булам, бер кешегәдә тимим дип сүз бирде, шуның өчен үзенә җырлап- биеп күрсәтик.

                               Җыр “Шүрәле” (Г. Гәрәева музыкасы һәм сүзләре).

                                       Кызлар башкаруында татар халык биюе.

Шурәле: Рәхмәт балалар, Һәр вакыт шулай акыллы, матур булыгыз. Ә, хәзер сау булыгыз, мине урманым көтә. Сезне балалар, урманга кунакка көтәм.

Тәрбияче: Менә дусларым, Г. Тукай иҗатына багышланган кичәбез ахырына да җитте. Халкыбызның Тукай сүзләренә иҗат ителгән “Туган тел” җыры белән кичәбезне тәмамлыйбыз.

                                 Күмәкләшеп, “Туган тел” җыры башкарыла.