Улегер домактар-биле ажылдаарынга методиктиг сумелер
материал на тему

Улегер домактар-биле ажыл

Улегер домактар-биле ажылдаарынга удуртулга

1. Улегер домакты кичээнгейлиг дыннадыр.
2. Улегер домакта билдинмес состернин утказын айтырар (тайылбырлаар, сайгарар).
3. Кымнын азы чунун дугайында чугаалап турарын тодарадыр.
4. Улегер домактын кол утказын чугааладыр (айтырар, тайылбырлаар).
5. Шээжилеп, доктааттырар.

Куш-ажыл дугайында улегер домактар

Дон черге оон огле,

Долем черге малын малда.

Тараалыг кижи тодуг,

Адалыг оол чоргаар.

Чалгаадан сос унер,

Чазыйдан оор унер.

Хойлуг кижи каас,

Инектиг кижи тодуг.

Демнигде куштуг,

Тепкииштигде быжыг.

Чалгаа чорба, кежээ чору.

Чиир эъттин чаглыы херек,

Кылыр иштин дегии херек.

Шугум чазаарда шыгаар,

Шуугаар бетинде боданыр.

Эки кылган ажыл

Элеп читпес алдар.

Эки дарган эргээн какпас,

Уран кыс удаазынга ораашпас.

Ажылынга кызымак,

Амыдыралынга ынак.

Тура чокта куш чок,

Тус чокта амдан чок.

Оттулбаска хайынмас,

Олурарга бутпес.

Шапты бижек эътке дыынмас,

Чалгаа кижи ишке дыынмас.

Ог-булеге хамаарышкан улегер домактар

Ие корбээнин кызы коор,

Ада корбээнин оглу коор.

Кижи толунге ынак,

Ыт коданынга ынак.

Аът олур - баглаажы арттар,

Ада олур – оглу арттар.

Ада чокта, эш чок дег,

Аът чокта, бут чок дег.

Иелиг кыс шевер,

Адалыг оол томаанныг.

Эп-найырал болгаш эш-оор дугайында улегер домактар

Эштигде хоглуг,

Эптигде куштуг.

Эки кижээ эш хой,

Эки аътка ээ хой.

Чадаг чорба, аъттыг чор,

Чааскаан чорба, оорлуг чор.

Шоочадан быжыг эт чок,

Шоваадан шынчы эш чок.

Чарын эъдин чааскаан чивес,

Чанында эшке кара салбас.

Эзер чокта, шыланчыг,

Эш чокта, чалгааранчыг.

Эштин эргизи эки,

Эттин чаазы эки.

Эжишкилер найыралы,

Эртине дагны тургузар.