Открытый урок на тему: "Эбээ Мархильга айан"
классный час (подготовительная группа)

Тема: «Эбээ Мархильга айан»

Сыала: А5ыйах ахсааннаах Хотугу норуот Олохторун –дьаьахтарын о5олорго билиьиннэрии.

Соруктара:

1. Тыйыс тымныы Туундара усулуобуйатын тулуйар танаьын- сабын билиьиннэрии.
2. Оонньуу быьыытынан бултуур ньымаларын уерэтии.
3. О5о толкуйдуур дьо5урун сайыннарыы енудьуерэлээн сыьыарары ситиьии.

Дьарык керуннэрэ:

1. Билиьиннэрии –чинчийии керунэ.
2. Кэпсэтии – сэьэргэьии керунэ.
3. Аппликация керунэ.
4. Эти хааны эрчийии- Хотугу дьоннор терут оонньуулара.

Туттуллар тэрил:

1. Компьютер, Проектор, презентация.
2. Танас сыыстара, клей, хас биирдии о5о5о макеттар. Кердеруугэ, холобурга туттуллар фланелеграф 100х70, макеттар (кун, хайа, юрта, таба, наарта)

Дьарык хаамыыта:

Киирии тыл:

Дьарык хаамыыта:

Ииттээччи: - Мин бугун эьиэхэ ыалдьыттыы кэллим.

                      Дорообо, кун! Дорообо , халлаан!

                      Дорообо, Сир! Дорообо О5олоор!

Бу мин- Любовь Ильинична диэн буолабын, (уочаратынан о5олор ааттарын эттилэр).

- О5олоор мин ыраах сиртэн айаннаан кэлэн истэхпинэ аара суолга тыалчаан конверт кетутэн а5алла. (конверы арйбыттара диск баар эбит). Хайа, о5олоор бу тугун билэ5ит дуо?

О5олор: (диск)

- Маны холбоон керебут дуо?(О5олор эрдэттэн бэлэмнэммити кебуергэ олороллор, хоту дойду айыл5атын кердеруу. Бэсиэдэ)

1 слайд: Айыл5а кестуутэ

2 слайд: Кыыллары кердеруу

3 слайд: Терут культуратын билиьиннэрии

(таабырын таайсыыта)

- О5олоор, эьиги ыалдьыттыы бараргытын теье себулуугутуй? Кимнээххэ куулэйдээччигитий? (эбээ5э, эьээ5э, аймахтарбытыгар, табаарыстарбытыгар)

- Бугун биьигини ыалдьыттата ынырда эбээ Мархиль, кини ыраах-ыраах хоту дойдуга олорор. Онно биьиги тугунан барабытый, о5олоор?

О5олор: (самолетунан, массыынанан,…)

- Суох, онно биьиги табанан айанныахпыт, ол иннинэ биьиги харысхал бэлиэлээх бастына кэтиэхпит. Харысхал диэн о5олоор, куьа5антан араначчылыыр…

(таба тебелеех ура5аска олорон айанныыллар, музыка тыаьыыр. Муора кытыытыгар тиийэн кэлэллэр…)

- О5олоор, биьи эбээ Мархильга кэьии ыллыбыт дуо?

О5олор: (суох)

- Ээ, оччо5о билигин балыктааммыт, балык кэьиилээх тиийиэххэ.

Куручуегунэн балык хаптарыы. (обруч иьигэр сытар балыктары куручуегунэн хаптарыы)

- Оо, баьаам элбэх балыгы хаптардыбыт. Аа5ыаххайын эрэ…

- Эбээ Мархельбыт уерэрэ буолуо, табаларбытыгар олороммут сал5ыы айанныахха. (Айаннаан истэхтэринэ тыал туьэр)

- Ыччууу, о5олоор илиилэргит тоннулар дуо? (Таррбах оонньуута, музыка тыаьыыр Эбээ Мархель дьиэтэ кестер)

 Мархель: -Аму чэмут! Утуе кунунэн! Хайоо, Бу кып кырачаан о5олорум барахсаттаркэллилэр дии.

О5олор: - Утуе кунунэн!

-Утуе кунунэн Эбээ Мархель!

Мархель: - оруобуна паннообун онорор олорор кэммэр тиийэн кэллигит дии, хата билигин о5олорум ииттээчилэрин кытта Любовь Ильиничнаны кыттамиэхэ кемелуьуехтэрэ. (Паннону сыьыара –сыьыара кэпсиир).

Мархель: - хайа о5олоор дьоннорум танастарын онорботохпун дии…

- Хата, О5олоор Эбээ Мархельга кемелуеххэйин эрэ. (Мархель эмээхсиннэ кемелеьеллер, Аппликация оноруу, хотугу норуоттар танастарын билиьиннэрии.)

Ункуу.

- Керун эрэо5олоор бу манна туох сытарый? (танас)

- Биьиги билигин бу сытар танастары уонна туулэри сыьыаран дьоннорбутун таныннарыахпыт, кинилэр халлааннара олус тымныы буолан, уонна кинилэр ыраах сиргэ табаннан сылдьар буолан  танастара халын буолуохтаах эбит.  Хоту дойду олохтоохторо уксугэр таба тириитэ уонна кунду туулэхтэринэн танналлар эбит.

- Керун эрэ о5олоор бу таба тириитэ оттон бу куобах, саьыл, кырса тириитэ (тууну о5олор тириини тутан хабан кереллер).

- Маладьыастар! Биьиги дьоммут тонмот буолбуттар, танастара халын сылаас буолла, дьэ билигин Эбээ Мархельы кытта паннога сыьыарыаххайын эрэ.

- Мархель: - Оо о5олорум маладьыастарын кемелеспуккутугэр, эьиги кэлбэтэххит буоллар бутэриэ суохпун ди, хата эьиги кэлэн кэлэн кемелеьенбутэрдибит.

- аны билигин барыуерууункуутун ункулуех эрэ!