Праздник гуся (Каз омэсе) (Балалар бакчасында уздырылган кичә)
методическая разработка на тему

Праздник гуся (Каз омэсе)

(Балалар бакчасында уздырылган кичә)

Цели и задачи:

-познакомить учащихся с историей и содержанием одного из татарских народных праздников – праздника гуся;

- через внеклассное театрализованное мероприятие способность формированию у учащихся умений и навыков свободного общения на татарском языке;

- способствовать проявлению учащимися их творческой активности, формированию у них чувства патриотизма и любви к своей Родине, стремления сохранять и приумножать культурное наследие.

Ход мероприятия:

Этот осенний календарный праздник уходит корнями в глубокую древность. С древнейших времен поздней осенью, обычно с первым ледоставом жителями татарского села проводилась коллективная обработка гусиного мяса, пера и пуха. По традиции в этот день заготавливают впрок гусиное мясо и щиплют пух - на подушки, которые пойдут на приданое невестам. Парни и девушки собираются на посиделки, поют песни. Гусь – один из древнейших домашних птиц, предки знали в ней толк. Татарской душе очень нравится весело гогочущий гусь с белым оперением.  Гусь, не утруждая свою хозяйку, сам идет к реке и, возвращаясь, домой, ест корм. 

 Из гусиного пуха делают подушки, одеяла. Когда пекут что-нибудь из теста, используют кисточку из гусиного крылышка. Ни одну девушку на выданье не представишь без горы подушек, набитых гусиным пером. Да татарский дом без этих подушек – не дом. За год до свадьбы солят и сушат гуся, готовя его в качестве приданого. Этих гусей выносят к свадебному столу на красивых блюдах и гости, не отказываясь, приступают к еде.    А гусиный жир обладает лечебными свойствами. 

(Хозяйка –мама: Сегодня у нас  праздник ощипывание гусей. Сейчас  должны придти девушки к нам на помощь.)

Әни: Белгәнегезчә, бүген безнең бәйрәм- Каз өмәсе. Хәзер безгә кызлар килеп җитәрләр. Эшебезне башларбыз.

Кыз: әнием, әнием! Мин мин  кызларны чакырдым.

Әни:Әй, рәхмәт, кызым! Булдыргансың! Бергә эшләү күңеллерәк бит. Шулаймы?

Кыз: Әйе шул , әнием.

(заходят девочки-работницы

Кызлар керә: Исәнмесез-саумысез! Хәлләр ничек?

Кыз, әни: Исәнмесез! Хәлләр яхшы. Рәхмәт!

Кыз: Керегез, керегез кунаклар! Рәхмәт инде сезгә! Әни әйдә әбине дә чакырабыз!

Әни: Әлбәттә, кызым, чакырырбыз!

Кыз( уходит и приходит с бабушкой).

Әби: Исәнмесез, балакайларым, исәнмесез! Хэллэрегез ничек? Яхшымы? Әйдәгез, эшкә тотыныйк!  Менә сезгә казлар. Аллага тапшырып, эшне башлыйк!  (звучит музыка спокойная- девочки ощипывают гусей, заканчивают работу , заходят малчики, девочки кладут гуси в ведра).

Әни: Әй уңган да инде безнең кызларыбыз! Ничек тырышып эшләделәр!

Әби: Рәхмәт, балакайларым!

Әни: Менә егетләребез дә килеп җиттте. Керегез, рәхим итегез!

Егетләр: Сәлам, кызларга!

Кызлар: Сәлам,  егетләргә!

Шигырләр сөйләү

 Ралина:

Кумәк-хезмәт, yен-көлке

Була каз өмәсендә.

Кызлар-егетлэр жыела

Зур шатлык һәммәсенә.

1 Егет

Совместный труд, игры и веселье

Бывают в  праздник этот.

Собрались девченки и мальчишки

Порадоваться вместе с нами

Есения:

Бэйрәмсез бик кунелсез бит,

Бәйрәмнәр кирәк безгә.

Бәйрәмнәр кирәк сезгә  дә,

Кирәк һәммәбэзгә дә!

2 егет:

Без праздников было бы грустно,

Праздники нам так нужны.

Праздники нужны и нам,

Праздники нужны и вам!

Камиль:  

 Казларыгыз куп булсын,

Канатлары ак булсын,

Йортка бәрәкәт артсын,

Казларыгыз куп булсын!

Дима:

Гусей полощут наши девушки

Работа спорится в руках

Они у нас такие умницы,

Что хочется сказать лишь «Ах!»

Әни: Әй, матур егетләр! Рәхмәт сезгә! Матур итеп сөйлисез!

Әби: Без дә бит яшь идек! Бергәләп җыела идек! Җырлар җырлый идек.  Сез дә җырлый беләсезме соң? Әйдәгез, әле җырлап  күрсәтик , әле!

“Каз өмәсе”җыры (песня )

Каз өмәсе, каз өмәсе

Бик матур йола бит ул.

Әйе шул, әйе шул

Бик матур йола бит ул.

  Матур кызлар, малайлар

 Килгән бүген бәйрәмгә.

 Әйе шул, әйе шул

 Килгән бүген бәйрәмгә.

Матур кызлар, малайлар

Рәхәт итеп уйныйлар.

Әйе шул, әйе шул

Рәхәт итеп уйныйлар.

Кыз :Әни, безгә дә уен өйрәт, әле

Әни: Әйдәгез , уен уйныйбыз!  Очты-очты”  уены.

   “Очты-очты” уены

Очты, очты-кошлар очты.

Очты-очты каргалар очты.

Очты-очты казлар очты.

Очты-очты-.....

Эни:..............

Каз канатлары белән кызлар биюе

Әни: Рәхмәт, балалар килгәнегез  өчен. Сез бик тырышып эшләдегез. Ярдәмегез өчен зур рәхмәт!

Кызлар: Сезгә дә рәхмәт, чакырган өчен!

Әни:  Әйдәгез ”Түгәрәк уенын” уйнап алабыз.

“Түгәрәк” уены

     Матур уен

Бир кулыңны, бир кулыңны

Булсын әле түгәрәк

Әйе шул, әйе шул

Булсын әле түгәрәк.

       Күтәреп кулларыбызны

       Чәп-чәп итеп кул чабыйк.

       Әйе, шул , әйе шул

       Чәп-чәп итеп кул чабыйк.

Ягез хәзер бергәләп

Тыпырдап алыйк әле.

Әйе, шул , әйе шул

Тыпырдап алыйк әле.

Татар халык биюе

Әби: Бик матур җырлыйсыз, бик матур  биисез икән! Булдырасыз, балалар!

Әни: Әйдәгез, балалар , йола буенча сезне өстәл артына чакырабыз.  Бергәләшеп чәй эчәрбез.

(Девушки: Вам спасибо, за то, что пригласили. Было очень интересно и весело.

Хозяйка – мама: А теперь, по национальной традиции после завершения работы я вас приглашаю за стол.)

Амир: Ал да итәрбез әле,

               Гөл дә итәрбез әле.

               Бергәләшеп, бавырсактан,

               Авыз итәрбез әле.              

 Укытучы:        Славно потрудились, славно отдохнули.

                            Мы говорим  : «Спасибо вам,

                            Жителям и  всем сегодняшним гостям.

                            Наш долг – традиции хранить,

                            Культуру предков возродить,

                           Достойным гражданином быть».            

                                                                                       Кушымта        

Кичәдә сөйләнелгән шигырьләр

Кумәк-хезмәт, yен-көлке

Була каз өмәсендә.

Кызлар-егетлэр жыела

Зур шатлык һәммәсенә. 

Бэйрәмсез бик кунелсез бит,

Бәйрәмнәр кирәк безгә.

Бәйрәмнәр кирәк сезгә  дә,

Кирәк һәммәбэзгә дә!

Без праздников было бы грустно,

Праздники нам так нужны.

Праздники нужны и нам,

Праздники нужны и вам!

          Казларыгыз куп булсын

            Канатлары ак булсын

             Йортка берэкэт артсын

            Казларыгыз куп булсын.

                       Гусей полощут наши девушки

                      Работа спорится в руках

                     Они у нас такие умницы,

                     Что хочется сказать лишь «Ах!» 

           Канат сатабыз, канат,                                             Продаются крылышки

             Яхшысын сайлап, карап,                                         Пара – золотой.

           Егет булсаң-канат ал,                                    Не скупись, нежадничай

           Бер алтын чыгарып сал.                                     Парень молодой.

               Канат сатабыз, канат,

                Ап-агын сайлап, карап,

               Кемгә кирәк, алыгыз,

               Бармы акча-ялыгыз?