Улуг болукке чурулга кичээли
план-конспект занятия по рисованию (старшая группа)

МУНИЦИПАЛЬНОЕ БЮДЖЕТНОЕ ДОШКОЛЬНОЕ ОБРАЗОВАТЕЛЬНОЕ УЧРЕЖДЕНИЕ  ДЕТСКИЙ САД «ЧЕЛЭЭШ» КОМБИНИРОВАННОГО ВИДА С.САМАГАЛТАЙ МУНИЦИПАЛЬНОГО РАЙОНА «ТЕС-ХЕМСКИЙ КОЖУУН РЕСПУБЛИКИ ТЫВА»

УЛУГ БОЛУККЕ ЧУРУЛГА КИЧЭЭЛИ

«ДАГААЖЫГАШ»

Кижизидикчи башкы:

Шимит С.О.

Самагалтай, 2017 ч.

        Кичээлдин  сорулгалары: уругларга дагаанын чуруурунун оске хевири-биле таныштырар, чурулга кичээлинге сонуургалын бедидип, чараш чуулдерни билиндирип, чугаазын, угаан-бодалын, салааларын сайзырадыр.

        Материалдары: Гуашь, кисточкалар, карандаштар, ак саазан, стаканнарда суглар.

Кичээлдин чорудуу:

Башкы: Уруглар,богун бистин кичээливисче аалчы чедип келген. Кым келген деп бодаар силер?!  Мен силерге тывызык тыптырайн, кичээнгейлиг дыннап, тып корунерем!

Данны баштай уткуур, тара соктап чиир.

Ол чуу-дуруруглар?

Уруглар: Дагаажык.

Башкы: Шын-дыр, уруглар эр-хейлер! Дагаажыгаш деп канчап билип калдынар? (Уругларнын харыылары). Шынап-ла дагаажыгаш чедип келген-дир, корунер даан (Холунда кедип алган дагааны коргузуп чугааланыр). Дагаа силер-биле мендилежип тур: - Экии!

Уруглар: Экии!

Башкы: Уруглар, дагаа чуну чиир чувел?

Уруглар: Тараа.

Башкы: Канчалдыр алгырарыл?

Уруглар: Ку-ка-ре-ку!

Башкы: Дагаа – азырал куш-дур уруглар. Дагааны бистер ажаап, карактап турар бис. А дагаа бистерге чуну берип турар? (Чуурга, эът, чуг). Уруглар, аалчывыс дагаажык чааскаан чалгаарап турар-дыр, чалгааравас кылдыр эштерден чуруп бээр бис бе?

Уруглар: Ийе.

Башкынын тайылбыры: Уруглар, дагаажыкты чуруурда сарыг краска-биле адыжывыстын ишти болгаш чугле улуг салаавысты оннеп алыр бис. А арткан салааларывысты чараш онгур оннер-биле ангы-ангы кылдыр будуп алгаш, ак саазыннывыска холувусту салып, экидир чыпшыр базыптар бис. Корунер даан, шынап-ла дагаажыгаш унуп келди. Дагаанын бажында чурбээжин, салын, чалгынын, буттарын улаштыр чуруур бис.

Башкы: Ам шупту кичээнгейлиг дагаазын чуруп эгелээр.

Башкы уруг бурузунге дузалажып хайгаараар. Чураан соонда уруглар холдарын чуп, аштаарлар.

Башкы: Эр-хейлер! Ам салааларывысты дыштандырыптаалынар. Чуруп алган дагааларывысты чемгерип, тараадан берээлинер (Салааларын дурбуур). Чемгерип тургаш, оожум «цып-цып» деп кыйгыраалы. Уруглар, дагаалар бистерни дыннавайн турар-дыр. Шору дынзыг кылдыр кыйгыраалы «Цып-цып-цып». Дагаалар бистерни дыннааш, черде тарааларны амырап чип эгеледи (Салаалары-биле соктап коргузер).

Башкы: Эр-хейлерни! Ам кижи бурузу бодунун чуруп алган дагаазынын дугайында чугаалап болур.

Башкы: Эгезинде мен чугаалап корейн, силер дыннанар уруглар. Мээн дагаам улуг, сарыг, дидим, чараш. А сээн дагаан кандыг Чингис? Ам сен дагаанны чугаалап корем Саша? (Уруг бурузу дагаазынын дугайында чугаалаар).

Башкы: Эр-хейлер! Аалдап келген дагаа дыка амырап тур уруглар. Ынчангаштын бо чаа дагаа чылында шуптунар эки кичээлдеп, ырлап, ойнаар силер, деп чугаалааш, силер-биле байырлажып тур. Байырлыг дагаа!

Уруглар: Байырлыг!  

Башкы: Эр-хейлер, шупту эки кичээлдединер уруглар!