Музыкальная композиция " Уйныйбыз да, җырлыйбыз да! "
материал (подготовительная группа) на тему

        Казан шәһәре башкарма комитетының муниципаль мәгариф идарәсе

                            Яңа Савин районының  86 нчы балалар бакчасы

    “Уйныйбыз да, җырлыйбыз да” 

                                 (музыкаль   композиция)                

             Татар теле өйрәтүче тәрбияче: Шиһапова Г.Г.

                  “Уйныйбыз да , җырлыйбыз да”

                              (музыкаль    композиция)

Максат: Балаларны  татар  халкының  милли  бәйрәмнәре  һәм  йолалары белән   таныштыруны   дәвам   итү.  Халкыбызның   күркәм    гореф – гадәтләрен  һәм  йолаларын   хөрмәт   итәргә   өйрәтү; халык  бәйрәмнәренә кызыксыну  уяту;   бердәмлек,  дуслык   хисләре  тәрбияләү.

Әсбаплар:  авыл   өе  күренешләре,   чишмә,   көянтә –чиләк,  чигешләр,                   гармун,   яулык,   поднос белән касәләр.

Алып баручы:                                                                                                                                    - Исәнмесез, хөрмәтле  кунаклар!                                                                                           Хәзер   сезнең игътибарыгызга    «Уйныйбыз  да,  җырлыйбыз  да»  дигән  кичә тәкъдим  итәбез.                                                                                                                                 -Элек – электән  безнең татар  халкы  җырларга, биергә  яраткан. Яшьләр                  су  буена төшеп  ял  иткәннәр, күңел  ачканнар. Анда  ике урам яшьләре арасында  җыр  ярышлары, шаян  такмаклар әйтешү, җырлы – биюле уеннар уйнаганнар. Яшьләр ямьле матур кичләрдә  гөрләтеп  ял  иткәннәр. Сезне дә бәйрәмебезгә, су  буена күңел ачарга чакырабыз.

1 бала:                                                                                                                                Күмәк бию, уен – көлке                                                                                                            Була  кичке  уенда.                                                                                                                  Кызлар,  егетләр  җыела                                                                                                                Таллыкта, су  буенда.                                                                                                                  2 бала:                                                                                                                                         Пар  табышлы, төрле  мәзәк                                                                                                         Кичке  уенда  була.                                                                                                         Табыштыра , дуслаштыра                                                                                          Яшьләрне  шушы   йола.                                                                                                                  3 бала:                                                                                                                                  Җырлар , биюләр  өзелмәс,                                                                            Шатлык   өстәр   гармун да.                                                                                        Үкенерсез  килмәсәгез                                                                                                                 Кызык  булачак   монда.        

                                                                                                                                               Авыл  өе  күренеше.     

Шау – шу килеп кызлар керәләр һәм өй янындагы утыргычка утыралар.

1 кыз:                                                                                                                                          - Кызлар! Әйдәгез, Миләүшәне  кичке уенга чакырабыз. Кызлар, әйдәгез  инде.

Бишек җыры ишетелә. Аны өй эчендә утырган кыз бишек тирбәтеп җырлый.                                                                                                                                    2 кыз:                                                                                                                            -Миләүшә, бүген  кичке  уенга  чыгасыңмы?                                                     Миләүшә:                                                                                                                                         - Хәзер,хәзер   чыгам. Исәнмесез,кызлар!                                                                         Кызлар:                                                                                                                                    -Исәнме, Миләүшә!            

                                                                                                                                    Җырлый – җырлый малайлар керә.  “Шома бас”көенә.                                              Уйнат, уйнат  гармуныңны                                                                                  Җырласыннар  егетләр.                                                                                                  Безнең  илнең  егетләре                                                                                               Бар  да  бөркет  кебекләр.                                                                                                 Их, шома  басабыз,                                                                                                                 Җырлап  күңел  ачабыз!                                                                                                                 1  малай:                                                                                                                                                                     -Егетләр, кызлар монда  икән?                                                                                            2 малай:                                                                                                                                    -Исәнмесез, саумысез,                                                                                                                   Нигә кәҗә саумыйсыз.                                                                                                        Әтәчегез күкәй салган,                                                                                                            Нигә чыгып  алмыйсыз?                                                                                                        1 кыз:                                                                                                                                        Әй, Әпсәләм, Әпсәләм,                                                                                                               Сәлам  бирдем Әпсәләм.                                                                                                       Сездән  безгә тиештер бит:                                                                                       Малайлар:   Вәгаләйкем әссәләм!                                                                                                                                                                                                                                  Кыз:  Шуннан?                                                                                                                 Малай: Тугыз килә уннан.                                                                                                  Кыз: Шуннан?                                                                                                                    Малай: Утырган да шуган.                                                                                               Кыз: Шуннан?                                                                                                              Малай: Кишер  белән суган.                                                                                               Кыз:  Шуннан?                                                                                                               Малай: Егетләр ярдәм итегез әле миңа?

Капма-каршы басып такмаклар әйтешәләр:

Малайлар, кызлар:                                                                                                                   Без җырлыйбыз  шаян  җырлар                                                                                                 Ә сез  тыңлап  торыгыз.                                                                                                            “Әнә  килә автомобиль”                                                                                                                  Булыр  безнең  җырыбыз.                                                                                           Кызлар:                                                                                                                                   Әнә  килә автомобиль                                                                                                     Төягәннәр  калайлар.                                                                                                         Безнең  авыл  малайлары                                                                                            Туксан   яшьлек  бабайлар.                                                                                         Малайлар:                                                                                                                            Әнә  килә автомобиль                                                                                                      Төягәннәр капчыклар.                                                                                                          Безнең авыл кызлары                                                                                                   Сиксән  яшьлек  карчыклар.                                                                                   Кызлар:                                                                                                                                          Әнә  килә автомобиль                                                                                                Төягәннәр бүрәнкә.                                                                                                            Безнең авыл малайлары                                                                                            Җыенысы бер тәңкә.

Уен   “Чума  үрдәк, чума каз”

Гадел:                                                                                                                                             -Әйдәгез, егетләр,кызлар бергәләп биеп алыйк.

“Парлы  бию”

Малик:                                                                                                                             Эх, бар иде безнең  яшь  чаклар,                                                                                                Кесә тулы борчаклар .                                                                                                  Саламнан  тәртә  каерып                                                                                                                                     Кырмыска җиккән чаклар...                                                                                                            - Айдар, әйдә әле, бер гармун уйнап җибәр әле,йөрәкләр җилкенеп китсен.

Айдар җырлый :“Бии  итек, читекләр”    

                                                                                                                                    Зөлфия:                                                                                                                                    Әй, кояшкай, зәп-зәңгәр  күк,                                                                                                               Безгә  карап  көләсезме?                                                                                               Сайрар  кошлар, саф чишмәләр                                                                                Безнең җырны  ишетәсезме?                                                                                           Миләүшә:                                                                                                                             -Бигрәк  күңелле  монда. Әйдәгез, җырлап,биеп алабыз.

Җырлы – биюле уен (“Зәңгәр чиләк” көенә)

Фәнил:                                                                                                                                -Әйдәгез, “Капкалы” уенын да уйнап алыйк инде.                                                          Әйдә, безгә килегез                                                                                                   Өебезгә  үтегез. (2 мәртәбә)                                                                                                      Өебезгә үтегез,                                                                                                               Кунак  булып китегез. (2 мәртәбә)

Алсу:                                                                                                                                Чылтырап аккан чишмәгә                                                                                                        Суга дип килгән идек.                                                                                                                 Тиз генә әйләнеп өйгә                                                                                                 Кайтырбыз дигән идек.

                                                                                                                    Миләүшә:(чишмәдән су алып көянтә-чиләк күтәрә)                                                                         –Кызлар,егетләр, җырладык та, биедек тә,уйнадык та, безне өйдә әти-                 әниләр көтәләрдер. Чәй кайнатырга чишмә суы да кирәктер.Әйдәгез,                  өйләргә  кайтыйк инде.  

                                                                                                                              Малайлар,кызлар:                                                                                                                     -Әйе шул, әйдәгез,кайтыйк.                                                                            

 Алып баручы:                                                                                                                                       -Су буенда күңел ачтык. Сезгә дә охшагандыр дип  уйлыйм.                            Киләчәктә дә халкыбызның гореф-гадәтләрен һәм  йолаларын онытмабыз мондый күңелле кичәләр үткәрербез.