Конкурс чтецов " Марий йылме-шум-чонем: муралтем, куштем, ойлем!"
методическая разработка по теме

Муниципальное дошкольное образовательное учреждение

«Детский сад комбинированного вида № 1 «Шонанпыл» с.Помары

Волжского муниципального района

Республики Марий Эл

«Марий йылме-шум-чонем:муралтем, куштем, ойлем!»

Сценарий конкурса чтецов

Подготовила: Учитель марийского языка МДОУ № 1
Васильева А.В.

2016

Конкурс чтецов«Шочмо йылме - шум –чонем: муралтем, куштем, ойлем!»

Цель: повышение речевой активности детей, повышение уровня выразительности чтения стихов.

Задачи:

- упражнять детей в выразительном исполнении стихотворений на марийском языке;

- воспитывать чувство любви и гордости к своей Родине, к своему народу и языку;

- воспитывать положительное эмоциональное отношение к литературным поэтическим произведениям;

- выявлять и поощрять талантливых детей, предоставлять им возможность для самовыражения.

Ход конкурса:

Ведущий 1: (под сопровождение тихой музыки)слайд 1

-Кажне айдемын шке шочмо, йоратыме кундемже уло,  кушто тудо шочын, кушкын, осал ден порым ойырен мошташ тунемын, пагалымаш ден йоратымашым шке чонышкыжо шындарен.

           Ныжыл марий муро гае

Шочмо мландем, вер-шорем.

Тыйын пелен чонлан сае,

Улатилыш шулдырем.

Модын лунга шурнывече,

Тудым ончен, шер ок тем.

   Вуй умбалне чучка кече,

Ял калыкемым моктен.

- Салам лийже, йоча- влак, пагалыме уна-влак!

Ведущий 2:Здравствуйте дети, уважаемые гости! Сегодня мы собрались в этом уютном зале, чтобы провести конкурс стихов, тема которого «Шочмо йылме- шум –чонем: муралтем, куштем, ойлем!»

Ведущий 1: Каждому близок край, где он родился, где прошло его детство,  где он живёт и трудится. Всё  дорого народу в своём краю, лучше которого нет на свете. Сейчас ребята подготовительной группы исполнят песню «Шочмо мланде».слайд 2

Девочки подготовительной группы исполняют песню И.Осмина «Шочмо мланде».

Ведущий 2:Сегодня перед вами выступят дети из разных групп. Они будут читать стихи о родной земле, о своей семье, о природе родного края.

Ни один конкурс не обходится без жюри. Разрешите представить вам членов жюри.

Они будут оценивать наших участников. А вы, ребята, слушайте внимательно и поддерживайте участников.

Ведущий1:Первыми перед вами выступят дети старших групп.

Ребенок 1:Аваемым йоратем,

Тудым чот мый пагалем.

Кеч изиш вурса гынат,

Ом тошт мый сыраш пырчат.

Ончалам да шыргыжам.

Шокшын-шокшын ондалам.

Ребенок 2:Марий Эл, тый улат

Ава гай кажнылан.

Шке сурт гай тый кулат

Чыла мундыр марийлан.

Ме таче чон пуэн,

Марий мландым моктена.

Вийнам иктыш чумырен.

Пиалан илышым чонена.

Ведущий 1:Умбакыже ава нерген почеламутым колыштына.

Ребенок 3:Шум аван - йоча пелен,

Тидым сайынак палем.

Неле, йосо мыланем,

Тудо эре воктенем.

Аваем пукша, йукта.

Йол умбаке шогалта.

Илыш йыжыным палаш

Изинекак туныкта.

Мый авамым пагалем,

Поро кумылжым моктем.

Эреак полшаш тыршем

Ава- мыйын йолташем.

Ребенок 4:Шочмо мланде, шочмо вер

Ужарала волгалт.

Пеш куатле, пеш чевер

Мыланем эре улат.

Ведущий 1:Марий йылме нерген почеламут йонга.

Ребенок 5:Марий йылме-шочмо йылме,

Тый от лий гын, мо лиеш?

Ок муралте марий рвезе,

Ок йонгалт марий семет.

Марий йылме- шочмо йылме,

Тый денет мый кугешнем.

Илышнам волгалтарет,

Марий калыкнам нолтет.

Ребенок 6:Гож-гож-гож кожлаже муралеш,

Шыр-шыр-шыр энерлаже йогалеш.

Лоз-лоз-лоз шурнына лунген модеш

Ший да шер шочмо вер умыреш ушеш кодеш.

Ребенок 7:Чодыраште моторрак,

Тушто пуртус сылнырак.

Шиште тук-тук пералта

Кайык сылнын муралта.

Мардеж выж-выж пуалеш,

Пушенгат лыж лушкалеш.

Мланде эркын кошкалеш.

Эркын йушто лишемеш.

Ведущий 1: Ребята старшей группы закончили свое выступление. А наш конкурс продолжается.

Ведущий 2:Хорошо в местах, с детства памятных,

Где всё мило нам, где друзья,

И зовёт напев песен маминых

В отчий дом, родные края.

Ведущий 1:Кызыт сценыш кугырак ийготан йоча-влакым ужына. Нуно «Каласе, авием»мурым муралтат.

Девочки старшей группы исполняют песню С.Макова, Регеж- Горохова«Каласе, авием»

Ведущий 1:Кызыт кыдалаш ийготан йоча-влак шке мастарлыкыштым ончыктат.

Ребенок 8:Улына изи, но тале,

Йочасадыш коштына.

Таче тушко ужатале

Йораталме авайна.

Ребенок 9:Йора уло авием,

Тудым чотак йоратем.

Эрден эрак кынелам,
Авам ласкан ондалам.

Ребенок 10:Мыйже пешак йоратем,

Поро чонан аваем.

Шортньо дечат шергырак,

Кече дечат чеверрак.

Ребенок 11:Кече гае аваем

Уло чон ден пагалем.

Мыйым ончен куштымыжлан

Кугу таум каласем.

Ребенок 12:Авай, авай мый тыйым йоратем.

Улат эн сай, эн лишыл мыланем.

Авай, авай тылат тыланымаш

Туняште шудо ий илаш.

Ребенок 13:Шочмо вер эн шерге.

Шочмо вер- ава,

Тудын деч чеверже

Мо уло, ала?

Ведущий 1:Ынде сценышке школыш каяш ямдылалтше йоча-влак лектыт.Нуно тыланда тунемме почеламутыштым йонгалтарат.

Ребенок 14: Пиал ден кушкын, куштылгын илаш

Чыла йоча ава пелен лийшаш.

Ок кул туняште нигунам война,

Тек чан йукла шарла мемнан ойна.

Ава, ласка йуд омыжым коден,

Изи йочам илаш ончен- куштен.

Но тудын эргым ко тыге карген?!

Илен шудеак, умыржо пытен.

А кече кушычын тугак пелта,

Ава чурийым шинчавуд норта…

Ида пу шучко сарым туналаш,

Йоча шочшаш шке умыржым илаш.

Ребенок 15:Ах, могае марий удыр!

Воштылале- пуйто шудыр.

Куэ гае кап- кылан,

Кутыра моткоч ласкан.

Йората моткоч пашам,

Йората Марий Элнам.

Тудын ден мый кугешнем,

Тудын гай мыят лийнем.

Ребенок 16:Марий йылме – шочмо йылме,

Пешак тыйым пагалем.

Изинек тунемме йылмым

Уло кертмын аралем.

Кушкамат, каем олашке

Тунемаш, пашам ышташ.

Турло калык –влак коклаште

Тый кодат эн сай йолташ.

Ребенок 17:Колышт, кайык мура,

Ончо нур пеледеш

Эргын шумжо кыра

Тиде тыйын лумеш.

Тиде тыйын лумеш

Таче канде кава.

Тиде тыйын лумеш

Кече нолтын, авай.

Ребенок 18:Марий йылме-шочмо йылме

Улат шерге мыланем.

Керек-куш тораш каем гын.

Эре тыйым шарналтем.

Марий йылме- мотор йылме,

Тыйым мый моктен мурем.

Улат авам гаяк лишыл,

Тый денет мый кугешнем.

Ребенок 19:Шочмо-кушмо вер- шорем-

Йоратем мый, чон пуэн,

Пуртус кумылым вучка,

Йырваш чыла соралга.

Кече йывыртен онча,

Олык муй пушым шара,

Тыныс тек эре лиеш,

Куанен илаш кулеш.

Ведущий 1: На этом наши выступления закончились. И пока жюри думает, перед вами выступят девочки подготовительной группы. Они исполнят частушки.

1.Муралтена мо вара?                            2. Изи улам, изи улам

Чучкалтена мо вара?                              Киса кайык гай улам.                              

Муралтена, чучкалтена                          Киса кайык гай улам да

Йолна ден тавалтена!                              Йочасадыш мый коштам.

3.Муралтенат кертына,                       4.Ой корно сай, корно сай

Кушталтенат кертына.                            Олыкышто корно сай.

Мураш, кушташ веле огыл.                    Ой илыш сай, илыш сай

Пашаланат кертына.                                Садикыште илыш сай.

Ведущий 2: Слово предоставляется нашему жюри.

Награждение победителей и участников конкурса.