Сравнительный анализ методик
методическая разработка на тему

«Сравнительный анализ методик обучения татарскому языку»

«Татар телгә өйрәтә торган яңа методикларны чагыштыру»

Подготовила:

Воспитатель по обучению детей татарскому языку

МАДОУ «Детский сад № 59» Советского района г.Казани

первой квалификационной категории

Мухаметова Эльмира Владимировна

Әзерләде:

 59 нчы балалар бакчасының

татар теле тәрбиячесе

Казань 2014 г.

Хәзерге көндә татар телнең булачагына бик күп әһәмият бирелә. Шулай да, телгә кызыксыну артып бара.

Макәльдә әйтелгән:

«Теле барның –иле бар».

Шулай шул, нинди Татарстан татар теле башкасыз! Шуңа күрә безнең төп максатыбыз: балачакта ук татар телгә мәхәббәт тәрбияләү, татар телдә сөйләшергә өйрәтү.

«Тел –халыкның, милләтнең иң беренче, иң әһәмиятле билгесе. Тел бетсә, ул телнең иясе булган халык та, милләт тә югала. Шуның өчен дә туган телен кадерләп саклау, үстерү, аның сафлыгы, матурлыгы өчен корәшү –мәдәниятле, зыялы һәр кешенең изге бурычы». Бу сүзләрне Рузәл Юсупов «Әдәп башы –тел» дигән китабында ачыклый.

Хәзерге көндә, мультимедийный технологияләр заманында, балаларга татар телен өйрәтү өчен төрле Яңа методикалар бастырып чыгарылган, чөнки күптәнге классик методикасы: «мин әйтеп, син кабатла» искергән. Бу методика баланын хәбәрне механиклы истә калдыруда терәлә. Ә бу үз чиратында, татар телен өйрәтүче балаларда мотивацияләүне формалаштыруга тискәре тәәсир итә. Шулай ук безнен төп максатыбыз бала хәтерендә тел төзелешен ачыклау. Мин эшемдә В.Н.Мещерякованың «Татар теле –илем теле» методикасы белән куланган идем. Күп мәртәбә кабатланган тел төзелешләре, хәтердә тизрәк сакланып кала. Бу методика татар телен өйрәтү буенча балаларның үсү үзенчелекләренә терәлә: образлы фикерләү, Яна сүзләр ясау һәм уенга иң төп хезмәтләренә кебек. Шулай УК, бу методика буенча икенче телне белү өчен бөтен процесс төзелә үз күңелләрен, уйнау, танып белү таләпләрен канәгатьләндерү процессы кебек. Балалар һәм өлкәннәр белән кызыклы итеп аралашуда. Нәрсә кызыклырак, шул әйбәтрәк истә кала.

«Татар теле –Илем теле» методикасы буенча классик методикасына карата дәресләр бер –ничә методик принциплар буенча төзелә:

1. Комфортлык принципы. Балалар үзләрен комфортлы сизәр өчен алар арырга тиеш түгел, иркен тотарга һәм кызыксыну сүнмәскә тиеш. Балалар армас өчен хәрәкәтле уеннар һәм биремнәрне ешрак алыштырып торырга кирәк.
2. Тел тирәлеккә чүму принципы. Татар телендә генә сөйләшергә кирәк. Монда кул хәрәкәтләндерү, мимика, күренке кулланмалар белән кулланырга кирәк.
3. Баланын уртак үсү чит тел ахыры буенча, аның иҗатлы сәләтләрен ачыклау принципы. Монда баланың уен активлыклары уку активлыгына күчә. «Укытучы» уены уйнала. Уйнаган саен бала тактага куркмыча чыга. Һәм кассета буенча эш барыла.
4. Телне табигый Юл буенча өйрәнү принципы. Хәбәр истә калсын өчен ешрак аудирование һәм кабатлау кулланыла. Көндә кассета тыңларга кирәк.
5. Минимакс принципы. Бер –берсен аңлау –икелек процессы. Монда үз фикерен белдерү һәм аралашу кешене аңлау керә. Шуңа күрә тәрбияче үз дәресен «сөйләшүчән» бала да «сөйләшмиторган» бала да дәрестә актив кабул итсеннәр өчен тозәргә тиеш.

Киләчәктә «Татар теле –Илем теле» В.Н.Мещерякованың методикасы белән актив кулланачаклар, чөнки бу методика баланың төп хезмәтенә терәлә –уенга.

«Уен –баланын тормышка әзерләнү кунекмәсе ул. Уеннар балага зур файда китерәләр, алар ярдәмендә ул үзенең характерына нигез ташы булып урнашып кала торган гадәтләре, күнекмәләргә өйрәнә, моның өстенә бу уеннар баллада гадәттә, зур канәгатьләнү хисе уяталар», -дип язган профессор П.Ф.Лесгафт.

«Татар теле –Илем теле» методикасы буенча эшләү өчен мультимедийный техника кирәк һәм район, республика семинарларга йорергә; Яна кулланмаларны өйрәнергә кирәк.

Шулай УК, диагностика ясарга һәм белем белән алмашуы да кирәк.