Кичээл « Угулзалыг аяк-сава!» школага белеткел болуу уругларынга холушкак хевирнин кичээли
план-конспект занятия по развитию речи (подготовительная группа)

№

Кичээлдин этаптары:

Ооредиглиг кичээлдин чорудуу:

Башкынын ажыл чорудуу:

Уругларнын ажылы:

Уези

1.

Организастыг кезээ:

Башкы:     Хун ачам!

Чер ием!        

Хемчиим бажы!

Суг кежиим!

Торел чонум!

Торээн садигим!

А-мыр!  Амыр! Мендээ Оршээ!

Экии уруглар!

(Экии башкы!)

Шулук     «Угулзалыг аяк»

Хуулгаазын угулзалыг

Хурен шокар кандыгдаа боор

Унген кирген чонувуска

Ургулчуле сунуп бээр бис

Аяк шай деп танцы самга

Ажыглап- даа, оргудувус

Ынчалза-даа  хундуткелдиг

Хээлерлиг  аяктарывыс!

Эр-хей, Аяна !

Б: Шулукте чуннун дугайын алган йорээп мактап турардыр уруглар?

(Угулзалыг, хээлиг аяктарны алгап турар)

Эр-хейлер!

Шагаа байырлалын байырлап турган болгай бис уруглар, кончуг тывызыктажыр шыдаар бис, ынчангаш тывызыкдан ыдыптайн уруглар!

Хурен аксыр

Хуннун кусту (хонекте шай)

Эр-хейлер уруглар!

Ынчаарга шайлап алыр бис бе уруглар?

(ийе!)

Уруглар кирип келгеш,олуттарынче олуруптар.

1-ги уруг шулуу

Тывызык тып боданып олурар уруглар

уруглар туруп келгеш столга шайлаптарлар

3 мин.

2.

Киирилде кезээ

Б: «Аалга келген кижи –аяк эрии ызырар, арга кирген кижи саат дайнаар» деп, улегер домакты кончуг-даа шын соглээн –дир.

Шынап–ла, бистин улуг улузувус, ада-огбелеривис огге кирген аалчыны дорже чалап, изиг суттуг шайын кудуп, сунуп хундулээр болгай.

 - Тыва улус бот-боттарынче, аалдажып киреринге ынак чораан улус.

 - Бистин улуг улустарывыс амданныг-чаагай шайын хайындыргаш, кожа оглернин ээлерин чалап, ол хун кылган ажыл-ижин чугаалажып арга- сумезин алчыр чораан.

3 мин.

3.

Чаа билигнин кезээ

(дериг херекселдер –биле ажыл).

Баштай херээжен кыс улустун эдилелдери биле таныжып алыылынар! ( угулзалыг аяк, хонекти тайбырлап берип турар башкы).

-Эр-хейлер уруглар!

Уруглар бо мээн делгеп алган, угулзалыг аяктарны  чуден кылган, оон чараш  угулзаларын кандыг кижи кылып каан деп бодап тур силер? (дойдан, шилден кылган болгаш, угулзаны мастер кылган)

Мастер деп, кымым уруглар?

(Алдын-холдуг, уран-шевер, ховар кижини мастер дээр)

-Эр-хейлер уруглар!

Тывызыкта тыптырганым ам бо чуу деп, сававыс- дыр уруглар? (хонек)

Ог бурузунге турар, хонек кажан-даа куруг турбас, хирлиг база болбас, хундулуг сававыс хонек-дир уруглар!

- Огге кирип келгеш аякты шайны ийи холу –биле тудуп алыр!

-Эр-хейлер уруглар!

Б: уруглар ам бичии туруп ойнап дыштанып алыылар, суттуг шайны ижип алгаш, сузуувус бедип келир ышчангаш бот- ботарвыска эки чедиишкинерден йорээп,

турупкаш, бир эжинче улаштыр куспактанчыр.

   Аас чогаал оюну «Эки кузээшкиннер!»

- Кадык бол!

- Чараш бол!

- Эки бол!

- Угааныг бол!

- Кежээ бол!

- Арыг-силиг бол!

- Хундулээчел бол!

- Ажылгыр бол!

- Чугаакыр бол!

- Оорениичел бол!

- Куштуг бол!

- Дыннангыр бол!

- Шынчы бол!

-( дээш оон – даа оске состерни адап болур)

Б: Эн-не эки кузээшкиннер дээш, эр-хейлер уруглар!

Уруглар аяктарны тудуп суйбап коруп орар

Уруглар тогерик кылдыр  туруптар

4 мин.

3 мин

4.

Кол кезээ

(Чурурукта ундурген хээлер- биле ажыл, база бодун тутсуп тургаш чугалажыыр, Олчей хээ, зоосон хээ, алага хээ).

Эр-хейлер уруглар!

-Уруглар, ам ынчаарга кичээнгейлиг олурупткаш, башкынын берген даалгазын кууседиптер силер бе уругалр? (ийе)

(Аяк болгаш хонек хевиринде кестинген чурукту, уруглар угулзалар –биле каастаар, ону клей –биле чышпырар, кандыг хээни чышпырганын чугалаар.)

-Эр-хейлер уруглар!

Оюн. «Шын чурукту тып!»

(олчей хээзи, соозун хээзи база алага хээзин болгаш оон оске чуруктарны салган, уруглар ооренип алган хээлерин ангылап салыр)

Б: Бичииден ойнаптар бис бе уруглар, шылаан боор силер, ийи болукке чарлып алгаш, столда бердинген (хээнчектеп каан) чуруктарны тып салыр, херек чок чуруктарны ангылаар!

 Уруглар кинчээнгейлиг башкыче

Берген далгазын кууседип орар

Уруглар 2 ангы боолукке турупкаш ойнаар.

5 мин.

6.

Туннел кезээ:

Уруглар бис богун чуну ооренип алдывыс уруглар, (бис богун угулзалыг аяк саваны ооренип, оон угулзаларын адап, чуден кылганын, бажын бурузунге турар хонекти, ол кезээде куруг турбас, хирлиг турбас деп чугаалажып ооренип алган бис).

- Эр-хей-дир, силер уруглар!

-Уруглар, кичээлге эки киришкенинер дээш четтирдим! Моон-даа сонгаар эки ооренииринерни кузедим! Байырлыг!

Уруглар долу харыыны бээр.

2 мин