Конспект занятия "Азырал дириг амытаннар"
план-конспект занятия по развитию речи (младшая группа)

Солчур ортумак школазынын школа назы четпээн уруглар салбыры.

Ооредиглиг ажыл чорудулга кичээли:

«Азырал дириг амытаннар»

Кижизидикчи башкы: Монгуш А.А.

Солчур-2014 ч.

Кичээлдин сорулгалары:

Ооредиглиг:  азырал дириг амытаннар дугайында билигни демлгемчидери, оларнын онзагай демдектерин ылгап билир кылдыр бодандырары, толдерин шын ададыры.

Сайзырадыр: диалогтуг чугаалажыышкынны сайзырадыр,  айтырыгларга тода харыыларны бээрин ооредир; чувени сактып алырын, даап бодаарын сайзырадыры, словарь запазын байыдары.

Кижизидер: азырал дириг амытаннарнын ажыктыын тайылбырлап, оларга ынак болурун оттурары.

Дерилгези: азырал дириг амытаннарнын чуруктары, оларнын тырттырып каан уннери, слайд-чуруктары, ак чемнер аймаа.

1. Организастыг кезээ

  -Уруглар, адыр! Уннерни дыннанарам, богун биске кымнар аалдап келирил. (ыт, диис, ошку, хой, аът, инектин уннерин чангыстап салыптар). Чунун уну-дур, тывынарам, че! Эр-хейлер!. Дириг амытаннарнын уннерин оттунуп корунерем. (Слайдыга чуруктарын коргузер). Уруглар, бо амытаннарны кандыг дириг амытаннар дээрил, билир силер бе? (уругларнын харыыларын дыннаар, шын харыы берген таварылгада: Чуге азырал дириг амытаннар дээр бис? Оларны кым азырап турарыл? Эр-хейлер! Азырал дириг амытаннарга кижилер чемин, чурттаар черин белеткеп берип, азырап турар боор.

2. Оюннар.

- Уруглар! Ам оюннардан ойнаптаалынар.

• «Чуу чок-тур?»

Башкы дириг амытаннарнын чуруктарын алгаш, самбырага азып каар. Уруглар карактарын шийиптерге, башкы бир чурукту ап кааптар. Уруглар карактарын ажыткаш, чуу деп амытан чогун чугаалаар.

•  «Санын ада»

Башкы уругларга азырал амытаннарны хойнун, чангыстын санынга адаттырар  (слайдыга коргузер)

3. Сула шимчээшкин

        «Инектерим»

Идээледир оъттап, оъттап

Ийни куду шошкункуурлап

Ийи-бирлеп базып орар

Инектерим бо-ла болгай.

4. Азырал дириг амытаннарнын ажыктыынын дугайында уруглар-биле чугаа.

   Азырал дириг амытаннарнын чуруктарын коргуспушаан башкы дараазында медээни бээр: ыт бажын, аал-кодан кадарар, диис - куске тудар, инек -сут, саржаг, сметана, чокпек бээр, ошку- сут, эът, дук бээр, хой- эът, дук бээр, аътты – кижи мунар база анаа  чуък соортуур. (ынчангаш инектин суттунден алган ак чемни делгей салып коргузуп, амзадыр).

Уруглар!

• Кайы азырал амытан бажын кадарарыл?
• Кым куске тудуп чиирил?
• Кандыг азырал амытаннар сут бээрил?
• Кандыг азырал амытаннарнын дуктеринден хеп кылып турар?

– Чуу чылы унуп келген ийик, уруглар? Аът кандыг амытан-дыр чугаалажыптаалынарам уруглар! (Слайдыга аътты коргузуп каан турар)

Уруглар башкы-биле денге аътты план езугаар тодарадыыр: хемчээли, ону, мага-бодунун ылгавыр демдектери, чурттап турар чери, чип турар чеми, оон ужур -дузалыы? (Аът- улуг амытан. Ону кара, ак, хурен. Ол узун

буттарлыг, кудуруктуг, челдиг. Сувур кулактарлыг. Аът кажаазында чурттап турар. Оът- сиген чиир. Кижи, чуък соортуур.

Уруглар, Айдыс ам биске  « Аъдымга» деп шулукту чугаалап бээр-дир:

Адымга мээн ынаам кончуг

Ак хар дугун дырап бээр мен

Адымны мен мунуп алгаш

Аалдар кезип чоруптар мен.

5. Дириг амытаннарнын толдери-биле таныштырылга

                                         ( слайдыга коргузуг)

- Уруглар, ам дириг амытаннарнын толдери-биле таныжып, оларны шын адап коолунер (чуруктарны коргузуп тургаш башкы уруглар-биле катай адаар).

6. Резюме

• Уруглар, богун чуу  деп дириг амытаннар-биле таныштывыс?
• Чуу силерге солун болду?

- Эр-хейлер! Азырал дириг амытаннар ажыктыг, ынчангаш оларга ынак болур бис.