Дидактик уен
материал (старшая, подготовительная группа) на тему

Фассахова Г.Н., Татарстан Республикасы Тукай районы  Түгәрәк басу бистәсе, “Зәңгәр вагон”  балалар бакчасы

 Ата- аналар һәм балалар белән өйдә диалогик сөйләмне үстерү өчен төзегән дидактик уеннар.

Дидактик уен “Әбине сыйла”

 “Уйный-уйный үсәбез” проекты буенча зурлар  төркеме өчен  һәм “Без инде хәзер зурлар, мәктәпкә илтә юллар  проекты буенча мәктәпкә  әзерлек төркеме  балалары  һәм аларның әти- әниләре белән өйдә  диалогик сөйләмне үстерү өчен.

Максат: Күргәзмәлелек кулланып тел өйрәнү, уен ситуацияләре куллану, татарча  арашу теләге тудыру, диалогик сөйләмне үстерү.

Җиһазлар: (кул белэн бәйләнгән әби,бәйләнгән суган, алма, помидор, кыяр, кишер макетлары)

Уен барышы: Әбине бала  яшелчәләр һәм жиләк-жимешләр белән сыйлый. Шунда ук төсләр дә  кабатлана. Әни : Әби, мә алма аша (суган, кыяр, помидор, кишер) аша!

Бала  (Әби): Рәхмәт.

Әни: Әби алма нинди?

Бала (Әби): Алма (суган, кыяр, помидор, кишер ) зур, яшел, (кызыл, сары), тәмле, баллы. Мин алма (суган, кишер, помидор) яратам.

Мәктәпкә  әзерлек төркеме өчен:

Әни: Әби, мә алма (суган, кишер, кыяр, помидор) аша.

Бала  (Әби): Рәхмәт.

Әни: Әби син нишлисен?

Бала (әби): Мин алма (суган, кишер, кыяр, помидор) ашыйм.

Әни: Әби нишли?

Бала: Әби алма (суган, кишер, кыяр, помидор) ашый.

Әни: Әби алма (суган, кишер, кыяр, помидор) тәмле?

Бала: (Әби) Әйе алма (суган, кишер, кыяр, помидор) тәмле. Мин алма (суган, кишер, кыяр, помидор) яратам.

Әни:  Әби нинди?

Бала: Әби  матур, чиста, әйбәт.

Әни: Рәхмәт

Дидактическая игра «Угости бабушку»

(По проектам “Растем, играя”,  “Мы теперь уже большие, в школу ведут дороги” для детей старшей и   подготовительной группы).

Цель: Изучать татарский язык,  используя макеты, использовать игровые ситуации с детьми дома, выработать желание разговаривать дома  на татарском языке, развивать диалогическую речь.

Рабочий материал: Макет бабушки ручной работы. Вязанные  макеты: лук, яблоко, помидор, огурец, морковь.

Нужно угостить бабушку фруктами и овощами и при этом повторить цвета. Сначала  родитель  объясняет и показывает  правила  игры, а потом играют вместе. Родитель и ребенок  по очереди угощают  бабушку.

 Әби: Бабушка, на яблоко (лук, огурец, помидор, морковь) ешь!

Ребенок  (Бабушка)  Спасибо.

Әби: Бабушка яблоко какое?

Ребенок (Бабушка) : Яблоко (лук, огурец, помидор, морковь) большой, зеленый (красный, желтый) вкусный, сладкий.  Я яблоко (лук, морковь, огурец, помидор) люблю.

Для подготовительной группы по проекту

“Мы теперь уже большие, в школу ведут дороги”

Мама: Бабушка на яблоко (Лук, морковь, огурец, помидор) ешь.

Ребенок  (Бабушка): Спасибо.

Мама: Бабушка, ты что делаешь?

Ребенок (Бабушка): Я яблоко (лук, огурец, морковь, помидор) ем.

Мама: Бабушка что делает?

Ребенок: Бабушка яблоко (лук, помидор, огурец, морковь) ест.

Мама: Бабушка яблоко (лук, помидор, огурец, морковь) вкусный.

Ребенок (Бабушка) : Да  яблоко (лук, помидор, огурец, морковь) вкусное.  Я яблоко (лук, помидор, огурец, морковь) люблю.

Мама: Бабушка какая?

Ребенок: Бабушка красивая, чистая, хорошая.

Дидактик уен “Син нишлисең?”

(мәктәпкә әзерлек төркеме өчен)

Максат: Күргәзмәлелек кулланып өйдә  татар теле өйрәнүне дәвам итү, диалогик сөйләмне үстерү, төсләрне кабатлау.

Жиһазлау: Уен өчен картоннан ясалган чәчәк тажлары  формасында макетлар. Бер ягында төсләр, икенче ягында рәсем (малай юа, утыра, сикерә, эчә, уйный, йөгерә, ашый). Түгәрәктә телефоннан шалтыратучы кыз рәсеме. Уен барышы: Башта  чәчәкне  төсле ягы белән чәчәкне әйләндереп куясың hәм  баланы  чакырасың. Бала төсне  сайлый. Төсне әйтә. Икенче ягын әйләндереп рәсемне  карый. Әни  телефоннан шалтыратып   “Син нишлисең?” дип сорый.  Бала  “Син нишлисең?” дигән сорауга  жавап бирә. Аннары бер- берсеннән сорыйлар.

- Алло.

- Алло, исәнме!

 - Исәнме! Хәлләр ничек?

- Әйбәт.

- Син нишлисең?

- Мин уйныйм. Син нишлисен?

- Мин чәй эчәм ( юам, утырам, сикерәм, ашыйм, уйныйм, йөгерәм).

- Чәй тәмле?

Әйе, чәй тәмле. Мин чәй яратам.

- Сау бул.

-Сау бул.

Дидактическая игра «Ты что делаешь?».

По проекту «Мы уже теперь большие, дорога ведет в школу» для подготовительной группы.

Задачи: развивать разговорную речь на татарском языке, развивать диалогическую речь, отвечат, на вопросы “Что делаешь?»,  повторить цвета.

Для игры используется макет цветка (разрезанного) с лепестками разного цвета с одной стороны, с другой стороны изображены действия (моет, сидит, прыгает, пьет, играет,  бегает, кушает). Эта игра учить детей называть правильно цвета, составлять предложения на татарском языке, обогащает словарный запас детей.

На столе (ковре) раскладываем карточки сначала с той стороны, где изображен цвет. Ребенок выбирает понравившийся ему цвет, называют его. Потом переворачивает и отвечает на вопрос по картинке «Ты что делаешь?» с родителями.

- Алло.

- Алло, здравствуй!

- Здравствуй! Как дела?

- Хорошо.

- Что делаешь?

- Я сижу. Я играю. Ты что делаешь?

- Я сижу на стульчике.  Я пью сладкий,  вкусный чай (кашу ем, играю, сижу, прыгаю, бегаю, кушаю).

- Чай  (каша) вкусный?

- Да, чай (каша) вкусный.

- До свидания.

- До свидания.

Дидактик уен  «Тауда»

 «Без инде хәзер зурлар,  мәктәпәпкә  илтә юллар» проекты буенча мәктәпкә хәзерлек төркеме өчен.

Максат: Баланың  “Нишли?”  соравына дөрес итеп  жавап бирүләренә ирешү. Исем һәм фигыльләрдән торган жөмләләрне төзи белү күнекмәләрен ныгыту.

 Жиһазлау: Уен өчен картоннан ясалган чәчәк яфраклары формасында макетлар. Бер ягында төсләр, икенче ягында рәсем аю, бүре, төлке, куян, эт, песи чана шуа.

Уен барышы: Уенда 4-5 бала катнаша.  Төсләр ягы белән чәчәкне өстәлгә тезеп куябыз. Бала  төсне ала.  Нинди төс икәнен әйтә.  Аннары хайваннарнын хәрәкәтләре тасвирланган сюжетлы рәсемнәр буенча  җөмлә төзи. Бала  рәсемдә сүрәтләнгән хайванның  нәрсә  эшләвен әйтә. Куян (аю, бүре, эт, песи, төлке,эт ) чана шуа.

Әни: Нинди?

Бала: (кызыл, сары, яшел, ак, кара, зәңгәр).

Әни: Бу нәрсә?

Бала: Бу төлке.

Әни: Төлке (аю, бүре, эт, песи, куян,эт ) нишли?

Бала: Төлке (аю, бүре, эт, песи, куян,эт) чана шуа.

Әни: Төлке (ю, бүре, эт, песи, куян,эт) нинди?

Бала: Төлке (аю, бүре, эт, песи, куян,эт ) матур, зур, чиста, әйбәт.

Әни: Төлке (аю, бүре, эт, песи, куян,эт) нишли?

Бала: Төлке (аю, бүре, эт, песи, куян, эт ) чана шуа.

Әни: Рәхмәт.